Η κουλτούρα της ντόπας
Από τον Μπεν Τζόνσον στη Μάριον Τζόουνς
1988 Το πιο βρόμικο 100άρι στην ιστορία
Η «κούρσα του αιώνα» εξελίχθηκε στον «πιο βρόμικο αγώνα στην ιστορία του στίβου». Στις 24 Σεπτεμβρίου 1988 η μονομαχία Μπεν Τζόνσον – Καρλ Λιούις στον τελικό των 100 μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Σεούλ είχε προκαλέσει παγκόσμιο ενδιαφέρον. Στην κούρσα της μίας ανάσας ο Καναδός τερμάτισε πρώτος με διαφορά κλασμάτων του δευτερολέπτου με το ασύλληπτο παγκόσμιο ρεκόρ των 9.79 δευτερολέπτων και φόρεσε το χρυσό μετάλλιο στο στήθος. Αφησε τον Αμερικανό αντίπαλό του στη δεύτερη θέση με 9.92 δευτερόλεπτα.
Ο πρωθυπουργός του Καναδά Μπράιαν Μαλρόνεϊ σε απευθείας μετάδοση μετά τον τελικό έδινε συγκινημένος συγχαρητήρια στον Τζόνσον: «Ηταν μια καταπληκτική βραδιά για τον Καναδά»! Ο παγκόσμιος Τύπος αποθέωσε τον 28άχρονο σπρίντερ: «Τζόνσον, ο εθνικός θησαυρός για τον Καναδά». Μετά τον τελικό και στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε ο Καναδός σπρίντερ είχε δηλώσει: «Το όνομά μου είναι Μπέντζαμιν Σινκλέρ Τζόνσον Τζούνιορ κι αυτό το παγκόσμιο ρεκόρ θα διαρκέσει 50 χρόνια – ίσως και 100. Ακόμη κι εάν κάποιος το σπάσει, μπορεί να κερδίσει ένα παγκόσμιο ρεκόρ, όμως το χρυσό μετάλλιο είναι κάτι που κανείς δεν μπορεί κανείς να πάρει
μένα». Ωστόσο οι εξελίξεις το επόμενο 24ωρο ήταν δραματικές και τον διέψευσαν. Ο Μπεν Τζόνσον, ο άνθρωπος που φιλοδοξούσε να γίνει ο πιο γρήγορος στον κόσμο, δεν ήταν παρά μια απάτη.
Το πρωινό της 27ης Σεπτεμβρίου 1988 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ανακοίνωσε την είδηση-σοκ. Ο Μπεν Τζόνσον βρέθηκε ντοπέ. Εχασε το μετάλλιό του και το παγκόσμιο ρεκόρ και η περίπτωσή του τάραξε τα νερά. Ηταν η πρώτη φορά που πιάστηκε ντοπαρισμένος ένας αθλητής τέτοιου βεληνεκούς. Η ανάλυση των δειγμάτων ούρων του Τζόνσον έδειξε χρήση απαγορευμένων ουσιών και συγκεκριμένα της στεροειδούς ουσίας στανοζολόλη. Ο Τζόνσον υποστήριζε ότι ήταν αθώος. Με συνοδεία 30 σωματοφυλάκων και αστυνομικών έφυγε εσπευσμένα για την πατρίδα του. Ο Καναδός διαπομπεύτηκε, ο Αμερικανός αντίπαλός του αποθεώθηκε. Κι οι δύο ήταν όμως το ίδιο ένοχοι! Στον Καρλ Λιούις είχε επιτραπεί να αγωνιστεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988 παρότι είχε βρεθεί θετικός σε χρήση απαγορευμένων ουσιών!
Οταν ο Μπεν Τζόνσον επέστρεψε στη γενέτειρά του δήλωσε: «Ποτέ εν γνώσει μου δεν έχω πάρει παράνομες ουσίες». Είπε δηλαδή την πιο συνηθισμένη δικαιολογία από αθλητές που πιάνονται στη φάκα για χρήση απαγορευμένων ουσιών. Η αναβολική ουσία στανοζολόλη είναι γνωστή και ως «ντόπα των αλόγων». Η στανοζολόλη είναι συνθετικό στεροειδές με δομή παρόμοια με της τεστοστερόνης και κυκλοφορεί νόμιμα εδώ και μισό αιώνα ως φάρμακο για μια ποικιλία παθήσεων όπως η μυϊκή ατροφία και η αναιμία. Γιατροί ανακάλυψαν τα προτερήματα που δίνει στον ανθρώπινο οργανισμό, ότι βοηθά στη δημιουργία νέων αιμοφόρων αγγείων και αυξάνει τη μυϊκή δύναμη χωρίς υπερβολική αύξηση του βάρους και κάποιοι την έβαλαν και στον χώρο του αθλητισμού.
Πριν από την κούρσα του αιώνα οι ειδικοί του αθλήματος είχαν προβλέψει ότι θα χρειάζονταν περίπου δέκα χρόνια προτού κατέβει κάποιος αθλητής το 9.80. Ο Μπεν Τζόνσον τους διέψευσε αφού έκοψε πρώτος το νήμα με χρόνο 9.79. Ο εξωπραγματικός χρόνος του έκανε τις υποψίες να φουντώσουν. Ο Καναδός αθλητής προφασίστηκε ότι μάλλον κάποιος του έδωσε «χαλασμένο» νερό για να του κάνει ζημιά. Με τον καιρό όμως κι αυτός και ο προπονητής του παραδέχτηκαν πως έπαιρνε φάρμακα για να συναγωνίζεται τους υπόλοιπους σπρίντερ «επί ίσοις όροις», καθώς κι αυτοί ήταν ντοπαρισμένοι. Με το πέρασμα του χρόνου οι έξι από τους οκτώ της κούρσας στη Σεούλ πιάστηκαν θετικοί ή αναμείχθηκε το όνομά τους σε σκάνδαλο ντόπινγκ! Εκτός από τον Μπεν Τζόνσον και τον Καρλ Λιούις, ούτε ο Βρετανός Λίνφορντ Κρίστι, ο Αμερικανός Ντένις Μίτσελ, ο Καναδός Ντεσάι Γουίλιαμς και ο Τζαμαϊκανός Ρέι Στιούαρτ ήταν τελικά καθαροί.
