Βγάζουν τα τρακτέρ στους δρόμους για την κοροϊδία με τις επιδοτήσεις Μπαλάκι οι ευθύνες
Οργισμένοι οι αγρότες ενώ ο υπουργός Λευτ. Αυγενάκης νίπτει τας χείρας του για το χάος στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ και στη νέα ΚΑΠ
Εν συντομία
Αγρότες και κτηνοτρόφοι πληρώθηκαν το 2023 κοινοτικές επιδοτήσεις ακόμη πιο κουτσουρεμένες απ’ ό,τι προβλεπόταν.
Γιατί ενδιαφέρει
Κινητοποιήσεις αρχίζουν οι Ελληνες αγρότες, ακολουθώντας το παράδειγμα των Γερμανών και των Γάλλων συναδέλφων τους.
Εμπαίζει τους αγρότες η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Η καρδιά της αγροτικής παραγωγής χτυπά στη Θεσσαλία που πλημμύρισε, όπου η κρατική αδιαφορία έχει χτυπήσει κόκκινο, ενώ και η ακρίβεια σαρώνει, ειδικά στα καύσιμα. Με το χέρι στην τσέπη είναι τα νοικοκυριά στην περιοχή και η αγροτική παραγωγή έχει υποστεί τεράστια καταστροφή με ευθύνη της κυβέρνησης στην πρόληψη, διότι από επικοινωνία τα πάει όλα… τρένο.
Μπορεί να έκανε μπάχαλο τη δημόσια υγεία και παιδεία, αλλά υποτίθεται ότι είχε τους λόγους της. Ηθελε να μειώσει τη χρηματοδότησή τους και να ανοίξει χώρο στα ιδιωτικά συμφέροντα της υγείας και της παιδείας. Το μπάχαλο όμως που παρατηρείται στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ) και στον ΟΠΕΚΕΠΕ, δηλαδή τον φορέα που διαχειρίζεται τις κοινοτικές ενισχύσεις στην αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή, που οδήγησε φέτος σε μειωμένες και λανθασμένες πληρωμές προς εκατοντάδες χιλιάδες παραγωγούς της χώρας αλλά και τον υπουργό Λευτέρη Αυγενάκη να αποποιηθεί δημόσια την ευθύνη για όλα τα λάθη και να την επιρρίψει σε άλλα πρόσωπα, μόνο σε διαχειριστική ανικανότητα μπορεί να αποδοθεί. Τι έχει συμβεί;
Αλλάζουν υπουργό όχι σχέδια
Από την 1η Ιανουαρίου 2023 η Ελλάδα εφαρμόζει τη νέα ευρωπαϊκή Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) η οποία έχει σημαντικές διαφορές από την προηγούμενη και η οποία εφαρμόζεται στη χώρα μας όπως και σε κάθε χώρα βάσει ενός εθνικού
στρατηγικού σχεδίου. Αυτό το σχέδιο η κυβέρνηση της ΝΔ είχε όλο τον χρόνο στη διάθεσή της για να το φτιάξει αλλά αντί γι’ αυτό άλλαξε μέσα σε τεσσεράμισι χρόνια τέσσερις υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και άλλους τέσσερις προέδρους στον ΟΠΕΚΕΠΕ, με αποτέλεσμα να προκληθεί χάος, προφανώς σε βάρος της εθνικής πρωτογενούς παραγωγής και των ανθρώπων της.
Και μιλάμε για χάος διότι μόνο ως χάος μπορεί να χαρακτηριστεί το ότι:
01 Με την είσοδο του 2023, που αποτέλεσε την πρώτη χρονιά κατά την οποία έπρεπε να εφαρμοστεί η νέα ΚΑΠ, το εθνικό στρατηγικό σχέδιο του ΥΠΑΑΤ βάσει του οποίου θα γινόταν η εφαρμογή της είχε ακόμη τεράστιες «τρύπες», δηλαδή μεγάλες εκκρεμότητες. Για παράδειγμα, εκκρεμούσαν οι ανακοινώσεις και οι εφαρμοστικές πράξεις για τα λεγόμενα «οικολογικά σχήματα», ένα κομβικής σημασίας νέο πρόγραμμα το οποίο αποτελεί την πιο σημαντική αλλαγή ανάμεσα στην προηγούμενη και τη νέα ΚΑΠ και απορροφά το 25% χρημάτων που δίνονταν μέχρι πέρσι ως βασική ενίσχυση σε όλους τους παραγωγούς ή ποσό άνω των 700 εκατ. ευρώ ετησίως.
