Τα παιχνίδια με το πετρέλαιο φρενάρουν την ανάπτυξη

Οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες ρεφάρουν –ξανά– τη χασούρα με νέα μείωση της παραγωγής

Εν συντομία

Οι πετρελαιοεξαγωγικές χώρες αποφάσισαν τη μείωση της παραγωγής, πιέζοντας ανοδικά τις τιμές των καυσίμων.

Γιατί ενδιαφέρει

Οι ενδεχόμενες αυξήσεις στα καύσιμα αναμένεται να επιβραδύνουν την όποια ανάκαμψη φαινόταν στον ορίζοντα για τις βιομηχανικές χώρες.

Παρά τα… μεικτά μηνύματα που έδιναν οι χώρες του ΟΠΕΚ πριν από τη συνάντηση στη Βιέννη την περασμένη εβδομάδα, τελικά επικράτησε αυτό που υποψιάζονταν οι περισσότεροι: ο οργανισμός το περασμένο Σαββατοκύριακο προχώρησε σε περαιτέρω μειώσεις στην παραγωγή πετρελαίου. Αυξάνουν έτσι τις ανοδικές τάσεις στις τιμές των καυσίμων και βάζουν τον πλανήτη σε επιβράδυνση της όποιας δυναμικής ανάκαμψης.

Οι αποφάσεις των δύο σημαντικότερων

χωρών του οργανισμού των 13 μελών, Σαουδικής Αραβίας και Ρωσίας, καθόρισαν τη συνολική στάση του ΟΠΕΚ. Η Σαουδική Αραβία ανακοίνωσε ότι θα μειώσει την παραγωγή πετρελαίου κατά 1 εκατ. βαρέλια τον Ιούλιο, έπειτα από την προηγούμενη μείωση 1,16 εκατ. βαρελιών τον Απρίλιο εκ μέρους οκτώ μελών του ΟΠΕΚ+ και μιας ακόμη αποφασισμένης μείωσης τον Οκτώβριο του 2022, ύψους 2 εκατ. βαρελιών.

Ριάντ και Μόσχα, συμμαχία

Οι αναλυτές εκτιμούν ότι η Σαουδική Αραβία, που έχει την εκ περιτροπής προεδρία του ΟΠΕΚ+, χρειάζεται την τιμή του αργού brent στα 80 δολάρια το βαρέλι ή και περισσότερο για να καλύψει τις δημοσιονομικές δαπάνες της και τις ανάγκες χρηματοδότησης των εισαγωγών της. Από την πλευρά της η Ρωσία συμφώνησε να περιορίσει τις εξαγωγές το 2024 για να ωθήσει προς τα πάνω τις τιμές. Να σημειωθεί ότι πριν από τη συνάντηση στη Βιέννη η τιμή του αργού brent ήταν στα 75 δολάρια, ενώ η απόφαση του ΟΠΕΚ είχε μέτριο αντίκτυπο

στις τιμές, αφού αυξήθηκαν περίπου κατά 2% μετά τη συνάντηση, παραμένοντας κάτω από το κρίσιμο κατώφλι των 80 δολαρίων που χρειάζεται η Σαουδική Αραβία.

Από τη μια πλευρά η Σαουδική Αραβία είναι η πρώτη χώρα σε παραγωγή πετρελαίου στο καρτέλ και το μέλος με τη μεγαλύτερη επιρροή. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια, παρόλο που η Ρωσία δεν είναι μέλος του στενού πυρήνα του ΟΠΕΚ, έχει καταστεί χώρα με επιρροή που συνεργεί με τον οργανισμό σε θέματα πολιτικής. Ετσι, οι αποφάσεις του ΟΠΕΚ έχουν μετατραπεί σε ένα είδος ανακοίνωσης πολιτικής των δύο χωρών στο πεδίο των καυσίμων. Οι αποφάσεις του πετρελαϊκού καρτέλ έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές των καυσίμων, μιας και η συνολική παραγωγή του διευρυμένου ΟΠΕΚ+ των 23 χωρών –συμπεριλαμβανομένης και της Ρωσίας– αποδίδει περίπου το 40% του αργού πετρελαίου όλου του πλανήτη…