Αναλυτικότερα: 1) Ο Καρλ Λιούις (1ος) 9.92 είχε πιαστεί ντοπαρισμένος έχοντας κάνει χρήση κοκτέιλ διεγερτικών λίγους μήνες πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1988, αλλά η υπόθεση συγκαλύφθηκε για ευνόητους λόγους από την ολυμπιακή επιτροπή της πατρίδας του. 2) Ο Λίνφορντ Κρίστι (2ος) 9.97 βρέθηκε θετικός σε έλεγχο ντόπινγκ το 1988 και το 1999, αλλά υποστήριζε κάθε φορά ότι ήταν αθώος. 3) Ο Ντένις Μίτσελ (4ος) 10.04 βρέθηκε θετικός σε τεαπό
στοστερόνη το 1998. Ισχυρίστηκε ότι το υψηλό ποσοστό της συγκεκριμένης ουσίας οφειλόταν στο γεγονός ότι είχε κάνει σεξ με τη γυναίκα του τέσσερις φορές την ίδια μέρα. 4) Ο Ντεσάι Γουίλιαμς (6ος) 10.11 λίγους μήνες μετά τους Αγώνες της Σεούλ συνελήφθη σε έλεγχο έχοντας κάνει χρήση στεροειδών. 5) Ο Ρέι Στιούαρτ (8ος) μετά το τέλος της καριέρας του έγινε προπονητής και το 2010 του απαγορεύτηκε διά βίου η ενασχόληση με το άθλημα, καθώς υπήρξαν αποδείξεις ότι χορηγούσε απαγορευμένες ουσίες στους αθλητές του.
Στην αυτοβιογραφία του χρόνια αργότερα ο Λιούις είχε αναφέρει για τον Τζόνσον ότι «στην πίστα παρατήρησα ότι τα μάτια του ήταν πολύ κίτρινα, το οποίο είναι σημάδι της χρήσης στεροειδών». Ο Αμερικανός εννιά φορές χρυσός ολυμπιονίκης ομολόγησε χρόνια μετά κι όταν το αδίκημα είχε παραγραφεί πως και ο ίδιος είχε πράξει «ό,τι και δεκάδες άλλοι Αμερικανοί αθλητές εκείνη την περίοδο». Δηλαδή είχε κάνει χρήση ουσιών ντόπινγκ «ακουσίως», σύμφωνα με τον δικηγόρο του.
Στις δίκες που διεξάχθηκαν για την απάτη του αιώνα ο Τζόνσον σταθερά μιλούσε για σαμποτάζ και στημένο παιχνίδι εις βάρος του. Τιμωρήθηκε με διετή αποκλεισμό, ενώ στη διάρκεια της καριέρας του βρέθηκε θετικός σε αναβολικά άλλες δυο φορές. Η ποινή που επιβάλλεται τη δεύτερη φορά είναι ισόβιος αποκλεισμός.
Το 1999, όταν ο Μπεν Τζόνσον δικαιώθηκε από ένα δικαστήριο του Καναδά, η IAAF αρνήθηκε να άρει την ποινή του. Αυτό σήμαινε ότι μπορούσε να τρέχει στη χώρα του αλλά όχι σε οποιαδήποτε διοργάνωση βρίσκεται υπό την αιγίδα της παγκόσμιας ομοσπονδίας. Τον Οκτώβριο του 1999 έτρεξε για φιλανθρωπικούς σκοπούς με αντιπάλους ένα άλογο ιπποδρομιών, μια φοράδα και ένα… βαγόνι. Τερμάτισε τρίτος, επειδή το βαγόνι κόλλησε στη λάσπη!
Ο Μπεν Τζόνσον είχε αναφερθεί επανειλημμένα σε έναν μυστηριώδη άντρα που βρισκόταν στην αίθουσα ελέγχου για ντόπινγκ, όπου ο Καναδός ήπιε περίπου δέκα μπίρες χαμηλής περιεκτικότητας σε οινόπνευμα για να μπορέσει να ουρήσει και να δώσει δείγμα. «Στην αίθουσα δοκιμών ένας άντρας με πλησίασε και μου έδωσε ένα μπουκάλι» είχε υποστηρίξει. Και πρόσθεσε: «Το πήρα από αυτόν και το ήπια. Οταν τελείωσε αυτή η μπίρα όμως βρήκα μια δύσοσμη κίτρινη κολλώδη ουσία στο κάτω μέρος της φιάλης».
Το 2010 ο Τζόνσον δημοσίευσε ένα βιβλίο στο οποίο κατονόμασε τον μυστηριώδη άντρα που του έδωσε την μπίρα στην αίθουσα ελέγχου. Ηταν ο Αντρε Τζάκσον, ο οποίος, όπως είπε, ήταν οικογενειακός φίλος του Καρλ Λιούις. Στη δική του αυτοβιογραφία, που
δημοσιεύτηκε το 1990, ο Λιούις παραδέχτηκε ότι ο Τζάκσον ήταν στην αίθουσα δοκιμών και ότι δεν θα έπρεπε να ήταν εκεί. Εκπρόσωπος της ΔΟΕ είχε επιβεβαιώσει ότι υπήρξαν μη εξουσιοδοτημένα άτομα στον χώρο εξέτασης, ωστόσο μερικούς μήνες αργότερα ο Τζόνσον άλλαξε τροπάριο. Παραδέχτηκε ότι έπαιρνε απαγορευμένες ουσίες. Στη δίκη που έγινε στον Καναδά κατέθεσε ότι έκανε χρήση αναβολικών από το 1981 μέχρι το 1988 και ότι πάντα κατάφερνε να ξεφεύγει από τους ελέγχους με εξαίρεση τον αγώνα της Σεούλ. Τον έπιασαν δηλαδή στην κορυφαία στιγμή της καριέρας του.
Το 2013 ο Τζόνσον είχε δηλώσει: «Επειτα από δυόμισι δεκαετίες τιμωρούμαι ακόμη για κάτι που πράγματι έκανα. Υπάρχουν άνθρωποι που σκότωσαν και βίασαν, που πήγαν φυλακή και βγήκαν. Εγώ απλώς έσπασα τους κανόνες στο άθλημά μου και ακόμη σταυρώνομαι». Στην ίδια συνέντευξη ο Τζόνσον στράφηκε εναντίον του Καρλ Λιούις. «Γνωρίζαμε πως είχε βρεθεί θετικός, παρ’ όλα αυτά λέει δεξιά και αριστερά πως είναι καθαρός και δουλεύει με τα παιδιά. Εγώ τον προκαλώ να πει την αλήθεια. Τον προστάτευσαν επειδή είναι Αμερικανός. Πρέπει να επιστρέψει τα τέσσερα χρυσά μετάλλια που κατέκτησε στη Σεούλ».