Κατά συνέπεια, όταν άρχισε η περσινή καλλιεργητική περίοδος οι αγρότες δεν ήξεραν τι έπρεπε να κάνουν για να πάρουν τα χρήματα από τα «οικολογικά σχήματα», με αποτέλεσμα το 2023 να χάσουν το 25% των χρημάτων που έπαιρναν μέχρι την προηγούμενη χρονιά.
02 Από το 2023 κόπηκαν από την αναδιανεμητική ενίσχυση –με απόφαση μάλιστα της Αθήνας, όχι των Βρυξελλών– όλοι οι μικροί παραγωγοί, όσοι δηλαδή έχουν κάτω από 20 στρέμματα για τις ετήσιες καλλιέργειες και 10 στρέμματα για τις δενδρώδεις καλλιέργειες που συμπεριλαμβάνουν το αμπέλι και τα βοσκοτόπια. Αυτό για την Ελλάδα, που έχει πολλά νησιά και ορεινό ανάγλυφο, σήμανε ότι όλοι οι μικροί παραγωγοί των νησιών και των ορεινών περιοχών όπου η γη είναι περιορισμένη έχασαν αρκετά λεφτά.
03 Δεδομένων των καθυστερήσεων στο εθνικό στρατηγικό
σχέδιο υπήρξαν ανάλογα τραγικές καθυστερήσεις στον διορισμό του τεχνικού συμβούλου που θα αναλάμβανε να φτιάξει μια λειτουργική ηλεκτρονική πλατφόρμα για να γίνουν οι δηλώσεις καλλιέργειας και να δοθούν οι επιδοτήσεις του έτους 2023, σωστά υπολογισμένες βάσει της νέας ΚΑΠ.
Ανίκανοι να χτίσουν νέα ΚΑΠ
Ολα αυτά οι αγρότες δεν τα ήξεραν έως τον Σεπτέμβριο γιατί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και οι βουλευτές επαρχίας της ΝΔ δεν τους ενημέρωναν για τις επερχόμενες αλλαγές, μόνο οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ προειδοποιούσαν γι’ αυτές και για το κόστος που θα είχε ο πρωτογενής τομέας από την ανικανότητα της ΝΔ να φτιάξει μια νέα ΚΑΠ, εθνικά προσανατολισμένη και μέσα στα απαιτούμενα χρονοδιαγράμματα. Κι ενώ κάποια προβλήματα σε πληρωμές είχαν διαπιστωθεί και νωρίτερα –π.χ. στις πληρωμές του ΕΛΓΑ το 2023 όπως και στα ειδικά μέτρα για τις ζωοτροφές, χωρίς κανείς μάλιστα στον ΟΠΕΚΕΠΕ ή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης να μπορεί να εξηγήσει πού οφείλονται–, αυτό που έγινε τους τρεις τελευταίους μήνες του 2023 με τις πληρωμές των κοινοτικών ενισχύσεων ήταν χωρίς προηγούμενο.
Οι παραγωγοί άρχισαν να υποψιάζονται ότι κάτι αλλάζει ριζικά τον Οκτώβριο, όταν έγινε η προκαταβολή της βασικής ενίσχυσης και είδαν πόσο λιγότερα ήταν τα λεφτά που πήραν σε σχέση με πέρσι. Ηλπιζαν όμως ακόμη ότι θα έπαιρναν περισσότερα χρήματα αργότερα. Οταν έγινε η εξόφληση τον Δεκέμβριο οι αγρότες που έπρεπε να πληρώσουν το πετρέλαιο, το ρεύμα, τα εφόδια συνειδητοποίησαν ξαφνικά ότι τα λεφτά που πήραν ως βασική ενίσχυση ήταν πολύ κουτσουρεμένα, πολλοί δεν πληρώθηκαν καθόλου, ενώ τα τοπικά κέντρα που διαχειρίζονται τις δηλώσεις καλλιέργειας δεν είχαν απαντήσεις να δώσουν. Τελικά έγινε γνωστό ότι αντί του 1,06 δισ. ευρώ της βασικής ενίσχυσης που είχε καταβληθεί τα προηγούμενα χρόνια, φέτος έπρεπε να καταβληθούν ενισχύσεις 829 εκατ. βάσει της νέας ΚΑΠ, αλλά τελικά καταβλήθηκαν ακόμη λιγότερα, 741 εκατ. ευρώ, καθώς ποσό 88 εκατ. χάθηκε κάπου στο διάστημα… Τότε, προκειμένου να μαζέψει τον αναβρασμό που άρχισε να απλώνεται στην επαρχία, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Λευτ. Αυγενάκης βγήκε δημοσίως, παραμονές Πρωτοχρονιάς, επιρρίπτοντας την «αποκλειστική ευθύνη», όπως είπε, για όλα τα λάθη και τα προβλήματα στις πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ στον τέταρτο κατά σειρά πρόεδρό του επί διακυβέρνησης ΝΔ Βαγγέλη Σημανδράκο. Απέφυγε όμως ο υπουργός να αναγνωρίσει ότι ακόμη και σήμερα, ένα χρόνο μετά την έναρξη της νέας ΚΑΠ, δεν έχει φτιαχτεί το απαιτούμενο λειτουργικό και αξιόπιστο πληροφορικό σύστημα ώστε να γίνουν σωστά οι πληρωμές του 2023 και αυτές έγιναν με βάση τα στοιχεία του 2022 – με ευθύνη της κυβέρνησης της ΝΔ που δεν το προετοίμασε εγκαίρως.
