Ακροδεξιό «τσουνάμι» στην Ιταλία
Στην άνοδο των μισαλλόδοξων δυνάμεων συνέβαλε η τεχνοκρατική λύση Ντράγκι που επιβλήθηκε άνωθεν, επιδεινώνοντας τη δυσαρέσκεια των πολιτών
Εν συντομία
Ακροδεξιά κόμματα λύνουν και δένουν πλέον στην Ιταλία, είτε είναι στην κυβέρνηση είτε όχι.
Γιατί ενδιαφέρει
Μια ακροδεξιά κυβέρνηση στην Ιταλία θα έχει αντίκτυπο και στην υπόλοιπη νότια Ευρώπη, ειδικά στη μετανάστευση.
Οι δημοσκοπήσεις του τελευταίου μήνα αποκαλύπτουν μια σημαντική στροφή του εκλογικού κοινού στην ακραία Δεξιά. Εκτός από τον παλιό γνωστό Σίλβιο Μπερλουσκόνι και τον σχετικά νεότερο αλλά λαμπρό αστέρι της ακροδεξιάς της χώρας Ματέο Σαλβίνι, από πέρυσι «αναδύθηκε» στην πολιτική επιφάνεια και η Τζόρτζια Μελόνι, η 45άχρονη δημοσιογράφος από τη Σικελία που ηγείται του νεοφασιστικού κόμματος Αδερφοί της Ιταλίας (Fratelli d’ Italia). Και τα τρία κόμματα αθροιστικά συγκεντρώνουν σχεδόν το ήμισυ των προτιμήσεων, κάτι που πρέπει να προβληματίσει την τεχνοκρατική κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι, ο οποίος επιβλήθηκε άνωθεν ως υπερκομματικός πρωθυπουργός με έκτακτες εξουσίες, πράγμα που μάλλον επιδείνωσε τη δυσαρέσκεια των Ιταλών προς το πολιτικό προσωπικό παρά το αντίθετο.
Από το περιβάλλον του «καβαλιέρε»
Γεννημένη το 1977, η Τζ. Μελόνι προέρχεται από το περιβάλλον του Μπερλουσκόνι καθώς είχε διατελέσει από το 2008-2011 υπουργός Νεότητας στην κυβέρνησή του. Η Μελόνι ηγείται του ακροδεξιού κόμματος Αδερφοί της Ιταλίας από το 2014, ενώ έχει εκλεγεί επικεφαλής της νέας ευρωπαϊκής ακροδεξιάς στην ΕΕ, δηλαδή της ευρωομάδας των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, από το 2020.
Με τη λαϊκιστική ρητορική της να έχει πέραση στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα, αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία της ακροδεξιάς στην Ιταλία από τον πρώην υπουργό Εσωτερικών της Ιταλίας Μ. Σαλβίνι. Η στρατηγική της ως επικεφαλής των Αδερφών της Ιταλίας έχει περίπου ως εξής: να ανοίξει ένα νέο, τρίτο δρόμο για τον συντηρητισμό, ο οποίος είναι πιο ανοιχτός προς την Ευρωπαϊκή Ενωση –και πιο συγκεκριμένα στα χρήματά της– από ό,τι ο Σαλβίνι, αλλά όχι τόσο συγκαταβατικός όσο εκείνος του πρώην μέντορά της Σ. Μπερλουσκόνι.
Είναι η πρώτη γυναίκα που ηγείται μεγάλου πολιτικού κόμματος σε μια από τις πιο φαλλοκρατικές πολιτικές κουλτούρες της Ευρώπης. Πλάσαρε τον εαυτό της χωρίς κανέναν ενδοιασμό ως «δεξιά μπλερική» σε μια συνέντευξή της στην εφημερίδα «La Stampa». Εκανε τον κόπο να υποδείξει ότι αυτή και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είναι της ίδιας νοοτροπίας όσον αφορά την απομάκρυνση των παράνομων μεταναστών, αλλά χλεύασε επίσης τις Βρυξέλλες για ασυνέπεια στην εξωτερική πολιτική. Παράλληλα, είναι υπέρ μιας ενωμένης Ευρώπης, αλλά η κάθε χώρα να είναι κυρίαρχη στην επικράτειά της, ιδέα που μοιάζει πολύ με εκείνη της Μαρίν Λεπέν για την «Ευρώπη των εθνών».
