«Αποχαιρέτα το ΕΣΥ που ήξερες»
Από το 1983 που ιδρύθηκε μέχρι και σήμερα το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) αποτέλεσε τη μεγαλύτερη κοινωνική κατάκτηση της ελληνικής κοινωνίας. Κανείς προφανώς δεν θα διαφωνήσει πως μέσα σε αυτή την πορεία παρουσίασε και παθογένειες και αδυναμίες που θόλωσαν την εικόνα του και μίκρυναν την κοινωνική προσφορά του. Ωστόσο διαχρονικά αποτέλεσε σταθερό πυλώνα ασφάλειας ιδίως για τον μη προνομιούχο Ελληνα πολίτη, όπως αποδείχτηκε τόσο κατά την περίοδο της μεγάλης οικονομικής κρίσης, κατά τη διάρκεια της οποίας το υγειονομικό προσωπικό προσπαθούσε με νύχια και με δόντια να εξασφαλίσει την ελάχιστη δυνατή περίθαλψη σε εκατομμύρια ανασφάλιστους συμπολίτες μας, όσο βέβαια και κατά την περίοδο της πανδημίας, που σήκωσε μόνο του όλο το βάρος της υγειονομικής λαίλαπας. Μετά το τέλος της πανδημίας, που βρήκε το ΕΣΥ εξαντλημένο, κουρασμένο, γηρασμένο και με άμεση ανάγκη για ποιοτική και ποσοτική ενίσχυση τόσο σε υποδομές όσο και σε έμψυχο δυναμικό, αντιμετώπισε και την πολιτική της κυβέρνησης Μητσοτάκη που, σταθερά προσηλωμένη στην αποψίλωση καθετί δημόσιου, κατέθεσε και εφάρμοσε μια πρόταση αλλαγής του ΕΣΥ με στροφή στον ιδιωτικό τομέα και στο κλείσιμο ή στην απαξίωση των περισσότερων δημόσιων νοσοκομείων, κυρίως στην περιφέρεια. Να σημειωθεί ότι αυτή δεν ήταν κρυφή ατζέντα αλλά προγραμματισμένη διακήρυξη που εφαρμόστηκε με το σχέδιο «των νοσοκομείων κέντρου και ακτίνας», με την επίσημη είσοδο των ιδιωτών στα δημόσια νοσοκομεία, με την κατάργηση της πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης των νοσοκομειακών γιατρών και με τη μετατροπή καινούργιων νοσοκομείων ή κλινικών σε ΝΠΙΔ. Το αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής ήταν τα φαινόμενα της πλημμυρίδας των αποχωρήσεων και παραιτήσεων γιατρών από τα δημόσια νοσοκομεία, η απροθυμία νέων γιατρών να αναζητήσουν το επαγγελματικό τους μέλλον στο ΕΣΥ, αλλά κυρίως η πλήρης αποδυνάμωση των περιφερειακών νοσοκομείων και η προοπτική μετατροπής τους σε αστικού τύπου κέντρα υγείας.
Παρά τις προσπάθειες του υγειονομικού κινήματος να αφυπνίσει και να ξεσηκώσει τις τοπικές κοινωνίες σε μια προσπάθεια υπεράσπισης των νοσοκομείων τους με μεγάλες και πολυπληθείς διαμαρτυρίες σε πολλές πόλεις της χώρας (Ρέθυμνο, Ηράκλειο, Ιεράπετρα, Γιαννιτσά, Κέρκυρα, Ξάνθη και αλλού), δεν κατάφερε να κάνει την προάσπιση του ΕΣΥ βασικό διακύβευμα αυτών των εκλογών. Η πιθανή αυτοδυναμία της ΝΔ και μάλιστα με μεγάλη πλειοψηφία, που εκπεφρασμένα στοχεύει στην αλλαγή του συντάγματος με τη μετατροπή όλων των νοσοκομείων σε ΝΠΙΔ όπως επίσης και στην κατάργηση της μονιμότητας στο δημόσιο, θα αποφέρει το τελειωτικό πλήγμα στο ΕΣΥ όπως το ξέρουμε σήμερα, καθώς και στις αξίες και τις αρχές που μέχρι σήμερα υπηρετούσε.
Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε τη μετατόπιση του κόστους περίθαλψης στις τσέπες των πολιτών είτε με τη μορφή των ιδιωτικών ασφαλειών υγείας είτε με την απευθείας πληρωμή, γυρίζοντας τη χώρα σε εποχές «της θείας Θεοδόσαινας» («Σάντα Τσικίτα», Β. Λογοθετίδης, Ι. Λιβυκού 1953) όπως έχει καταγραφεί στον παλιό ελληνικό κινηματογράφο, όπου για το κόστος μιας χειρουργικής επέμβασης έπρεπε οι συγγενείς να ξεπουληθούν ή να προβούν σε απονενοημένα διαβήματα. Ως μάχιμος γιατρός του ΕΣΥ, που αισθάνομαι το νοσοκομείο σπίτι μου και τους ασθενείς οικογένειά μου, κάνω έκκληση σε όλους τους Ελληνες πολίτες που δυσκολεύονται οικονομικά να βγάλουν τον μήνα, που δυσκολεύονται να πληρώσουν το ρεύμα και τη θέρμανση, να σκεφτούν τι σημαίνει μια τέτοια δομική αλλαγή για τη ζωή τους και για τη ζωή των παιδιών τους και να μην επιτρέψουν την άλωση του δημόσιου χαρακτήρα των νοσοκομείων μας. Αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για να σώσουμε το ΕΣΥ.
ΥΓ.: Αυτό το κείμενο δυσκολεύτηκα πολύ να το γράψω γιατί με παρέλυαν ο θυμός και ο φόβος για τα μελλούμενα εάν επικρατήσει μια παντοδύναμη, ανεξέλεγκτη, αλλά κυρίως αδίστακτη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση, όπως διαφαίνεται ότι θα συμβεί. Ευτυχώς για το θυμικό μου, διάβασα ένα άρθρο του Θ. Καρτερού που μου θύμισε κάποιους στίχους του μεγάλου Μανόλη Αναγνωστάκη: «…όμως εγώ δεν παραδέχτηκα την ήττα έβλεπα τώρα πόσα κρυμμένα τιμαλφή έπρεπε να σώσω πόσες φωλιές νερού να συντηρήσω μέσα στις φλόγες…». Και για μένα το δημόσιο σύστημα υγείας είναι από τα πιο πολύτιμα τιμαλφή και από τις πιο δροσερές φωλιές νερού μες στις φλόγες.