Αλλά όταν την περασμένη Πέμπτη ο Λευτ. Αυγενάκης βρέθηκε στην Καρδίτσα για σύσκεψη με τους φορείς της Περιφέρειας Θεσσαλίας υποχρεώθηκε να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα, καθώς έξω από την αίθουσα ήταν συγκεντρωμένοι οι παραγωγοί του Κάμπου που του ζήτησαν απαντήσεις όχι μόνο για τις μεγάλες μειώσεις στη βασική ενίσχυση, τα λάθη στις πληρωμές αλλά και για τον σχεδιασμό του νέου προγράμματος των «οικολογικών σχημάτων», που παραμένει προβληματικός, οδηγώντας σε απώλειες εισοδήματος και ρευστότητας αγρότες και κτηνοτρόφους.
Εμπαιγμός οι αποζημιώσεις
Οι παραγωγοί ζήτησαν απαντήσεις επίσης για τις κυβερνητικές υποσχέσεις της κυβέρνησης προς τους πλημμυροπαθείς αγρότες της Θεσσαλίας που εν πολλοίς παραμένουν κενό γράμμα. Ενδεικτικά, παρά τις υποσχέσεις για άμεση καταβολή των προκαταβολών από τις αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, πάρα πολλοί παραγωγοί δεν έχουν πληρωθεί αυτά που τους αναλογούν, ενώ άλλοι τόσοι δεν έχουν πάρει τίποτε καθώς ο ΕΛΓΑ έχει δώσει προκαταβολές μόνο για πέντε καλλιέργειες. Ακόμη χειρότερα, κενό γράμμα έχουν αποδειχτεί οι εξαγγελίες για περίοδο χάριτος μιας διετίας στο αγροτικό ρεύμα, καθώς οι πάροχοι κόβουν κανονικότατα το ρεύμα στους πλημμυροπαθείς αγρότες που έχουν οφειλές.
Πάντως, με καθυστέρηση ορισμένων μηνών σε σχέση με τους αγρότες στη Γαλλία και εβδομάδων σε σχέση με τους συναδέλφους τους στη Γερμανία, φαίνεται ότι και οι Ελληνες αγρότες ετοιμάζονται να κινητοποιηθούν με την έλευση της νέας χρονιάς βγάζοντας τα τρακτέρ στους δρόμους. Οι αγρότες των χωριών της Λάρισας γύρω από τη λίμνη Κάρλα είναι στους δρόμους εδώ και έξι εβδομάδες, αλλά πλέον ετοιμάζονται να τους ακολουθήσουν οι αγρότες της Καρδίτσας, της Κατερίνης και της Σάμου που οργανώνουν κινητοποιήσεις από τις 11 ως τις 17 Ιανουαρίου, ζητώντας την αύξηση των αποζημιώσεων για τις καταστροφές στην αγροτική παραγωγή και στο ζωικό κεφάλαιο από τις πλημμύρες, μέτρα για τη μείωση του κόστους παραγωγής (π.χ. με αφορολόγητο πετρέλαιο, επιδότηση εφοδίων και ζωοτροφών) και να καταβληθούν, τουλάχιστον σωστά, οι έστω και κουτσουρεμένες κοινοτικές επιδοτήσεις μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ.
–