Σκάνδαλα, έρωτες και… βιντεοταινίες
Από τον ερασιτεχνισμό στον απόλυτο επαγγελματισμό
1912 Ο Τζιμ Θορπ και η πρώτη μεγάλη αδικία
Ο πρώτος πραγματικά μεγάλος αθλητής στην ιστορία των σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων ήταν ο Τζέιμς Φράνσις Θορπ, ο οποίος έπεσε θύμα της μεγαλύτερης αδικίας στην ιστορία του ολυμπιακού κινήματος. Ηταν τέτοιο το μέγεθος του σκανδάλου που η ΔΟΕ δεκαετίες αργότερα αναγνώρισε το λάθος, ζήτησε δημόσια συγγνώμη και αποκατέστησε ιστορικά το όνομα του υπεραθλητή Θορπ.
Ο Τζιμ Θορπ γεννήθηκε στις 28 Μαΐου 1887 (κατά άλλες πηγές το 1888) στην Οκλαχόμα. Μεγάλωσε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου υποχρέωναν τους αυτόχθονες να ζουν. Οι γονείς του ήταν μιγάδες. Ο πατέρας του Χίραμ Θορπ είχε πατέρα Ιρλανδό ενώ ο πατέρας της μητέρας του ήταν Γάλλος.
Το ινδιάνικο όνομά του ήταν «Ουά Τα Χακ» που σημαίνει «φωτεινό μονοπάτι». Ο Θορπ έγινε δεκτός σ’ ένα από τα ελάχιστα κολέγια που δέχονταν αυτόχθονες, το Καρλάιλ στην Ιντιάνα. Εκεί ανακάλυψε τις τρομερές δυνατότητές του ο προπονητής του ράγκμπι Γκλεν Σκόμπι «Ποπ» Γουόρνερ. Τον ενέταξε στην ομάδα και σ’ ένα ματς του άσημου Καρλάιλ επί του πανίσχυρου Χάρβαρντ ο ψηλός, γεροδεμένος και ταχύτατος Τζιμ Θορπ την οδήγησε μόνος του στη νίκη 18-15. Ηταν η πρώτη φορά που το Καρλάιλ νικούσε με 18-15 το Χάρβαρντ! Κι ενώ όλα έδειχναν ότι θα κάνει μεγάλη καριέρα στο ράγκμπι, ένα τυχαίο γεγονός άλλαξε το μονοπάτι της ζωής του. Μια μέρα είδε συμφοιτητές του να προσπαθούν να περάσουν
ένα ύψος 1 μέτρου και 80 εκατοστών. «Μπορώ να δοκιμάσω κι εγώ;» ρώτησε ο Θορπ και όταν του έκαναν σινιάλο πήρε φόρα και πέρασε τον πήχη με μεγάλη άνεση. Ο Γκλεν Σκόμπι τον αγκάλιασε και του είπε: «Αγόρι μου, μόλις κατέρριψες το ρεκόρ του σχολείου»! Αυτό ήταν. Από εκείνη την ημέρα ο Θορπ άρχισε να ασχολείται συστηματικά με τον στίβο, σχεδόν με όλα τα αγωνίσματα. Οι επιδόσεις του ήταν εξαιρετικές παρότι δεν είχε τεχνική και γι’ αυτό οι γυμναστές του τον έστρεψαν στο πένταθλο και το δέκαθλο. Στις προπονήσεις άκουγε τους συναθλητές του να μιλούν για Ολυμπιακούς Αγώνες. «Τι είναι αυτό για το οποίο συζητάτε;» τους ρώτησε μια μέρα.
