Τα «ρέστα» του παίζει ο Σάντσεθ
Μετά την αποτυχία στις περιφερειακές εκλογές, ο Ισπανός πρωθυπουργός πάει σε εθνικές για να προλάβει τα χειρότερα
Εν συντομία
Ο Πέδρο Σάντσεθ επέσπευσε τις εθνικές εκλογές κατά πέντε μήνες ώστε να μην επιτρέψει περαιτέρω φθορά στο κόμμα και το πρόσωπό του.
Γιατί ενδιαφέρει
Η Δεξιά φαίνεται ότι ακολουθεί ανοδική πορεία, ενώ ενδιαφέρον θα έχει πώς θα αντιδράσουν οι εσωκομματικοί αντίπαλοι του Σάντσεθ, αλλά και τα αριστερά κόμματα Podemos και Sumar.
Σε ένα πολιτικό στοίχημα μεγάλου ρίσκου προχώρησε αιφνιδιαστικά ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ την περασμένη Δευτέρα, καθώς η ήττα του Σοσιαλιστικού Κόμματος (PSOE) στις κοινοτικές εκλογές σήμανε προειδοποιητικό κώδωνα για το τι τον περιμένει τους αμέσως επόμενους μήνες από τη Δεξιά. Επισπεύδοντας τις εκλογές για τις 23 Ιουλίου ο Σάντσεθ προσπαθεί από τη μια να δώσει δημοκρατική διέξοδο στο τέλμα στο οποίο διαφαίνεται να περιέρχεται η διακυβέρνησή του, από την άλλη να περιορίσει κατά το δυνατόν τη φθορά της και να συσπειρώσει το κόμμα του, στο οποίο οι εσωκομματικοί εχθροί είχαν ήδη ακονίσει τα μαχαίρια τους. Ενδιαφέρον θα έχει και η αντίδραση των αριστερών κομμάτων Podemos (που υπέστη σοβαρές απώλειες στις κοινοτικές εκλογές) και Sumar, του νέου πολιτικού σχήματος της υπουργού Εργασίας Γιολάντα Ντίαθ που αποχώρησε από τους Podemos.
Προσωπική επίθεση
Οπως κι αν το δει κάποιος, το Σοσιαλιστικό Κόμμα υπέστη σοβαρό πλήγμα στις κοινοτικές εκλογές. Η πανωλεθρία δεν αφορά τόσο τον αριθμό των ψήφων αλλά επικεντρώνεται στο πρόσωπο του Πέδρο Σάντσεθ, ο οποίος είναι ο στόχος των επικρίσεων της Δεξιάς σε εθνικό επίπεδο, επηρεάζοντας και την τοπική πολιτική. Η ήττα σε απόλυτους αριθμούς στους δήμους δεν ήταν τραγική, αφού το Σοσιαλιστικό Κόμμα κατάφερε να κερδίσει τέσσερις από τις δώδεκα αυτόνομες κοινότητες στις οποίες γίνονταν εκλογές. Αυτή η ήττα όμως πιστεύεται ότι θα δώσει πάτημα στο Λαϊκό Κόμμα για να κάνει έναν αγώνα φθοράς μέχρι τις εκλογές, που ήταν προγραμματισμένες για τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Το Λαϊκό Κόμμα επιτίθεται προσωπικά στον Σάντσεθ αφού δεν μπορεί να χτυπήσει τις πολιτικές του, δηλαδή την αύξηση στον κατώτατο μισθό, την «ιβηρική εξαίρεση» στις τιμές της ενέργειας και τη μείωση του ΦΠΑ στα βασικά είδη διαβίωσης.
Χαμένα προπύργια
Αξίζει επίσης να επισημανθεί η πολιτική γεωγραφία των δημοτικών εκλογών. Οι πολίτες εξέφρασαν τη δυσαρέσκειά τους για την πολιτική του Σοσιαλιστικού Κόμματος σε δήμους που θεωρούνται προπύργιά του στον νότο της χώρας. Το Λαϊκό Κόμμα αύξησε τη δύναμή του ακόμη και στο φρούριο του PSOE, τη Σεβίλλη, ενώ πόλεις όπου το Σοσιαλιστικό Κόμμα κυβερνά εδώ και δεκαετίες, όπως το Τολέδο, το Βαγιαδολίδ, η Σεγόβια, η Βαλένθια κ.ά., άλλαξαν… χέρια, και το Λαϊκό Κόμμα μπορεί να κυβερνήσει μόνο του ή με τη βοήθεια του ακροδεξιού Vox. Ομως παρά τις ηχηρές αλλαγές σε σημαντικούς δήμους, το Σοσιαλιστικό Κόμμα σε δημοτικό επίπεδο δεν υπέστη συντριβή, αφού σε σχέ
ση με τους δημοτικούς συμβούλους που έβγαλε το 2019 έχασε περί τους 1.700, ενώ το Λαϊκό Κόμμα κέρδισε 3.000 περισσότερους από το 2019. Επίσης, η καταβαράθρωση των κεντρώων Ciudadanos φαίνεται ότι ευνόησε αυτή την αύξηση του Λαϊκού Κόμματος, ενώ το ακροδεξιό Vox σχεδόν διπλασίασε το ποσοστό του από τις προηγούμενες εκλογές.
