Η Ελλάδα δεν θα αλλάξει, αν δεν αλλάξουμε εμείς
«Ποτέ δεν μιλώ για το μέλλον, έρχεται αρκετά σύντομα έτσι και αλλιώς», έλεγε ο Αλβέρτος Αϊνστάιν. Το 2021, στην πραγματικότητα, δεν είναι μια μακρινή μελλοντική τοποθεσία. Πλησιάζει με ταχύτητα, με ορμή. Το συλλογικό υποκείμενο του αύριο μιας κοινωνίας νοηματοδοτείται από το σήμερα. Η ελληνική ιστορία προσφέρει εναλλακτικές. «Δυστυχώς επτωχεύσαμεν» το 1893. Είκοσι χρόνια και έναν χαμένο πόλεμο αργότερα, όμως, η μικρή πλην τιμία Ελλάς υπό την καθοδήγηση του Ελευθερίου Βενιζέλου κατάφερε σχεδόν να διπλασιαστεί γνωρίζοντας ημέρες δόξας. Η επόμενη χρεοκοπία, αυτή του 1932, ήταν η απαρχή μιας δύσκολης περιόδου. Ανωμαλία, αναταραχή, δικτατορία, Κατοχή, Εμφύλιος, η επάρατος. Ξεχνάμε πως το Επος του ’40 δεν ήταν παρά ένας λαμπρός κομήτης σε μια κατά τα άλλα σκοτεινή εποχή.
Το στοίχημα της Ελλάδος μέσα στα επόμενα επτά χρόνια, πέρα και πάνω από πολιτικές σκοπιμότητες και ιδεολογικές διαφορές, είναι να αποδείξουμε πως δεν είναι άλλο ένα «αποτυχημένο κράτος», αλλά μια κοινωνία ελεύθερη, που στέκεται στα δικά της πόδια και αντιμετωπίζει τον κόσμο με αυτοπεποίθηση. Δυστυχώς, όμως, και το 2013 μας αφήνει μια πικρή γεύση. Υποκρισία, αμετροέπεια, οξύτητα και λαϊκισμός χαρακτηρίζουν τη δημόσια σφαίρα. Τα οργανωμένα συμφέροντα, μικρά και μεγάλα, εξακολουθούν να αντιστέκονται, με την Ελλάδα να θυμίζει περισσότερο την Αίγυπτο του Μουμπάρακ. Ολοι μιλάμε για εκείνες τις σαρωτικές αλλαγές οι οποίες είτε δεν γίνονται είτε προχωρούν με το σταγονόμετρο. «Σκέψεις στεγνές σε μια στεγνή εποχή (και το μέλλον άνυδρο)», όπως έγραφε ο ποιητής.
Η Ελλάδα δεν θα αλλάξει αν δεν αλλάξουμε εμείς. Οι πολίτες της. Αλλωστε, απ’ όλους τους παράγοντες που συγκροτούν ένα έθνος, ο μόνος στο τέλος αληθινός, εκείνος που πραγματικά γεννά ελπίδα, είναι ο άνθρωπος. Η αλλαγή θα έρθει από κάτω προς τα πάνω. Από την επόμενη γενιά που προσδοκά να δράσει, όσο δυνατά αντανακλαστικά επιβίωσης και αυτούσιας αναπαραγωγής και να έχει το προηγούμενο σύστημα. Η πιο μορφωμένη γενιά που έχει πατήσει αυτά τα χώματα, η πλέον ευρωπαϊκή, αλλά και η πρώτη γενιά από τη σύσταση του ελληνικού κράτους η οποία εμφανίζεται σχεδόν καταδικασμένη να ζήσει χειρότερα από την προηγούμενη. Αν κοιτάξετε προσεκτικά, θα διακρίνετε τα αποτυπώματα που σιγά σιγά αφήνει: στις δημόσιες υπηρεσίες, στα πανεπιστήμια και τα σχολεία, στα νοσοκομεία, στις επιχειρήσεις, στη δημοσιογραφία, στην πολιτική. Παντού. Οι βράχοι που έχουν δημιουργηθεί επί δεκαετίες και μας κόβουν τη θέα είναι πολύ σκληροί για να πέσουν με κανονιοβολισμούς. Το τρεχούμενο νεράκι μόνο μπορεί να τους διαβρώσει και να τους ρίξει. Και έχει ξεκινήσει τον δρόμο του. Λέγεται πως ο Μωυσής περιέφερε τους Ιουδαίους στην έρημο όχι επειδή είχε χάσει τον δρόμο αλλά επειδή περίμενε να αλλάξει μία γενιά. Μέχρι το 2021 θα έχει έρθει για να μείνει. * Ο κ. Κώστας Μπακογιάννης είναι δήμαρχος Καρπενησίου.