Τα χαϊλάιτ της έκθεσης
Ολοκληρώθηκε πριν από λίγες ημέρες η 19η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης με πλήθος εκδηλώσεων και μεγάλη προσέλευση κοινού, αλλά με απούσα την ηγεσία του ΥΠΠΟΑ
Εν συντομία
Συζητήσεις, καλεσμένοι, νέες προτάσεις, βετεράνοι της γραφής. Το βιβλίο είχε την τιμητική του στη Θεσσαλονίκη.
Γιατί ενδιαφέρει
Η μεγαλύτερη εκδήλωση στην οποία συγκεντρώνονται επαγγελματίες του χώρου, εκδότες, συγγραφείς αλλά και αναγνώστες.
Επειτα από απουσία ενός έτους διοργανώθηκε η 19η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου (η τελευταία είχε γίνει τον Νοέμβριο του 2021 σε κλίμα φόβου λόγω της επέλασης της Covid-19) και έκανε ενδιαφέρον το τετραήμερο 4-7 Μαΐου, παράλληλα με την ανθοκομική έκθεση που έλαβε χώρα στους εξωτερικούς χώρους της διεθνούς έκθεσης. Ανθρωποι κάθε ηλικίας βρέθηκαν στα περίπτερα 15 και 13, ήρθαν σε επαφή με τον μαγικό κόσμο του βιβλίου, παρακολούθησαν ενδιαφέρουσες συζητήσεις και έκαναν τις «αναγνωστικές» τους επιλογές.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής είχαν την τιμητική τους, αν και έλειψαν οι σπουδαίες προσωπικότητες
που τις εκπροσωπούν. Φωτεινή εξαίρεση αποτέλεσαν οι εκδόσεις Αντίποδες που φιλοξένησαν την κριτικό Τζέιμς Γουντ, η οποία μίλησε για το «πώς δουλεύει η λογοτεχνία» και όχι μόνο. Την προτίμηση του κοινού συγκέντρωσε και η παρουσίαση του «She said», του βιβλίου των βραβευμένων με Πούλιτζερ δημοσιογράφων Τζόντι Κάντορ και Μέγκαν Τούι με θέμα την ερευνητική δημοσιογραφία, τα ΜΜΕ, τον ρόλο της δημοσιογραφίας στη σύγχρονη δημοκρατία, τη σχέση εξουσίας και ΜΜΕ.
Νέοι συγγραφείς αλλά και νικητές βραβείων
Αρκετός χώρος δόθηκε επίσης σε νέους ποιητές και λογοτέχνες. Ο ποιητής-εκδότης Γιώργος Αλισάνογλου σύστησε στο κοινό τους Γεωργία Διάκου, Τρία Εψιλον, Αριάδνη Καλοκύρη, Bίκυ Κατσαρού, Ηλέκτρα Λαζάρ, Ιωάννα Λιούτσια, Μαρία Μαλαματή-Πετρίδου, Ακη Παραφέλα, Ελένη Σαμπάνη και Νίκο Φιλντίση. Η εκδήλωση «Γλώσσες μετάφρασης στο ελληνικό πεδίο» της Ελληνικής Εταιρείας Μεταφρασεολογίας είχε μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς ακτινογραφεί τη γεωγραφία των έργων που «περνούν» στα ελληνικά αλλά κι αυτά που κάνουν την αντίθετη διαδρομή. Ποιες γλώσσες κυριαρχούν και ποια λογοτεχνικά έργα μεταφράζονται τη δεκαετία του 2010 στην Ελλάδα; Η παρουσίαση του OΣΔΕΛNET με παρόντα τον διευθυντή Γεωργανδρέα Ζάννο ενημέρωσε τους επαγγελματίες για την εξέλιξη του φορέα και τις τομές που προσανατολίζεται να κάνει προσεχώς.
Ο νικητής του Γκονκούρ του 2021, ο Μοχάμεντ Μπουγκάρ Σαρ, ήρθε στη Θεσσαλονίκη με αφορμή την κυκλοφορία της «Πιο μυστικής μνήμης των ανθρώπων» από τις εκδόσεις Πατάκη στην κορυφαία στιγμή του τετραημέρου. Πολύ σημαντική η παρουσία της Αγιέλετ Γκούνταρ-Γκόσεν από το Ισραήλ, μιας φεμινίστριας, που είναι άνθρωπος του βιβλίου αλλά και του κινηματογράφου. Η «Ψεύτρα και η πόλη» από τις εκδόσεις Καστανιώτη έγινε η αφορμή για να είναι κι αυτή παρούσα σ’ αυτό το σημαντικό γεγονός. Και ο Βούλγαρος Γκεόργκι Γκοσποντίνοφ, υποψήφιος για το Booker 2023, βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη με τη βοήθεια των εκδόσεων Ικαρος. Μαζί τους η Μπέθαν Ρόμπερτς με τον «Αστυνομικό» (κυκλοφόρησε από το Εναστρον) που σπάει τα ταμεία στο Αmazon Prime.
