Γλίτωσαν τη χρεοκοπία, τους έμεινε το χρέος

Μετά το παζάρι Δημοκρατικών – Ρεπουμπλικάνων αρχίζουν οι περικοπές για τους πολίτες

Εν συντομία

Οι ΗΠΑ παραμένουν με ένα ογκώδες χρέος παρά την αύξηση του ορίου δανεισμού.

Γιατί ενδιαφέρει

Το υπέρογκο χρέος και οι παλινωδίες επηρεάζουν την οικονομική σταθερότητα των Ηνωμένων Πολιτειών και κατά συνέπεια και αυτή του πλανήτη.

Οπως ήταν αναμενόμενο, οι διαπραγματεύσεις τελεσφόρησαν, οι αμοιβαίες υποχωρήσεις έγιναν και επιτεύχθηκε συμφωνία για την αύξηση του ορίου χρέους. Ωστόσο μετά το καταλάγιασμα του μιντιακού κουρνιαχτού και την ακατάσχετη καταστροφολογία για το «τι θα γίνει αν…» οι Αμερικανοί πολίτες συνεχίζουν να επιβαρύνονται με την εξυπηρέτηση ενός υπέρογκου χρέους, ενώ η οικονομία μπορεί να επιβαρυνθεί και με μακροπρόθεσμες συνέπειες.

Η συμφωνία

Η κύρια πρόβλεψη της συμφωνίας είναι η διετής αναστολή του περιορισμού του δανεισμού του αμερικανικού κράτους μέχρι τον Ιανουάριο του 2025. Αυτό θα επιτρέψει στην κυβέρνηση να συνεχίσει να δανείζεται πέρα από το όριο των 31,4 τρισ. δολαρίων ώστε οι ΗΠΑ να μην κηρύξουν στάση πληρωμών στις υποχρεώσεις τους. Η αναστολή ευνοεί επικοινωνιακά τους Ρεπουμπλικάνους, αφού μπορούν να «πουλήσουν» ότι δεν ξέφυγαν από τις αρχές της δημοσιονομικής πειθαρχίας μιας και στο αφήγημά τους θα έχουν τη δυνατότητα να ισχυρίζονται ότι δεν έδωσαν τη ρητή έγκρισή τους για αύξηση του δανεισμού.

Ομως η συμφωνία δεν επήλθε αναίμακτα για τον Τζο Μπάιντεν. Χρειάστηκε να κάνει παραχωρήσεις ύψους 136 δισ. δολαρίων στους Ρεπουμπλικάνους, εν είδει περικοπών, εκ των οποίων ορισμένα σημεία είναι ξεκάθαρα.

Μια ανάλυση της πρότασης από τους «New York Times» –που χρησιμοποιούν εκτιμήσεις του Λευκού Οίκου για τα πραγματικά επίπεδα χρηματοδότησης στη συμφωνία, όχι μόνο τα επίπεδα στο νομοθετικό κείμενο– δείχνει ότι οι ομοσπονδιακές δαπάνες θα μειωθούν κατά περίπου 55 δισ. δολάρια το επόμενο έτος σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κογκρέσου και κατά άλλα 81 δισ. δολάρια το 2025. Εάν οι δαπάνες επέστρεφαν στη συνέχεια αυξανόμενες, όπως προβλέπει το γραφείο προϋπολογισμού, η συνολική εξοικονόμηση σε μια δεκαετία θα ήταν περίπου 860 δισ. δολάρια.

Οι παραχωρήσεις…

Παράλληλα με τις περικοπές, ο προτεινόμενος προϋπολογισμός στρατιωτικών δαπανών θα αυξηθεί σε 886 δισ. δολάρια το επόμενο έτος, κάτι που είναι σύμφωνο με αυτό που ζήτησε ο Μπάιντεν στην πρόταση προϋπολογισμού του 2024, και θα αυξηθεί σε 895 δισ. δολάρια το 2025. Οι δαπάνες για την υγειονομική περίθαλψη των βετεράνων θα χρηματοδοτηθούν επίσης στα επίπεδα του προτεινόμενου προϋπολογισμού του Μπάιντεν.

Η νομοθεσία θα επιβάλει νέες απαιτήσεις εργασίας σε ηλικιωμένους Αμερικανούς που λαμβάνουν κουπόνια τροφίμων μέσω του Προγράμματος Συμπληρωματικής Διατροφικής Βοήθειας και βοήθεια από το Πρόγραμμα Προσωρινής Βοήθειας για Οικογένειες που έχουν Ανάγκη.