1992 Μια παρένθεση-όνειρο
Ποιος θυμάται τον τοξοβόλο που άναψε τη φλόγα στη Βαρκελώνη και την ανατριχιαστική «Ρωμιοσύνη» της Αγνής Μπάλτσα; Ποιος θυμάται την ενοποιημένη ομάδα της Γερμανίας και τα κατακερματισμένα απομεινάρια της ΕΣΣΔ και της Γιουγκοσλαβίας; Ποιος θυμάται τον αποκλεισμό των εμπόλεμων Σέρβων και την επιστροφή των Νοτιοαφρικανών; Ποιος θυμάται τον Ντέρεκ Ρέντμοντ και τη Χασίμπα Μπουλμέρκα; Ποιος θυμάται την Εγκερσέκι, τον Σέρμπο, την Καπριάτι, τον Φέρμιν Κάτσο και το μπουρδούκλωμα της Γκέιλ Ντίβερς;
Για την Ελλάδα («ρε γαμώτο») οι Αγώνες του 1992 μπορεί να σημαίνουν Βούλα Πατουλίδου και Πύρρος Δήμας, αλλά στην υπόλοιπη οικουμένη η εμπειρία της Βαρκελώνης συνοψίζεται σε δύο λέξεις που ξεπήδησαν από την αγγλική γλώσσα και πέρασαν στη διαγαλαξιακή διάλεκτο του μπάσκετ: Dream Team. Η ομάδα του ονείρου.
Για τις αντίπαλες ομάδες το όνειρο ήταν εφιάλτης, ο πιο γλυκός απ’ όλους. Η Ανγκόλα ηττήθηκε στην πρεμιέρα 118-46. Η Κροατία 103-70. Η Γερμανία 111-68. Η Βραζιλία 127-83. Η οικοδέσποινα Ισπανία 122-81. Το «ξαδερφάκι» Πουέρτο Ρίκο 115-77. Η Λιθουανία στον
ημιτελικό 127-76. Η Κροατία (ξανά) στον τελικό 117-85. Μέση διαφορά, σχεδόν 47 πόντοι!
Πιο πριν, στο Παναμερικανικό Πρωτάθλημα στο Πόρτλαντ, η Κούβα είχε χάσει με 79, ο Παναμάς με 60, ο Καναδάς με 44, η Αργεντινή με 41, το Πουέρτο Ρίκο με 38, η Βενεζουέλα (στον τελικό) με 47. Ολοι ανεξαιρέτως είπαν ένα γενναιόψυχο «thank you». Και αμέσως μετά: «Μήπως μπορούμε να έχουμε ένα αυτόγραφο;».
Η απόφαση που άνοιξε τις πύλες των Ολυμπιακών Αγώνων για τους επαγγελματίες λήφθηκε το 1989, έναν χρόνο μετά την ταπεινωτική ήττα των Αμερικανών (με επικεφαλής τον «ναύαρχο» Ντέιβιντ Ρόμπινσον) από την παρέα του Σαμπόνις στη Σεούλ. Ναι, την εποχή που η Ελλάδα ήταν πρωταθλήτρια Ευρώπης!
Η FIBA του οραματιστή Μπόρισλαβ Στάνκοβιτς έγινε μοχλός πίεσης προς τη ΔΟΕ (με βασικό επιχείρημα ότι «ο κόσμος έχει αλλάξει»), αλλά το ΝΒΑ αντιμετώπιζε το εγχείρημα με δισταγμούς. Ο κομισάριος Ντέιβιντ Στερν πείστηκε να επιστρατεύσει τα βαριά όπλα όταν συνειδητοποίησε ότι η συγκρότηση μιας ομάδας-όνειρο θα γινόταν ιδανικό διαφημιστικό εργαλείο στα πέρατα της οικουμένης.
Ο αντιπρόεδρος Ροντ Θορν ανέλαβε τις διαπραγματεύσεις με τους σούπερ σταρ του ΝΒΑ, αλλά τους βρήκε όλους απρόθυμους. O Mάικλ Τζόρνταν ήταν ο άνθρωπος-κλειδί, αλλά ζητούσε εγγυήσεις. Για αρκετές εβδομάδες ο ένας περίμενε τον άλλο.
Ο πρώτος που είπε το μεγάλο «yes» ήταν ο Μάτζικ Τζόνσον, ο οποίος είχε αποχωρήσει από τα γήπεδα του ΝΒΑ ως φορέας του ιού HIV. «Αυτή η πρόταση μου έδωσε πνοή» δήλωσε αργότερα. Ο Λάρι Μπερντ ακολούθησε τον μεγάλο αντίπαλο –και στενό φίλο του– χωρίς επιφύλαξη. Οι δύο εμβληματικές ψήφοι έκαναν τα πάντα πιο εύκολα.
Ο Τζόρνταν έβαλε μόνο έναν όρο προτού ρίξει το όνομά του στο καπέλο. «Μην ανησυχείς, δεν πρόκειται να κληθεί αυτός που σκέφτεσαι» τον διαβεβαίωσε ο Θορν. Εννοούσε τον… αρχισυμμορίτη των Ντιτρόιτ Πίστονς –και ανεπιθύμητο– Αϊζέια Τόμας.
Τα ονόματα των αστέρων που πλαισίωσαν τους Τζόρνταν, Τζόνσον, Μπερντ προκαλούν ζαλάδα· Τσαρλς Μπάρκλεϊ, Σκότι Πίπεν, Πάτρικ Γιούιν (κι ας ήταν Τζαμαϊκανός), Ντέιβιντ Ρόμπινσον διψασμένος για ρεβάνς, Καρλ Μαλόουν, Τζον Στόκτον, Κλάιντ Ντρέξλερ, Κρις Μάλιν. Ο Κρίστιαν Λέτνερ συμπλήρωσε τη δωδεκάδα για να εκπροσωπηθεί το NCAA και για να υπάρχει βαστάζος να κουβαλάει τις πετσέτες των άλλων. Οι Τσακ Ντέιλι, Λένι Ουίλκενς, Μάικ Σιζέφσκι, Πι Τζέι Καρλέσιμο στελέχωσαν το τεχνικό τιμ.
Δεκατέσσερα μελλοντικά μέλη του Hall of Fame (έντεκα παίκτες και τρεις προπονητές) άπλωσαν την αρίδα τους στο ιδιωτικό τζετ με προορισμό την Ευρώπη. «Δεν πιστεύω να κάνουμε και προπονήσεις;», «δεν πιστεύω να μείνουμε στο ολυμπιακό χωριό;». Ολοι οι παίκτες είχαν τις ίδιες ανησυχίες στο μυαλό.
Το ΝΒΑ είχε φροντίσει για την ντόλτσε βίτα των εκλεκτών παιδιών του. Το υποτυπώδες προπονητικό καμπ έγινε όχι στην Ισπανία αλλά στο Μόντε Κάρλο, όπου η παλιοπαρέα περνούσε τις ελεύθερες ώρες στους ναούς του τζόγου και του στριπτίζ. Για τη διαμονή της στη Βαρκελώνη είχε κλειστεί ολόκληρο το ξενοδοχείο Ambassador στο κέντρο της πόλης.