Αφιερώματα και συζητήσεις
Οι εκδόσεις Διόπτρα εξάλλου διοργάνωσαν συζήτηση-αφιέρωμα
στο έργο του Νίκου Καζαντζάκη με τίτλο «140 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη – Ο διαρκής ανήφορος», στην οποία αναδείχτηκε η διαχρονικότητα του έργου του, η ένταση του καινούργιου και η δύναμη του κλασικού. Πλήθος κόσμου βρέθηκε επίσης στην παρουσίαση του βιβλίου του Θωμά Κοροβίνη «Μπέμπης» από τις εκδόσεις Αγρα, ενούς εκτενούς λογοτεχνικού πορτρέτου του Δημήτρη Στεργίου.
Ο «Τρύγος» του Γιάννη Μπουτάρη έφερε τον πρώην δήμαρχο της πόλης και πάλι σε πρώτο πλάνο. Η κουβέντα μοιραία οδηγήθηκε και στην πολιτική, καθώς τον Οκτώβριο έχουμε τις αυτοδιοικητικές εκλογές.
Ξεχωρίσαμε επίσης τις συζητήσεις για τις «Μακρινές γειτονιές» του Γιώργου Τούλα, το «Πες της» του Χρήστου Οικονόμου και τις «Ιδέες της προόδου και της συντήρησης» του Γιάννη Μπαλαμπανίδη από τις εκδόσεις Πόλις. Το νέο βιβλίο της Μαρίας Τσιμά «Γυναίκες του Αντον» από το Στερέωμα, την «Εύθραυστη ισορροπία» του Φίλιππου Πλακιά από το Εναστρον, το βιβλίο του Θανάση Λάλα για τον Ανδρέα Παπανδρέου, το «Κι οι νεκροί ας θάψουν τους νεκρούς τους» του Μιχάλη Αλμπάτη από τη Νήσο και την «Εποχή των κατακτήσεων» από τον Αγγελο Χανιώτη και τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. Μαζί τους έγινε η κουβέντα με θέμα «Γιατί το ΤikTok και τα reels πουλάνε βιβλία και στην Ελλάδα». Ενα χάσμα που διαμορφώνεται με τους παραδοσιακούς τρόπους προώθησης, που όμως πετυχαίνει ως εγχείρημα και φέρνει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Ομιλητής ήταν ο Γιάννης Πλιώτας, marketing director της Διόπτρας.
Απουσίες και ένας επίλογος για τη Ζορμπά
Η έκθεση προσέλκυσε χιλιάδες κόσμου, αλλά για να μπορέσει να διευρύνει κι άλλο τους ορίζοντές της χρειάζεται την αρωγή της πολιτείας με τον πολιτισμό στις προτεραιότητές της
Λίνα Μενδώνη και Νικόλας Γιατρομανωλάκης, η ηγεσία δηλαδή του υπουργείου Πολιτισμού, δεν παρευρέθηκαν ούτε στα εγκαίνια ούτε σε κάποια άλλη εκδήλωση της έκθεσης, που διευρύνει τους ορίζοντές της με στόχο να προσελκύσει όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο από όλες τις γωνιές του κόσμου. Στη 19η διοργάνωσή της τα κατάφερε σε μεγάλο βαθμό, αλλά για να συμβεί αυτό τα επόμενα χρόνια σε ακόμη μεγαλύτερο βαθμό πρέπει να τεθεί ως προτεραιότητα ο πολιτισμός για την πολιτεία.
Η επίσημη ενημέρωση κάνει λόγο για 90.000 επισκέπτες και το κόστος διοργάνωσής της ανήλθε περίπου στις 350.000 ευρώ – χρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ και την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.
Οι περισσότεροι εκδοτικοί οίκοι ήταν παρόντες και το πρόσημο είναι μάλλον θετικό. Προσπαθήσαμε να μείνουμε μακριά από επικοινωνιακές φιέστες πολιτικών και θεσμικών παραγόντων. Είναι γεγονός πως προεκλογικά φυλλάδια «πήγαιναν και έρχονταν». Πεντακόσιες εκδηλώσεις, περίπου 1.500 ομιλητές και ένας επίλογος ως ελάχιστος φόρος τιμής στη Μυρσίνη Ζορμπά και στον αγώνα που έκανε για την πολιτική του βιβλίου, για μια πραγματική «πολιτισμική δημοκρατία».