«Απαιτείται ολιστική μεταρρύθμιση στο σύστημα»
Είμαστε διαχρονικά υπέρμαχοι της αποϊδρυματοποίησης, δίνοντας παράλληλα μεγάλη βαρύτητα σε δράσεις για την πρόληψη της ιδρυματοποίησης. Χαρακτηριστικότερη δράση όλων είναι τα σπίτια ημερήσιας φροντίδας, που αναμένουμε τη θεσμοθέτησή τους από το υπουργείο Εργασίας όπως έχει δεσμευτεί, όπως φυσικά και τα κέντρα στήριξης παιδιού και οικογένειας που λειτουργούμε σε όλη την Ελλάδα. Μέσα από αυτά στηρίζουμε ετησίως 17.000 παιδιά και τις οικογένειές τους που αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα διαβίωσης, καλύπτοντας ολιστικά τις ανάγκες τους με στόχο να ενδυναμωθεί και να υποστηριχτεί η οικογένεια και τα παιδιά να παραμείνουν εκεί.
Βάσει των ευρωπαϊκών κατευθύνσεων η αποϊδρυματοποίηση απαιτεί ολιστική μεταρρύθμιση των συστημάτων κοινωνικής φροντίδας και προστασίας του παιδιού, καταρχήν ως προς την πρόληψη και την ανάπτυξη υπηρεσιών, καθώς και ολοκληρωμένες αλλαγές σε όλα τα άλλα συστήματα (π.χ. υγείας, εκπαίδευσης και στέγασης), για να εξασφαλιστεί ότι όλα τα παιδιά και οι ενήλικες έχουν πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες. Η αποϊδρυματοποίηση δεν συνίσταται μόνο στο κλείσιμο των χώρων φιλοξενίας. Μια τέτοια πρακτική μπορεί να οδηγήσει στην αναζήτηση εύκολων και γρήγορων λύσεων που αφενός δεν διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα των μεταρρυθμίσεων και αφετέρου έχουν ολέθρια αποτελέσματα για τα παιδιά.
Στη χώρα μας έχουμε ξεκινήσει από το τελευταίο βήμα χωρίς να έχουμε κάνει τις απαραίτητες ενέργειες πριν από αυτό. Οι κοινωνικές υπηρεσίες των δήμων και περιφερειών και γενικότερα οι υπηρεσίες της κοινότητας είναι υποστελεχωμένες.
Αναφορικά με την αναδοχή και την υιοθεσία, θα ήθελα να σημειώσω ότι το Χαμόγελο έμπρακτα υποστηρίζει τις εναλλακτικές μορφές αποκατάστασης από το 2006, πολύ πριν δηλαδή από την εφαρμογή του ν. 4538/2018. Ωστόσο και στον θεσμό της αναδοχής και της υιοθεσίας παρατηρούνται αστοχίες, και πάλι λόγω της υποστελέχωσης και της ταχύτητας των διαδικασιών.