«Για λόγους ασφαλείας και για να έχουμε όλοι τα κεφάλια μας ήσυχα» εξήγησαν οι Αμερικανοί στη ΔΟΕ. «Εάν μείνουμε στο χωριό, οι ξένοι αθλητές θα ασχολούνται νυχθημερόν μαζί μας και θα γίνεται χαμός». Οταν οι παίκτες πήγαν να παραλάβουν τις κάρτες διαπίστευσης οι ελάχιστοι σεκιουριτάδες είχαν τον νου τους όχι σε πιθανούς ταραξίες αλλά σε φωτογραφίες και αυτόγραφα.
«Ηταν σαν να κατέβηκαν στην ολυμπιάδα ο Ελβις και οι Μπιτλς μαζί» αστειεύτηκε ο προπονητής της ομάδας Τσακ Ντέιλι.
Ναι, αλλά ο Ελβις δεν έδινε τις ασίστ του Μάτζικ Τζόνσον ούτε έβαζε τρίποντα σαν τον Λάρι Μπερντ ούτε έτρεχε στον αιφνιδιασμό όπως ο Σκότι Πίπεν ούτε κάρφωνε σαν τον Μάικλ Τζόρνταν. Ο Τζον Λένον και ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ έγραψαν τραγούδια που άλλαξαν τη μουσική αλλά ουδέποτε είδαν τα μέλη άλλων συγκροτημάτων να στέκονται δίπλα τους για «σέλφι».
Στον αγώνα με το Πουέρτο Ρίκο ο παίκτης που μάρκαρε τον Μάτζικ χειρονομούσε απεγνωσμένα προς τους αναπληρωματικούς: «Τώρα! Τώρα! Τραβήξτε μας φωτογραφία. Τι περιμένετε;». Οταν ο σταρ της εθνικής Βραζιλίας Οσκαρ Σμιντ κλήθηκε να αναλύσει τους στόχους της ομάδας του στη σύγκρουση με την ομαδάρα των ΗΠΑ μίλησε έξω απ’ τα δόντια: «Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να μαζέψω τα αυτόγραφα και των δώδεκα παικτών».
Ακόμη και ο φουκαράς Ανγκολέζος που δοκίμασε τους φονικούς αγκώνες του Τσαρλς Μπάρκλεϊ στην πρεμιέρα έμοιαζε ευγνώμων για τη στενή επαφή που τον έκανε να βλέπει αστράκια. «Αυτοί οι τύποι ήρθαν από κάποιον μακρινό γαλαξία» έλεγε, σαν σινεφίλ θεατής του «Πολέμου των άστρων». Αλλος στη θέση του, με άλλον δράστη στη θέση του Μπάρκλεϊ, θα τον έπαιρνε στο κυνήγι.
Ο Μπάρκλεϊ όχι μόνο το έκανε επίτηδες, αλλά αρνήθηκε και να ζητήσει συγγνώμη. «Δεν ξέρω κατά πού πέφτει η Ανγκόλα, ξέρω όμως ότι απόψε θα υποφέρει» είχε δηλώσει πριν από το ματς. Το ανεπίτρεπτο φέρσιμό του έκανε ακόμη και τους συμπαίκτες του
να αποστρέψουν το βλέμμα με βδελυγμία. «Ηρθαμε εδώ για να γίνουμε πρεσβευτές του αθλήματος και όχι για να κάνουμε εχθρούς» ξεκαθάρισε ο Τζόρνταν.
Ο ατίθασος Μπάρκλεϊ ήταν ο μοναδικός που κυκλοφορούσε στην πόλη χωρίς σωματοφύλακες. «Εάν μπλέξω σε κανέναν καβγά, θα με σώσουν αυτοί εδώ οι τύποι» έλεγε δείχνοντας τις γροθιές του.
Ακόμη και ο πολύς Μάτζικ ένιωθε σαν να ζει ένα όνειρο: «Κοιτάζω δεξιά, βλέπω τον Τζόρνταν. Κοιτάζω αριστερά, βλέπω τον Μπερντ. Πού να πρωτοδώσω την μπάλα;». Το εκπληκτικό είναι ότι η ορίτζιναλ Dream Team είχε ηττηθεί στο πρώτο ματς προετοιμασίας από μια επίλεκτη ομάδα κολεγιόπαιδων (Κρις Ουέμπερ, Γκραντ Χιλ κ.ά.).
«Ο Τσακ Ντέιλι το έκανε επίτηδες για να δείξει στους παίκτες ότι δεν υπάρχει ανίκητη ομάδα» γράφει ο Τζακ ΜακΚάλουμ στο βιβλίο που έγραψε για την Ομάδα-Ονειρο. Ο Τζόρνταν ισχυρίζεται ότι το καλύτερο ματς που έπαιξε στην καριέρα του ήταν ένα εσωτερικό διπλό της Dream Team στο Μόντε Κάρλο που ο ίδιος και ο Μάτζικ το είχαν πάρει προσωπικά.
Στη Βαρκελώνη οι Αμερικανοί έφτασαν στο χρυσό μετάλλιο σβηστοί, συντρίβοντας στον τελικό την Κροατία του Τόνι Κούκοτς, τον οποίο έβαλαν στη μέση οι μετέπειτα συμπαίκτες του στους Μπουλς Τζόρνταν και Πίπεν, «επειδή μας είχαν πρήξει με δαύτον».
Η μοναδική αναποδιά που αντιμετώπισαν ήταν η παρουσία ανεπιθύμητων συμβόλων στη στολή τους. Πώς να συμβιβαστεί με ρούχα Αdidas ένα χρυσοπληρωμένο αστέρι της Nike; Εκρυψαν τα εμπορικά σήματα με αστερόεσσες σημαίες και έλυσαν το πρόβλημα, αδιαφορώντας για τα σχόλια.
«Εάν παίξουμε εμείς με την ομάδα του 1992, θα κερδίσουμε σίγουρα» ξεσπάθωσε ο Κόμπι Μπράιαντ το 2012 στο Λονδίνο. «Εβαλα τα γέλια μόλις το άκουσα» απάντησε ο Μπάρκλεϊ. «Δεν είναι το εξυπνότερο πράγμα που έχει πει στη ζωή του» σάρκασε ο Τζόρνταν. Και ο αμίμητος Λάρι Μπερντ: «Καλά τα λέει ο Κόμπι, θα μας νικήσουν. Εχουμε να παίξουμε μπάσκετ είκοσι χρόνια και είμαστε όλοι γερόντια…».