Το ήμισυ των προτιμήσεων των ψηφοφόρων της γειτονικής χώρας συγκεντρώνουν τα τρία κόμματα της ακραίας Δεξιάς σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις του τελευταίου μήνα
Πολιτικές εντός και εκτός συνόρων
Η Μελόνι θεωρεί ότι η Ευρώπη είναι το κέρας της Αμάλθειας που μοιράζει αφειδώς κονδύλια, αρκεί να μην υπάρχουν περιορισμοί και προϋποθέσεις. Ενδεικτικά, υποστήριζε το βέτο της Ουγγαρίας και της Πολωνίας για οικονομική βοήθεια, την οποία δεν ήθελαν να συνοδεύουν όροι σχετικά με το κράτος δικαίου.
Στο εσωτερικό της Ιταλίας μοιράζεται τις συντηρητικές ψήφους με τη Λέγκα του Σαλβίνι που αποτελεί από τη μία ένα σημείο τριβής στο οποίο βασίζεται η κυβέρνηση αλλά και ένα σημείο ανησυχίας, δεδομένου ότι οι δύο ακροδεξιοί ηγέτες κατέχουν το 38% της υποστήριξης των ψηφοφόρων. Με τους Αδερφούς της Ιταλίας να είναι το μόνο ιταλικό κόμμα που αύξησε τον αριθμό των βουλευτών στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 2020, η Μελόνι έχει ανατρέψει το πολιτικό σκηνικό της Ιταλίας.
Αναδιαμόρφωση και πρωτιά
Τα τελευταία χρόνια της έδωσαν την ευκαιρία να αναδιαμορφώσει το κόμμα της, οδηγώντας το προς μια πιο «αποδεκτή» σύγχρονη εθνικιστική πλατφόρμα, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι το μανιφέστο του εξακολουθεί να περιλαμβάνει δεσμούς με τις ρίζες του. Το σύνθημα «Πρώτα η Ιταλία και ο ιταλικός λαός», για παράδειγμα, είναι δημοφιλές στα σύγχρονα φασιστικά κινήματα όπως το Forza Nuova και το CasaPound. Το 2015 το τελευταίο χρησιμοποίησε μια εκδοχή αυτού του συνθήματος για την εκστρατεία «Sovranità» (Κυριαρχία).
Στην τελευταία δημοσκόπηση του τηλεοπτικού προγράμματος TG La7 το κόμμα της Μελόνι φαίνεται να καταλαμβάνει την πρώτη θέση με 22,6%, ενώ πίσω του σε μικρή απόσταση ακολουθεί το Δημοκρατικό Κόμμα με 21%. Αξίζει να σημειωθεί ότι την πεντάδα συμπληρώνει η Λέγκα του Σαλβίνι με 15,6%, το Κίνημα Πέντε Αστέρων με 12,8% και το Forza Italia του Μπερλουσκόνι με 8%. Με τον διορισμό του Μ. Ντράγκι ως πρωθυπουργού τον Φεβρουάριο του 2021, η Ιταλία βρέθηκε να έχει μια ακροδεξιά δύναμη, τη Λέγκα –τη μεγαλύτερη στη χώρα εκείνη την εποχή– εντός της κυβέρνησης και μια άλλη ακροδεξιά δύναμη, τους Αδερφούς της Ιταλίας, να αλωνίζει στην αξιωματική αντιπολίτευση.
Αρνητική απέναντι στους μουσουλμάνους
Σχετικά με τη μετανάστευση, η Μελόνι αναφέρεται συχνά και στην ανάγκη επέκτασης των μισαλλόδοξων πολιτικών και στους μη χριστιανούς που βρίσκονται ήδη στη χώρα, ανεξάρτητα από το καθεστώς υπηκοότητας. Ειδικότερα, οι μουσουλμάνοι γίνονται συχνά στόχος. Το 2019 το Ερευνητικό Κέντρο Pew αποκάλυψε ότι το 55% των Ιταλών είχε αρνητικά συναισθήματα για τους μουσουλμάνους.
Οι προτάσεις της Μελόνι παρουσιάζουν επίσης έντονη αντίθεση στην προώθηση των δικαιωμάτων LGBTQ+, υπό το πρόσχημα της προστασίας της ελευθερίας του λόγου. Στο λεγόμενο «νομοσχέδιο Τζαν», ένα νομοσχέδιο που προτάθηκε από τον βουλευτή Αλεσάντρο Τζαν, που είχε σχεδιαστεί για την καταπολέμηση των διακρίσεων και της βίας λόγω φύλου, ταυτότητας φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού και αναπηρίας, η Μελόνι και οι σύμμαχοί της πρόβαλαν σθεναρή αντίσταση. Κατέληξαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους ο λεγόμενος «κριτικός για το φύλο» φεμινισμός και τελικά το Βατικανό.