Τακτική μείωση από Ριάντ

Η περικοπή της παραγωγής από τη Σαουδική Αραβία ισοδυναμεί, σύμφωνα με εκτιμήσεις, με κίνηση «σοκ και δέους» στον σύγχρονο πόλεμο. Αναμένεται να δημιουργήσει στενότητα γρήγορα σε μια αγορά που επρόκειτο να γίνει πιο σφιχτή ούτως ή άλλως λόγω της αυξανόμενης ζήτησης πετρελαίου. Επίσης, επειδή το Ριάντ δεν εξαπατά στις δεσμεύσεις του για την παραγωγή πετρελαίου, όπως κάνουν άλλοι στον ΟΠΕΚ, ο αντίκτυπος των επιπλέον περικοπών θα ήταν πραγματικά αισθητός στη φυσική αγορά πετρελαίου. Με την πάροδο του χρόνου η φυσική στενότητα της αγοράς θα εξαπλωθεί στον κόσμο των χρηματοοικονομικών συμβολαίων στη Wall Street, διώχνοντας τους κερδοσκόπους.

Παίρνουν το… αίμα τους πίσω

Οι χώρες του ΟΠΕΚ υπέστησαν τα τελευταία τρία χρόνια μεγάλες ζημιές εξαιτίας της μείωσης της ζήτησης. Το 2020, με την πανδημία να προκαλεί πρωτόγνωρο μπλοκάρισμα στην οικονομία και τους κλασικούς αγοραστές –όπως η Κίνα, που έχει μεγάλες ανάγκες σε πετρέλαιο για τον θηριώδη μεταπρατικό τομέα της, και οι ΗΠΑ– να μειώνουν τη ζήτηση, η τιμή του αργού οδηγήθηκε στα τάρταρα. Τότε η απόφαση του ΟΠΕΚ+ ήταν να μειώσει δραματικά την παραγωγή κατά περισσότερο από 9 εκατ. βαρέλια τη μέρα για να αυξηθούν οι τιμές.

Η δεύτερη μεγάλη στιγμή στην πορεία των τιμών των καυσίμων ήταν η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όταν η τιμή του αργού brent εκτοξεύτηκε σε πάνω από $130 το βαρέλι. Η τιμή, πάντως, αποκλιμακώθηκε σε κάτι περισσότερο από $70 δολάρια τον Μάρτιο του 2023. Στο θέμα του πολέμου στην Ουκρανία αξίζει να σημειωθεί ότι μετά την εισβολή η Δύση επέβαλε στη Ρωσία μια σειρά από κυρώσεις στην πώληση του πετρελαίου της, ρίχνοντάς τη στην αγκαλιά της Κίνας και της Ινδίας, ενισχύοντας το δίπολο Ανατολή – Δύση, που ενόψει και της κλιμάκωσης από πλευράς ΗΠΑ και της στρατηγικής παρουσίας τους στη Νότια Σινική θάλασσα προς αναχαίτιση της νοούμενης ως επιθετικότητας της Κίνας, ρίχνει λάδι στη φωτιά της έντασης.

Το ρωσικό πετρέλαιο

Η Μόσχα, παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις, δεν ευθυγραμμίζεται πλήρως με την πολιτική της μείωσης της παραγωγής. Η Ρωσία έχει δηλώσει ότι θα μειώσει την παραγωγή πετρελαίου της κατά 500.000 βαρέλια τη μέρα (bpd) από τον Μάρτιο. Οι περικοπές κατά 500.000 bpd θα επεκταθούν πλέον μέχρι το τέλος του 2023 και μετά τη συνεδρίαση της Κυριακής μέχρι το τέλος του 2024.

Ωστόσο τα στοιχεία για τις εξαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου τις τελευταίες εβδομάδες δεν αντικατοπτρίζουν περικοπές. Αντίθετα, οι εξαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου διά θαλάσσης αυξάνονται. Επίσης, η Ρωσία έχει σταματήσει να αναφέρει τα επίπεδα παραγωγής πετρελαίου της κι έτσι η αγορά και οι αναλυτές πρέπει να βασίζονται σε δεδομένα παρακολούθησης πλοίων, πηγές εμπορίου και στατιστικές εισαγωγών στην Κίνα και την Ινδία σχετικά με την ποσότητα της ρωσικής προσφοράς.

Οι χώρες του ΟΠΕΚ προσπαθούν να αυξήσουν τις τιμές τη στιγμή που η ζήτηση έχει πέσει λόγω εποχής