1996 Αίμα στο ολυμπιακό πάρκο
Πλησίαζαν μεσάνυχτα της Παρασκευής 27 Ιουλίου 1996 και δεκάδες Ελληνες αποχωρούσαν από ένα πάρτι. Ενα ελληνικό πάρτι στη μακρινή Ατλάντα προς τιμήν του ολυμπιονίκη που έμελλε να γίνει ημίθεος στο άθλημά του αλλά και βουλευτής των Ελλήνων.
Κάθε φορά που η αποστολή κέρδιζε μετάλλιο ακολουθούσε μια μικρή δεξίωση εσωτερικής κατανάλωσης σε ένα μπαράκι στο κέντρο της πόλης. Ηταν η βραδιά του Πύρρου Δήμα, που είχε κατακτήσει το δεύτερο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο της καριέρας του μερικές ώρες νωρίτερα.
Το μπαράκι γέμισε με κόσμο και με χαμόγελα. Οι συνδαιτυμόνες έφαγαν, ήπιαν, συζήτησαν, έβγαλαν και αναμνηστικές φωτογραφίες. Η Ελλάδα έφυγε από τους Αγώνες της εκατονταετηρίδας με τέσσερα χρυσά και τέσσερα ασημένια μετάλλια.
Οι λιγότερο νυσταγμένοι κάθισαν για το τελευταίο ποτό της βραδιάς δέκα πόρτες παραπέρα, στη βεράντα ενός μπαρ. Δέκα πόρτες πιο κοντά στο γεμάτο κόσμο ολυμπιακό πάρκο, της πόλης που «έκλεψε» με τη δύναμη του δολαρίου τους Αγώνες από την Αθήνα. Οι ξέγνοιαστοι επισκέπτες λογάριαζαν χωρίς τον τρομοκράτη.
Ενας υπόκωφος κρότος κάπου μακριά και ξαφνικά χαλασμός. Στους κλειστούς για τα επιβατικά αυτοκίνητα δρόμους του κέντρου βάλθηκαν να τρέχουν περιπολικά, με τις σειρήνες στη διαπασών. Επειτα από λίγα λεπτά κατέφτασαν ασθενοφόρα. Και πεζοί αστυνομικοί με μπλε και κίτρινα ρούχα να διώχνουν τους σαστισμένους διαβάτες και να κλειδώνουν τις πόρτες των μπαρ. Κόσμος έτρεχε χωρίς να ξέρει πού πηγαίνει. Πανικός. Ο σώζων εαυτόν σωθήτω.
Η δημοσιογραφική διαπίστευση δεν ήταν πια αρκετή για να ανοίξουν πόρτες. Το κέντρο Τύπου, με άπλετη θέα στο ολυμπιακό πάρκο και ανιχνευτές μετάλλων στο ισόγειο, έκλεισε ερμητικά τις εισόδους του. Τα κινητά τηλέφωνα βούιζαν συνεχώς. Ιντερνετ δεν υπήρχε. Η τηλεόραση του μπαρ ήταν η μοναδική πηγή ενημέρωσης. Ο πύργος του CNN βρισκόταν μερικά τετράγωνα παραπέρα.
«Μην περιμένετε δελτία ειδήσεων, έβαλαν βόμβα στο CNN» είπε κάποιος από το διπλανό τραπέζι. Η πληροφορία αποδείχτηκε αληθινή μόνο κατά το ήμισυ. Πράγματι είχε εκραγεί βόμβα. Οχι όμως στο CNN αλλά στο ολυμπιακό πάρκο, την ώρα που έπαιζε ζωντανή μουσική.
Παρασκευή βράδυ, λίγο μετά τη 1. Σε χώρο που ήταν πλημμυρισμένος από κόσμο 15-20 ώρες το 24ωρο. Οι συναυλίες δεν σταματούσαν ποτέ στο πάρκο. Και ήταν όλες δωρεάν. Μόνο το φαγητό και τις μπίρες πλήρωνε ο επισκέπτης. Πολλοί έφερναν από το σπίτι φαγητό και ποτά και έκαναν πικνίκ. Δίπλα υπήρχε συναυλιακός χώρος όπου το προηγούμενο βράδυ είχαν παίξει οι γερόλυκοι Iron Butterfly, ενώ την επομένη ήταν να τραγουδήσει η δημοφιλέστατη Τζόαν Οσμπορν. Από το συγκεκριμένο μονοπάτι που ένωνε το αρχηγείο του Τύπου με τον πλησιέστερο σταθμό του μετρό περνούσαν καθημερινά δεκάδες χιλιάδες άτομα.
Το τηλεφώνημα στην Αθήνα ήταν πρωταρχικό μέλημα. Στην Ελλάδα ξημέρωνε Σάββατο και τα μαύρα μαντάτα δεν είχαν μαθευτεί ακόμη. «Καλημέρα, κάτι έχει γίνει εδώ αλλά μην ανησυχήσετε, είμαστε σώοι και αβλαβείς». Ναι, αλλά… όλοι; Το CNN και τα άλλα κανάλια μετέδιδαν τις πρώτες πληροφορίες για την έκρηξη βόμβας στο ολυμπιακό πάρ
κο. «Υπάρχουν πολλοί τραυματίες, ορισμένοι σε κρίσιμη κατάσταση» έλεγαν. Αυτό συνήθως σημαίνει «έχουμε νεκρούς».
Πόσοι νεκροί; Ποιοι; Ποιας εθνικότητας; Τι απέγιναν οι Ελληνες φίλοι που έφυγαν από το πάρτι του Πύρρου μία ώρα πριν από τη βομβιστική επίθεση; Το σημείο μηδέν βρισκόταν περίπου 1,5 χιλιόμετρο μακριά. Μας έζωσαν φίδια και με έλουσε κρύος ιδρώτας. Τα περισσότερα κινητά ήταν ακόμη νεκρά και το αρχηγείο της ελληνικής αποστολής στο ολυμπιακό χωριό βούιζε ασταμάτητα.
Το προσκλητήριο που διατάχτηκε αμέσως στην ελληνική πτέρυγα ήταν περίπλοκη υπόθεση, αφού πολλοί αθλητές, προπονητές και ιδίως συνοδοί βρίσκονταν στην πόλη ή σε άγνωστο σημείο. Ιδίως κάποιοι που είχαν ξεμπερδέψει με τις υποχρεώσεις και έκαναν τουρισμό μέχρι τη μέρα της επιστροφής.
«Είμαστε όλοι καλά, πριν από λίγο εμφανίστηκαν και οι τελευταίοι» ήταν το ανακοινωθέν του αρχηγού της ελληνικής αποστολής Γιάννη Παπαδογιαννάκη γύρω στις 4 τα ξημερώματα. «Μη ζητάτε όμως λεπτομέρειες, γιατί χρειαζόμαστε τα τηλέφωνα. Ολοι θέλουν να καλέσουν στα σπίτια τους και όλοι ψάχνουν εμάς για πληροφορίες».