Υστερα από 15 μήνες, το 1912, μπήκε στο Ολυμπιακό Στάδιο της Στοκχόλμης και σάρωσε, κατακτώντας δύο χρυσά μετάλλια στο πένταθλο και το δέκαθλο! Μάλιστα στα 110 μ. με εμπόδια είχε κάνει και παγκόσμιο ρεκόρ! Σε όλα τα αγωνίσματα του πεντάθλου και μέσα σε μία ημέρα είχε νικήσει τον σπουδαίο Νορβηγό Φέρντιναντ Μπι. Στα τέσσερα μάλιστα από αυτά (μήκος, 200 μ., δίσκος, 1.500 μ.) είχε έρθει πρώτος. Και σε όλα τα αγωνίσματα του δεκάθλου, με εξαίρεση μόνο το ακόντιο, είχε αφήσει πίσω του τον Σουηδό Ούγκο Βισλάντερ, μεγάλο φαβορί και κάτοχο του παγκόσμιου ρεκόρ με 7.244 βαθμούς. Στο τέλος έσπασε το φράγμα των 8.000 βαθμών και ολοκλήρωσε με 8.412! Συνέτριψε δηλαδή κατά 1.168 βαθμούς το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ! Απλώς απίστευτος…
Ενας θρύλος είχε γεννηθεί και ο Τζιμ Θορπ ήταν η μεγάλη μορφή των πέμπτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων. Οταν επέστρεψε στις ΗΠΑ η υποδοχή που του επιφυλάχθηκε δεν είχε προηγούμενο. Το «φωτεινό μονοπάτι»» απέκτησε όμως και εχθρούς. Τον Ιανουάριο του 1913 η εφημερίδα «Γουόρτσεστερ Τέλεγκραμ» και στη συνέχεια η «Πρόβιντενς Τάιμς» έγραψαν πως το 1909 και το 1910 ο Τζιμ Θορπ είχε αγωνιστεί σε αγώνα μπέιζμπολ με την ομάδα της Βόρειας Καρολίνας λαμβάνοντας ως αμοιβή 47 δολάρια! Εκείνη την εποχή η ΔΟΕ δεν δεχόταν ίχνος επαγγελματισμού στους ΟΑ και οι αθλητές που αγωνίζονταν θα έπρεπε να είναι αυστηρά ερασιτέχνες. Ξέσπασε μεγάλο σκάνδαλο και ο γραμματέας της Ερασιτεχνικής Αθλητικής Ενωσης των ΗΠΑ Τζέιμς Εντουαρντ Σάλιβαν τον κυνήγησε ως το τέλος. Ο Θορπ του έστειλε επιστολή στην οποία παραδεχόταν πως είχε πάρει χρήματα, τόνιζε όμως πως το ποσό ήταν ασήμαντο για να θεωρηθεί επαγγελματίας και πως ο ίδιος αγνοούσε την απαγόρευση. Βάσει των κανονισμών οι οποιεσδήποτε ενστάσεις θα έπρεπε να κατατεθούν εντός 30 ημερών από τη λήξη των Αγώνων και είχε ήδη περάσει σχεδόν ένας χρόνος, ωστόσο η ΔΟΕ δέχτηκε την καταγγελία και του πήρε πίσω τα δύο χρυσά με
τάλλια! Αυτά θα πήγαιναν στους Βισλάντερ και Μπι, που είχαν έρθει δεύτεροι σε δέκαθλο και πένταθλο αντίστοιχα, αλλά οι δύο Σκανδιναβοί τα αρνήθηκαν! Ετσι, για τα επόμενα χρόνια τα δύο χρυσά μετάλλια του Τζιμ Θορπ παρέμεναν κλειδωμένα σε ένα ντουλάπι των γραφείων της ΔΟΕ.
Η ζωή του Θορπ πήρε την κάτω βόλτα και απεβίωσε πάμφτωχος στις 28 Μαρτίου 1953 σε ηλικία 65 ετών. Το 1982 ο πρόεδρος της ΔΟΕ Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ έκρινε πως 70 χρόνια μετά έπρεπε να αποκατασταθεί η ιστορική αδικία. Στις 13 Οκτωβρίου 1982 και σε μια πρωτοφανή κίνηση για τα δεδομένα της ΔΟΕ ανακοινώθηκε πως το όνομα του Τζιμ Θορπ επανέρχεται στους πίνακες με τους ολυμπιονίκες. Και στις 18 Ιανουαρίου 1983 ο Σάμαρανκ κάλεσε τα παιδιά του Γκέιλ και Μπιλ και τους παρέδωσε τα δύο χρυσά μετάλλια του πατέρα τους.