Το στοίχημα του Σάντσεθ
Ο Ισπανός πρωθυπουργός, χωρίς να συνομιλήσει με το υπουργικό του συμβούλιο, αιφνιδίασε τους πάντες το πρωί της Δευτέρας όταν ανακοίνωσε ότι θα δώσει τον λόγο στους πολίτες για να αποφασίσουν σχετικά με την πορεία της χώρας. Η Δεξιά κατάφερε να μετατρέψει τις τοπικές εκλογές σε δημοψήφισμα γι’ αυτό που αποκαλεί «σαντσισμό», ένα τρομολαγνικό αφήγημα για τις «καταστρεπτικές συνέπειες» της διακυβέρνησης του κεντροαριστερού πολιτικού, διανθισμένο με προσωπικές επιθέσεις. Ο Σάντσεθ φαίνεται ότι έπεσε στη ρητορική παγίδα του Αλμπέρτο Νούνιεθ Φεϊχό, επικεφαλής του Λαϊκού Κόμματος, ο οποίος μετά την ανακοίνωση της επίσπευσης των εκλογών ανέφερε ότι «το πρώτο βήμα έγινε».
Ωστόσο η κίνηση του Σάντσεθ μπορεί να αποβεί προς όφελός του. Καταρχάς, προσφεύγει στη λαϊκή ετυμηγορία για ένα θέμα δημοκρατίας, πράγμα που μπορεί να του δώσει… πόντους πολιτειακής υπευθυνότητας αλλά και το «παράσημο» ότι δεν είναι καρεκλοκένταυρος. Από μια πιο κυνική σκοπιά, με την επίσπευση των εκλογών θέτει τις προϋποθέσεις να χτυπήσει δυο τρυγόνια μ’ ένα… τακτικό σμπάρο: από τη μία δεν θα δώσει χώρο και χρόνο στη Δεξιά να κάνει αυτό που ο Φεϊχό κεκαλυμμένα προανήγγειλε, δηλαδή έναν ανελέητο πόλεμο φθοράς στην κυβέρνηση, ενώ από την άλλη αναγκάζει το κόμμα του να συσπειρωθεί γύρω του, μια και οι εσωκομματικοί του αντίπαλοι ανέμεναν ένα αρνητικό αποτέλεσμα στις τοπικές εκλογές για να θέσουν θέμα ηγεσίας. Παράλληλα, οι τοπικές εκλογές μπορεί να λειτουργήσουν και σαν κώδωνας κινδύνου για τους κεντρώους και τους αριστερούς, οι οποίοι βλέπουν το Λαϊκό Κόμμα να συγκυβερνά σε δήμους και κοινότητες με τους ακροδεξιούς του Vox, επομένως να κινητοποιηθούν και να αλλάξουν στάση στις εθνικές εκλογές. Η ανακοίνωση των Ciudadanos ότι δεν θα κατέβουν στις εκλογές του Ιουλίου ίσως ευνοήσει περισσότερο τον Σάντσεθ παρά τον Φεϊχό.
Αριστερή συμμαχία;
Παράλληλα, η Αριστερά, που καταποντίστηκε στις κοινοτικές και δημοτικές εκλογές, έχει λίγες μέρες για να αποφασίσει εάν θα συμπράξει σε ένα κοινό εκλογικό μέτωπο. Η πρόταση που έγινε από τον Πάμπλο Ιγκλέσιας, ιδρυτή των Podemos, ήταν να δημιουργηθεί μια συμμαχία στα πρότυπα του Nupes στη Γαλλία, ενώ η φιλόδοξη Γιολάντα Ντίαθ, που αποχώρησε από τους Podemos και δημιούργησε την πολιτική πλατφόρμα Sumar, θέλει να διαπραγματευτεί μια συμμαχία επί ίσοις όροις.