Αργότερα μαθεύτηκε ότι τρία τουλάχιστον μέλη της πολυπρόσωπης ελληνικής αποστολής, οι μπασκετμπολίστες Κώστας Παταβούκας και Νίκος Φιλίππου και ο πολίστας Αντώνης Αρώνης, βρίσκονταν κοντά στο σημείο της έκρηξης.
Χρειάστηκε να ξημερώσει η επόμενη ημέρα για να βεβαιωθούμε ότι δεν υπήρχε Ελληνας (δημοσιογράφος, φίλαθλος κ.ο.κ.) ανάμεσα στα θύματα της επίθεσης. Μόνο όταν ανακοινώθηκαν τα ονόματα πήγαν οι καρδιές στη θέση τους. Ας είναι καλά ο Πύρρος Δήμας, τα μούσκουλά του και το πάρτι του.
Μια 44χρονη γυναίκα από το γειτονικό Ολμπανι σκοτώθηκε από την έκρηξη ενώ ένας Τούρκος εικονολήπτης 40 ετών έπαθε έμφραγμα και έπεσε νεκρός ενώ έτρεχε στο καθήκον με την κάμερα στο χέρι, στο αντίθετο… ρεύμα από τους πανικόβλητους θεατές. Περισσότεροι από 110 άνθρωποι τραυματίστηκαν και ορισμένοι κατέληξαν σε χειρουργεία, αλλά δεν υπήρξε άλλη απώλεια. Οι Αμερικανοί είπαν «πάλι καλά», ανέπνευσαν με ανακούφιση και διέταξαν τη συνέχιση της διοργάνωσης. Το πάρκο ξανάνοιξε τρεις μέρες μετά το μακελειό, με δρακόντεια πλέον μέτρα ασφαλείας. Στο υπόλοιπο των Αγώνων δεν επιτρέπονταν επισκέπτες στο χωριό των αθλητών και στους χώρους του Τύπου. Ηταν όμως πολύ αργά. Ο μύθος της «ασφαλούς ολυμπιάδας» εξανεμίστηκε και πήρε μαζί του δύο ανθρώπινες ζωές. Στην πόλη του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, που «προσπάθησε να ταΐσει τους πεινασμένους, να ντύσει τους γυμνούς, να υπηρετήσει την ανθρωπότητα, να σκορπίσει την αγάπη».
Νωρίτερα, στην τελετή έναρξης των Αγώνων, είχε συλληφθεί ένας τύπος που κατόρθωσε να μπει στο στάδιο οπλισμένος, ντριμπλάροντας αρκετές ζώνες ελέγχου. Μόλις δέκα μέρες πριν από τη βομβιστική ενέργεια στην Ατλάντα ένα Boeing της TWA εξερράγη στον αέρα μία ώρα μετά την απογείωσή του από τη Νέα Υόρκη και έστειλε στον άλλο κόσμο 230 ψυχές.
Εάν αυτά συνέβαιναν σε άλλη χώρα, οι Αμερικανοί θα κήρυσσαν παντοτινό μποϊκοτάζ και θα την έπνιγαν στις ταξιδιωτικές οδηγίες. Στην Ατλάντα οι Αγώνες συνεχίστηκαν κανονικά μετά την τραγωδία, όπως ακριβώς έγινε το 1972 μετά το μακελειό της ισραηλινής αποστολής στο Μόναχο.
«Θέμα ασφαλείας» είπαν οι τα φαιά φορού
ντες. «Θέμα διαφυγόντων κερδών» συμπλήρωσαν με νόημα όσοι γνωρίζουν καλά τι εστί ολυμπιακό πνεύμα αρχαίο αθάνατο την εποχή της άκρατης εμπορευματοποίησης.
Δίπλα στο αθλητικό ρεπορτάζ των κυριακάτικων εφημερίδων με τη βροχή των ελληνικών μεταλλίων ήρθε να κολλήσει και το αστυνομικό. Αυτά τα τρομακτικά συνέβησαν πριν από την εποχή του διαδικτύου, ενώ το παινεμένο «υπερσύγχρονο» σύστημα πληροφορικής των Αμερικανών εξελίχθηκε σε τσίρκο. Οπως και τα μέτρα ασφαλείας που διαφήμιζαν.
Τέσσερις μέρες μετά την τραγωδία η τοπική εφημερίδα «Αtlanta Journal-Constitution» έδειξε ως βασικό ύποπτο τον αστυνομικό που αρχικά χαιρετίστηκε ως ήρωας επειδή έδιωχνε κόσμο από το πάρκο έπειτα από ανώνυμο προειδοποιητικό τηλεφώνημα 22 λεπτά πριν από το φονικό.
«Αυτός ο άνθρωπος, ο Ρίτσαρντ Τζούελ, είναι ο βομβιστής της Ατλάντα» έγραψε. Με φωτογραφία και όνομα. Μόνο τη διεύθυνσή του δεν δημοσίευσε.
Η στοχοποίηση αποδείχτηκε γκάφα ολκής, όχι μόνο της εφημερίδας αλλά και των διωκτικών αρχών. Ο Τζούελ αποδείχτηκε αθώος και απαλλάχτηκε από κάθε κατηγορία τρεις μήνες αργότερα. Η ιστορία του έγινε ταινία το 2019.
Ο πραγματικός δολοφόνος, ένας παράφρων ονόματι Ερικ Ρούντολφ, εντοπίστηκε και πιάστηκε τον Μάιο του 2003, με επτά χρόνια καθυστέρηση δηλαδή, αφού πρώτα έβαλε βόμβες σε δύο κλινικές για αμβλώσεις και σε ένα μπαρ για ομοφυλόφιλες γυναίκες.
Η φιλελεύθερη πολιτική του προέδρου Κλίντον, ιδίως στο φλέγον θέμα των εκτρώσεων, ήταν το βασικό κίνητρο του φονιά. Υπάρχουν και στην «πολιτισμένη» Δύση ισχυρότατοι θύλακες θρησκευτικού και ακροδεξιού φονταμενταλισμού. Και άφθονα όπλα για να τους ενισχύσουν…
Ο βομβιστής της Ατλάντα Ερικ Ρούντολφ ομολόγησε τις πράξεις του και καταδικάστηκε σε τετράκις ισόβια, αποφεύγοντας τη θανατική ποινή. Είχε αφήσει τον εκρηκτικό μηχανισμό μέσα σε έναν σχολικό σάκο παραγεμισμένο με καρφιά. Παραμένει μέχρι και σήμερα στη φυλακή, στα 50 του χρόνια, στο Φλόρενς του Κολοράντο. Ο Ρούντολφ έγραψε και βιβλίο, τα έσοδα από τις πωλήσεις του οποίου παρακρατούνται για να πληρωθεί η αποζημίωση που χρωστάει ο λεγάμενος στην πολιτεία της Τζόρτζια.