Παράλληλα, το νομοσχέδιο επιβάλλει νέες απαιτήσεις εργασίας για κουπόνια τροφίμων σε ενήλικες ηλικίας 50 έως 54 ετών που δεν έχουν παιδιά στο σπίτι. Σύμφωνα με τη νομοθεσία, αυτές οι απαιτήσεις εργασίας ισχύουν μόνο για άτομα ηλικίας 18 έως 49 ετών. Το όριο ηλικίας θα τεθεί σταδιακά σε περισσότερα από τρία χρόνια, αρχής γενομένης από το οικονομικό έτος 2023.

Ωστόσο η θεσμοθέτηση νέων απαιτήσεων εργασίας έχει εξοργίσει όσους υποστηρίζουν ότι πρέπει να

δημιουργηθεί ένα δίχτυ ασφαλείας γιατί όπως λένε με αυτό τον τρόπο τιμωρεί τους ευάλωτους ενήλικες που έχουν ανάγκη από φαγητό.

Το χρέος

Οι περικοπές δαπανών –υποθέτοντας ότι διατηρούνται– θα μειώσουν τις δαπάνες κατά 1,3 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία και την επιβάρυνση των τόκων κατά 188 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου.

Αυτό συγκρίνεται με το επίπεδο του συνολικού αποθέματος χρέους των ΗΠΑ, το οποίο βρίσκεται πλέον πάνω από 31,4 τρισ. δολάρια ή περίπου στο 120% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος των ΗΠΑ.

Αντί να έχει σαφή στόχο την απομείωση του χρέους έναντι του ΑΕΠ, το νομοσχέδιο προωθεί μια σειρά από δαπάνες που υποστηρίζονται τόσο από τους Ρεπουμπλικάνους όσο και από τους Δημοκρατικούς, συμπεριλαμβανομένων του ανοίγματος του δρόμου για ένα νέο αγωγό φυσικού αερίου, της προώθησης στρατιωτικών συμβάσεων και της προσθήκης απαιτήσεων εργασίας για κοινωνικά προγράμματα οι οποίες θα αυξάνουν πραγματικά το κόστος της διαχείρισής τους.

Η νομοθεσία αποτυγχάνει να θεσπίσει αναδιανεμητικούς φόρους στους πλούσιους –κάτι που οι περισσότεροι Αμερικανοί θέλουν να δουν– και αφαιρεί μέρος του προϋπολογισμού της φορολογικής υπηρεσίας IRS που έχει σχεδιαστεί για να βελτιώσει τον έλεγχο και την επιβολή φορολογίας στους πλουσιότερους φορολογούμενους.

Επιπλέον, η νομοθεσία αυξάνει το ανώτατο όριο του χρέους μόνο μέχρι τον Ιανουάριο του 2025, κάτι που σημαίνει ότι ολόκληρη η διαδικασία της συζήτησης για τις δαπάνες, όπως επιβάλλεται από το τελεσίγραφο ανώτατου ορίου χρέους, πρόκειται να επαναληφθεί σύντομα.

Τι θα γινόταν αν…

Μια χρεοκοπία των ΗΠΑ θα μπορούσε να πλήξει το χρηματιστήριο, να καθυστερήσει τους ελέγχους της κοινωνικής ασφάλισης, να καθυστερήσει τις πληρωμές του προγράμματος περίθαλψης για τις ευπαθείς ομάδες Medicare σε νοσοκομεία και γιατρούς, να σταματήσει τις κρατικές συμβάσεις και τους μισθούς και να εκτοξεύσει το καθημερινό κόστος δανεισμού στα ύψη.

Αλλά το πλήρες αποτέλεσμα μιας χρεοκοπίας των ΗΠΑ δεν θα γίνει ποτέ πραγματικά κατανοητό, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ποτέ. Επομένως είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πώς θα είχαν ανταποκριθεί οι διεθνείς κάτοχοι του αμερικανικού χρέους, οι τρεις μεγαλύτεροι από τους οποίους είναι η Ιαπωνία, η Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Οι Ρεπουμπλικάνοι βουλευτές επέμεναν ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά την αύξηση του ανώτατου ορίου του χρέους χωρίς σοβαρές περικοπές δαπανών, αλλά εκτιμάται ότι το νομοσχέδιο για την αύξηση του ορίου χρέους δεν θα επηρεάσει πολύ το επίπεδο του εθνικού χρέους.

Ο Μπάιντεν χρειάστηκε να κάνει παραχωρήσεις-περικοπές στους Ρεπουμπλικάνους ύψους 136 δισ. δολαρίων