Ο πόλεμος της κάλπης
Η χώρα αναζητεί διέξοδο από την πολλαπλή κρίση που βιώνει εδώ και πολλά χρόνια μέσω των εκλογών, στις οποίες προβλέπεται ισχυρή άνοδος της ένοπλης οργάνωσης Χεζμπολάχ
Εν συντομία
Ο Λίβανος σήμερα στήνει κάλπες και η Χεζμπολάχ αναμένεται να δυναμώσει θεαματικά τις θέσεις της.
Γιατί ενδιαφέρει
Μια εκλογική ανατροπή θα αλλάξει άρδην τα δεδομένα στη Μέση Ανατολή.
Ο Λίβανος είναι ένα μωσαϊκό πληθυσμών και θρησκειών: Μαρωνίτες χριστιανοί, σιίτες, σουνίτες Αραβες, Εβραίοι και Αρμένιοι συνυπάρχουν σε μια όχι απαραίτητα αρμονική κοινωνία. Ολες αυτές οι εθνότητες σήμερα Κυριακή 15 Μαΐου θα προσέλθουν στις κάλπες των βουλευτικών εκλογών, το αποτέλεσμα των οποίων θα καθορίσει εν πολλοίς τις εξελίξεις στην περιοχή.
Η αποχή προβλέπεται να χτυπήσει κόκκινο, παρόλο που περισσότεροι από 130.000 Λιβανέζοι της διασποράς, οι οποίοι συνιστούν το 60% του εκλογικού σώματος στη συγκεκριμένη κατηγορία, έχουν ψηφίσει από πριν. Τα ψηφοδέλτια της διασποράς έχουν μεταφερθεί στη Βηρυτό, στο κτίριο της Κεντρικής Τράπεζας, όπου θα αποσφραγιστούν και θα καταμετρηθούν όπως και τα άλλα.
Οι προβλέψεις
Η φονταμενταλιστική οργάνωση Χεζμπολάχ αναμένεται να αυξήσει θεαματικά τη δύναμή της συσπειρώνοντας τόσο τους σιίτες όσο και άλλες θρησκευτικές ομάδες, τη στιγμή που ο πρώην πρωθυπουργός Σαάντ Χαρίρι έχει αποχωρήσει από την πολιτική, αφήνοντας την ψήφο των σουνιτών ακηδεμόνευτη. Μια μεγάλη άνοδος της Χεζμπολάχ ενδεχομένως να εκτραχύνει την ήδη ασταθή κατάσταση στη χώρα και να αναβιώσει τα εμφυλιοπολεμικά φαντάσματα του παρελθόντος. H Δύση δε θα αναγνωρίζει τον Λίβανο ως «πληρεξούσιο» κράτος του Ιράν, μια και η Χεζμπολάχ έχει ταυτιστεί με τις πολιτικές των Φρουρών της Επανάστασης οι οποίοι τελούν υπό τον έλεγχο του Αγιατολάχ Χαμενεΐ.
Για τη Χεζμπολάχ και τον ηγέτη της Χασάν Νασράλα οι εκλογές είναι το «πολιτικό ισοδύναμο του πολέμου του Ιουλίου του 2006» με το Ισραήλ. Αυτή η δήλωση δίνει και τον τόνο για την κρισιμότητα της εκλογικής διαδικασίας. Η Χεζμπολάχ υπόσχεται να αντιμετωπίσει τις πολλαπλές κρίσεις και προκλήσεις της χώρας, σε αντιδιαστολή με τα άλλα κόμματα που προωθούν τον αφοπλισμό της οργάνωσης. Σύμφωνα με τον Νασράλα, ο στρατός του Λιβάνου είναι ανίκανος να υπερασπιστεί τη χώρα από το Ισραήλ, κατά συνέπεια η ύπαρξη των ένοπλων οργανώσεων είναι νομιμοποιημένη. Επίσης, η κανονικοποίηση των σχέσεων με το Ισραήλ είναι εκτός συζήτησης, ενώ η Χεζμπολάχ υπόσχεται την εξόρυξη των υδρογονανθράκων από τα χωρικά ύδατα της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει θα πρέπει να αναλάβει τις διαπραγματεύσεις με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για τη χορήγηση ενός μεγάλου δανείου ύψους 3 δισ. δολαρίων. Εάν οι διαπραγματεύσεις δεν ευοδωθούν, τότε η χώρα κινδυνεύει να κατρακυλήσει βαθύτερα στην οικονομική κρίση. Το ΔΝΤ από τη μεριά του ζητάει δομικές μεταρρυθμίσεις στα νεοφιλελεύθερα πρότυπα, όμως η πολιτική ηγεσία του Λιβάνου δεν μπορεί ή δεν θέλει να τις υιοθετήσει. Εάν αναδειχτεί πρώτη δύναμη, η Χεζμπολάχ είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις, ενώ ενδέχεται να διακόψει και τις συζητήσεις γενικότερα.