Ο άδικα ατιμασμένος Τζούελ προχώρησε σε αγωγές για δυσφήμηση και λίβελλο, αλλά πέθανε από καρδιακή ανακοπή προτού προφτάσει να χαρεί τα εκατομμύρια που κέρδισε σε εξωδικαστικούς συμβιβασμούς από NBC, CNN, «Νew York Post» και άλλα μέσα. Ηταν μόλις 45 ετών.
2000 Το ντόπινγκ στη νέα χιλιετία
Η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων προχωράει κανονικά κάθε τέσσερα χρόνια, όμως πλέον μαζί της προχωρούν το… νέο ντόπινγκ αλλά και τα νέα εργαστήρια αντιντόπινγκ. Οι Αγώνες της νέας χιλιετίας έγιναν αυτήν τη φορά στο νότιο ημισφαίριο, πάλι στην Αυστραλία, όμως αντί για τη Μελβούρνη το 1952, σειρά πήρε το Σίδνεϊ 2000. Τους Αγώνες διεκδίκησαν πέντε πόλεις: Σίδνεϊ, Πεκίνο, Μάντσεστερ, Βερολίνο και Κωνσταντινούπολη. Από την αρχή ξεχώρισαν οι υποψηφιότητες του Σίδνεϊ και του Πεκίνου και στην τέταρτη ψηφοφορία επικράτησε το Σίδνεϊ με 45 ψήφους έναντι 43 του Πεκίνου. Στη διοργάνωση πήραν μέρος 10.651 αθλητές (6.582 άντρες και 4.069 γυναίκες) από 199 χώρες, όμως στην ιστορία έμεινε το… εξελιγμένο πλέον ντόπινγκ.
Οι νέες μέθοδοι ντοπαρίσματος πέρασαν σε άλλο επίπεδο, με τους αθλητές να αφήνουν πίσω τους τις παλιές και ανιχνεύσιμες απαγορευμένες ουσίες, όπως την εφεδρίνη, τη στανοζολόλη, τη νανδρολόνη και άλλες, και να περνούν σε εξελιγμένα επιστημονικά σκευάσματα και φάρμακα, με κορυφαίο το ΤΗG (τετραϋδρογεστρινόνη), μια απαγορευμένη ουσία η οποία βρισκόταν ένα βήμα μπροστά από τα εργαστήρια αντιντόπινγκ και η οποία τότε χρειαζόταν εξειδικευμένους έλεγχους για να ανιχνευτεί.
Κύριος… εκφραστής της νέας εποχής ντόπινγκ στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ, όπως αποκαλύφθηκε λίγα χρόνια αργότερα, ήταν η Αμερικανίδα σπρίντερ Μάριον Τζόουνς που είχε κλέψει την παράσταση. Η Αμερικανίδα κυριολεκτικά δεν είχε αντίπαλο στα σπριντ κι έδειχνε έτοιμη να σπάσει το εξωπραγματικό ρεκόρ της συμπατριώτισσάς της Φλόρενς Τζόινερ Γκρίφιθ στα 100 μ., ρεκόρ που έκανε παραμονές της Ολυμπιάδας της Σεούλ το 1988 με το… εξωγήινο 10.49. Παρεμπιπτόντως, η Τζόινερ είχε πεθάνει το 1998, πιθανότατα από υπερβολική χρήση αναβολικών όπως ανέφεραν πολλά δημοσιεύματα, άσχετα αν δεν αποδείχτηκε ποτέ κάτι.
Στο Σίδνεϊ η Τζόουνς κυριάρχησε με πέντε μετάλλια. Τρία χρυσά στα 100, 200 και 4x400 μ. και δύο χάλκινα, στο μήκος και στα 4Χ100 μ. Από πλευράς ατομικών επιδόσεων ήταν η δεύτερη ταχύτερη όλων των εποχών στα 100 (10.65) και στα 200 μ. (21.62) και ήταν η δέκατη άλτρια στο μήκος με 7,31 μ. Σε ηλικία 13 ετών έτρεξε τα 100 μ. σε 13΄΄ και τα 400 μ. σε 59΄΄. Από το 1997 ως και το 2002 νίκησε στους 59 από τους 60 τελικούς των 100 μ. στους οποίους μετείχε, ενώ το 1998 αναδείχτηκε αθλήτρια της χρονιάς καθώς είχε σημειώσει 34 νίκες στα αγωνίσματα που πήρε μέρος.
Ομως όσο πιο μεγάλη η άνοδος τόσο πιο μεγάλη και η πτώση. Και λίγα χρόνια μετά οι αποκαλύψεις ότι έκανε πολλά χρόνια συστηματική χρήση της THG συγκλόνισαν τον παγκόσμιο αθλητισμό. Οταν η υπόθεση της Balco (του εργαστηρίου που παρήγε το THG) έφτασε τελικά στα δικαστήρια, η Τζόουνς αναγκάστηκε να παραδεχτεί τη χρήση της απαγορευμένης ουσίας στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2000 και της αφαιρέθηκαν όλα τα μετάλλια. Εκτός αυτού, η ίδια πήγε και φυλακή για ψευδορκία σε προηγούμενο δικαστήριο για την ίδια υπόθεση.
Να σημειωθεί ότι στην κούρσα των 100 μ. στο Σίδνεϊ τη δεύτερη θέση είχε πάρει η Κατερίνα Θάνου. Μετά την τιμωρία της Τζόουνς η Θάνου θεώρησε τον εαυτό της νικήτρια και ζήτησε από τη ΔΟΕ το χρυσό μετάλλιο. Η ΔΟΕ αρνήθηκε, διότι στο μεταξύ και η Θάνου είχε εμπλακεί σε ολυμπιακό σκάνδαλο το 2004, όπως θα διαβάσετε αναλυτικά σε επόμενες σελίδες.
Η Τζόουνς παραδέχτηκε πως έκανε χρήση αναβολικών προετοιμαζόμενη για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Σίδνεϊ. Σύμφωνα με τη «Washington Ρost», παραδέχτηκε το ντόπινγκ σε επιστολή που έστειλε σε μέλη της οικογένειάς της και σε στενούς της φίλους.