Χώρα υπό κατάρρευση
Η πρωτεύουσα Βηρυτός περιγραφόταν ως το «Παρίσι της Μέσης Ανατολής» στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου. Κοσμοπολίτες, κατάσκοποι, τραπεζίτες και κάθε λογής επαναστάτες κατοικούσαν στη λεβαντίνικη πόλη. Πλέον η πόλη είναι ένα φάντασμα του εαυτού της και οι πληγές που άνοιξε η μεγάλη έκρηξη στο λιμάνι της πόλης τον Αύγουστο του 2020 ακόμη δεν έχουν κλείσει οριστικά. Συν τοις άλλοις ο Λίβανος στιγματίστηκε από τον δεκαπενταετή εμφύλιο πόλεμο (1975-1990), τις τρεις εισβολές του Ισραήλ στη χώρα (1978, 1982 και 2006), την Αραβική Ανοιξη και δη τον εμφύλιο πόλεμο στη Συρία που ξεκίνησε το 2011. Η Συρία έπαιζε κεντρικό ρόλο στη λιβανέζικη οικονομία, ενώ το λιμάνι και οι τράπεζες της Βηρυτού έβρισκαν στη γείτονα χώρα την ενδοχώρα που έλειπε από τη δική τους.
Τα αλλεπάλληλα τραπεζικά σκάνδαλα που ξέσπασαν απειλούν να στείλουν τον πρώην κεντρικό τραπεζίτη Ριάντ Σαλαμέ στη φυλακή κατηγορούμενο για ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Το τελευταίο σκάνδαλο περιγράφηκε ως ένα «πυραμιδωτό σχήμα». Σύμφωνα με τους «New York Times» και το Reuters το τεράστιο οικονομικό του μέγεθος υπολογίζεται στα 330 εκατομμύρια δολάρια και αυτό προκάλεσε τη μεγάλη οικονομική κρίση στη χώρα το 2019. Η κρίση χτυπάει κάθε φάσμα της οικονομίας, συμπεριλαμβανομένων του νομίσματος, του χρέους και των αποθεματικών των τραπεζών. Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που η λίρα του Λιβάνου έχει χάσει το 90% της αξίας της έναντι του δολαρίου, το ΑΕΠ έχει μειωθεί κατά 60% και το 80% των Λιβανέζων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας όταν το 2019 το ποσοστό ήταν στο 28%.
Διπλή κρίση
Ολα αυτά τη στιγμή που ο Λίβανος των 6,8 εκατομμυρίων φιλοξενεί 1,5 εκατομμύριο Σύριους πρόσφυγες. Η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο λόγω της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης οδηγώντας εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους να φύγουν από τη χώρα. Ενδεικτικά, οι υποδομές του κράτους ήταν τόσο αναποτελεσματικές ώστε καταγράφτηκαν περισσότερα από 1 εκατομμύριο κρούσματα, δηλαδή τουλάχιστον ένας στους έξι χτυπήθηκε από τον κορονοϊό. Ταυτόχρονα μια τεράστιων διαστάσεων επισιτιστική κρίση απειλεί τη χειμαζόμενη χώρα εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία. Η τελευταία όντας χώρα εξαγωγέας σιτηρών εφοδίαζε μαζί με τη Ρωσία κατά 80% τον Λίβανο, όμως μετά τη ρωσική εισβολή τα φορτία δεν φτάνουν στα λιβανέζικα λιμάνια, ωθώντας την Παγκόσμια Τράπεζα να εγκρίνει δάνειο 150 εκατομμυρίων δολαρίων για την υποστήριξη του εφοδιασμού από τρίτες πηγές.
Είναι οι πρώτες εκλογές μετά την καταστροφική έκρηξη στο λιμάνι της Βηρυτού το 2020 και την οικονομική κατάρρευση της χώρας