Οταν πάντως ξέσπασαν οι αποκαλύψεις του ιδιοκτήτη της Balco Βίκτορ Κόντε, ο οποίος προσπαθούσε να σώσει ό,τι μπορούσε για να γλιτώσει με τις μικρότερες συνέπειες, η παγκόσμια κοινότητα έχασε… την μπάλα.
«Οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι μια απάτη. Το να ξεφύγεις από τα αντιντόπινγκ τεστ είναι σαν να κλέβεις καραμέλες από ένα παιδάκι. H ιστορία των Ολυμπιακών είναι γεμάτη διαφθορά, συγκαλύψεις και ντόπινγκ» έριξε το γάντι ο διαβόητος Αμερικανός μετρ του ντόπινγκ σε τηλεοπτική συνέντευξή του στην εκπομπή «20/20» του αμερικανικού δικτύου ABC και σόκαρε τη ΔΟΕ, που ως συνήθως δεν γνώριζε, δεν είχε ακούσει τίποτε από όλα όσα την κατηγορούσε ο Κόντε. Ο πρόεδρος της ΔΟΕ Ζακ Ρογκ προκειμένου να αμυνθεί και για να δείξει ότι η ΔΟΕ δεν είναι διεφθαρμένη ούτε συγκαλύπτει σκάνδαλα αποφάσισε να ανοίξει τον φάκελο ντόπινγκ των Ολυμπιακών Αγώνων του Σίδνεϊ και «αποκεφάλισε» την Τζόουνς αφαιρώντας της τα μετάλλια του 2000.
Ομως ο Κόντε ήταν ασυγκράτητος και στη συνέχεια ισχυρίστηκε ότι και ο Αμερικανός σπρίντερ Τιμ Μοντγκόμερι έφτασε με χρήση αναβολικών της Balco στην κατάρριψη του παγκόσμιου ρεκόρ των 100 μ.
με 9.78 το 2002. Μάλιστα έδειξε και δύο φωτογραφίες –πριν και μετά– του Μοντγκόμερι για να πείσει για τη μετάλλαξή του.
H ΔΟΕ ενώ πλησίαζε η Αθήνα 2004 αποφάσισε τη σύσταση πειθαρχικής επιτροπής με αφορμή τις αποκαλύψεις του ιδιοκτήτη της Balco προκειμένου να ερευνήσει και να «καθαρίσει» τους Αγώνες του Σίδνεϊ. Μέλη της πειθαρχικής ορίστηκαν τρεις διακριμένοι νομικοί, ο Γερμανός Τόμας Μπαχ (πρόεδρος της δικαστικής επιτροπής της ΔΟΕ και νυν πρόεδρος της ΔΟΕ), ο Ελβετός Ντένις Οσβαλντ, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΔΟΕ και αρχιελεγκτής της Αθήνα 2004 και ο Ελβετός Φρανσουά Καράρ, πρώην γενικός διευθυντής της ΔΟΕ. «H Πειθαρχική Επιτροπή είναι υπεύθυνη να διεξαγάγει έρευνα και να παρουσιάσει ένα πόρισμα στην Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΟΕ, η οποία είναι το αρμόδιο όργανο για να λάβει αποφάσεις για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Οι καταγγελίες του Κόντε είναι εξαιρετικά σοβαρές και η ΔΟΕ είναι αποφασισμένη να ρίξει άπλετο φως σε κάθε στοιχείο γιατί αυτό θα βοηθήσει να λάμψει η αλήθεια» αναφερόταν στη σχετική ανακοίνωση. H έρευνα ολοκληρώθηκε τελικά με την καρατόμηση της Τζόουνς…
Πέρα πάντως από τις αποκαλύψεις, μετά τους Αγώνες του 2000 είχαμε δεκάδες κρούσματα και κατά τη διάρκεια των αγώνων. Μάλιστα, για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση του ντόπινγκ, που έπαιρνε όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις στη διοργάνωση, ήταν παρούσα για πρώτη φορά και η WADA, ένας ανεξάρτητος οργανισμός που δημιουργήθηκε λίγο πριν από τη νέα χιλιετία και επιτηρούσε τις διαδικασίες στους ελέγχους αντιντόπινγκ. Για πρώτη φορά έγιναν τεστ για την ανίχνευση ερυθροποιητίνης και
έγιναν έλεγχοι αίματος. Τα αυστηρά μέτρα για την καταπολέμηση του ντόπινγκ είχαν σημαντικά αποτελέσματα, καθώς περισσότεροι από 30 αθλητές βρέθηκαν να έχουν κάνει χρήση απαγορευμένων ουσιών κατά τη διάρκεια των Αγώνων.
Στα αξιοσημείωτα των Αγώνων ήταν και το γεγονός πως η Νότια και η Βόρεια Κορέα παρέλασαν μαζί κάτω από την ίδια σημαία. Τέσσερις αθλητές από το Ανατολικό Τιμόρ συμμετείχαν ως μεμονωμένοι αθλητές υπό την ολυμπιακή σημαία και για πρώτη φορά γυναίκες πήραν μέρος στην άρση βαρών και στο μοντέρνο πένταθλο. Το τρίαθλο και το τάε κβον ντο προστέθηκαν στους Αγώνες.
Επίσης είχαμε την πρώτη συμμετοχή αθλητή στίβου σε Ολυμπιακούς Αγώνες ενώ ήδη είχε στεφθεί παραολυμπιονίκης. Ηταν η περιορισμένης όρασης Αμερικανίδα Μάρλα Ράνιαν, η οποία σε Παραολυμπιακούς το 1992 και το 1996 είχε κατακτήσει πέντε χρυσά μετάλλια. Στο Σίδνεϊ έφτασε μέχρι τον τελικό των 1.500 μ., όπου κατατάχτηκε όγδοη.
Η Ελλάδα συμμετείχε με την πολυπληθέστερη αποστολή μετά τους Ολυμπιακούς της Αθήνας το 1896. Την αποτελούσαν 140 αθλητές (82 άντρες και 58 γυναίκες) που επέστρεψαν στην Ελλάδα με 13 μετάλλια, ως δείγμα γραφής ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας το 2004. Η Ελλάδα κατέκτησε τέσσερα χρυσά (Δήμας και Καχιασβίλι στην άρση βαρών, Κεντέρης στα 200 μ. και Μουρούτσος στο τάε κβον ντο), έξι ασημένια (Σαμπάνης, Μήτρου στην άρση βαρών, Θάνου στα 100 μ., Τζελίλη στον ακοντισμό, Κελεσίδου στη δισκοβολία, Ταμπάκος στη γυμναστική) και τρία χάλκινα (Χατζηιωάννου στην άρση βαρών, η ομάδα του ανσάμπλ στη ρυθμική γυμναστική και ο Καρντάνοφ στην ελευθέρα πάλη).