Κρίσιμο για την κυβέρνηση το πρώτο εξάμηνο του ’14
Νέος κύκλος διαπραγματεύσεων με την τρόικα, διπλές εκλογές, απελευθέρωση αγορών
Υπό άλλες συνθήκες, η ανάληψη της ευρωπαϊκής προεδρίας από μία κυβέρνηση 18 μηνών θα ήταν ευκαιρία για διεθνή προβολή, πιθανώς πολυέξοδες εκδηλώσεις αλλά και για ενίσχυση της επιρροής του κυβερνώντος κόμματος στο εσωτερικό. Για τον πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά, ωστόσο, η ανάληψη της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε τρεις ημέρες, δεν γίνεται υπό κανονικές συνθήκες. Το δε εξάμηνο που διαρκεί, θα κρίνει σε σημαντικό βαθμό την πορεία της χώρας και την τύχη της κυβέρνησης.
Παρά τη μάχη στη Βουλή, την προηγούμενη εβδομάδα, που είχε ως συνέπεια μια ακόμη απώλεια για την κυβερνητική πλειοψηφία των 153 πλέον βουλευτών, την πολιτική αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ και τις δοκιμασίες με τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο και τις υποθέσεις... Τομπούλογλου, ο πρωθυπουργός εμφανίζεται αισιόδοξος ότι η κυβέρνησή του θα αντέξει και θα γιορτάσει και τα επόμενα Χριστούγεννα στο Μέγαρο Μαξίμου. Για να συμβεί αυτό, ωστόσο, θα πρέπει να περάσει διά πυρός και σιδήρου και να αντιμετωπίσει επιτυχώς έναν νέο κύκλο διαπραγμάτευσης με την τρόικα, τις πολύ ισχυρές αντιδράσεις που θα υπάρξουν κατά την προσπάθεια απελευθέρωσης αγορών μέσω του toolkit του ΟΟΣΑ αλλά και δύο κρίσιμες εκλογές, τον προσεχή Μάιο, για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και την Ευρωβουλή.
Το πρωτογενές πλεόνασμα
Πρώτος σταθμός αυτής της διαδρομής είναι ο Απρίλιος, όταν και αναμένεται να επιβεβαιωθεί από την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία το ύψος του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013. Κυβερνητικά στελέχη κάνουν λόγο για ποσό που θα υπερβαίνει, ίσως, το ένα δισ. ευρώ, δίνοντας τη δυνατότητα στον πρωθυπουργό αφενός να εξαγγείλει άμεσα μέτρα, συμβολικής έστω ανακούφισης ευπαθών ομάδων και ενστόλων, αφετέρου να ενεργοποιήσει τη ρήτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους που έχει συνομολογήσει το Eurogroup από το 2012. Το Μαξίμου έχει πλήρη γνώση ότι η τελική απόφαση θα παραπεμφθεί στα τέλη φθινοπώρου του 2014, ωστόσο ο κ. Σαμαράς ευελπιστεί σε μία... υποσχετική των εταίρων και, δη, του Βερο-
Κλειδί η επιβεβαίωση, τον Απρίλιο, από την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013.
λίνου, την οποία θα ρίξει στην προεκλογική μάχη με τον κ. Αλ. Τσίπρα.
Και εδώ ακριβώς εντοπίζεται το πολιτικό πρόβλημα για την κυβέρνηση, ότι δηλαδή δεν έχει την πολυτέλεια να ανακόψει ταχύτητα και απλώς να αναμένει το πλεόνασμα για να το... μοιράσει. Η επιστροφή της τρόικας, εντός του Ιανουαρίου, συνεπάγεται νέες δύσκολες και αντιδημοφιλείς αποφάσεις, όπως ενδεικτικά η υλοποίηση του δεύτερου κύματος κινητικότητας και απολύσεων στο Δημόσιο, ο σχεδιασμός επιπλέον 11.000 απομακρύνσεων δημοσίων υπαλλήλων το 2014, το καθεστώς των ομαδικών απολύσεων στον ιδιωτικό τομέα και, φυσικά, οι δημοσιονομικές πτυχές των αποφάσεων στις οποίες προχώρησε μονομερώς η κυβέρνηση, όπως ο φόρος ακινήτων, ο ΦΠΑ στην εστία- ση. Ισχυρές συγκρούσεις προοιωνίζεται και η λίστα διαρθρωτικών αλλαγών (toolkit) του ΟΟΣΑ για την προώθηση της οποίας έχουν δεσμευθεί δημοσίως τόσο ο κ. Σαμαράς όσο και ο αρμόδιος υπουργός κ. Κ. Χατζηδάκης. Ηδη κάποιες από τις παρεμβάσεις, όπως για το φρέσκο γάλα και το ψωμί, διχάζουν εσωτερικά την κυβέρνηση, όπως συνάγεται με ασφάλεια από τις αντιδράσεις της ηγεσίας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης (Αθ. Τσαυτάρης, Μαξ. Χαρακόπουλος) και είναι προφανές ότι θα δοκιμάσουν και τους βουλευτές.
Το πολιτικό δίλημμα
Ο κ. Σαμαράς επιδιώκει να αποτρέψει ένα ατύχημα που θα μπορούσε να πυροδοτήσει αλυσιδωτές αντιδράσεις, προκειμένου να φτάσει με σχετική ασφάλεια στις εκλογές με το προφίλ του αξιόπιστου διεθνώς μεταρρυθμιστή πολιτικού, που δεν διστάζει έναντι των συντεχνιών αλλά και, ταυτόχρονα, επιτυγχάνει μεγάλους στόχους για τη χώρα, όπως το πρωτογενές πλεόνασμα που θα μπορούσε μέσω ενός συμβιβασμού για το χρηματοδοτικό κενό και μιας εξόδου στις διεθνείς αγορές να σηματοδοτήσει πολιτικά το τέλος των μνημονίων. Σε αυτό τον καμβά θα οικοδομηθεί, άλλωστε, και το πολιτικό δίλημμα «Σαμαράς ή Τσίπρας» ενόψει των εκλογών του Μαΐου.
Ο κ. Σαμαράς επαναλαμβάνει ότι οι εθνικές εκλογές θα πραγματοποιηθούν το 2016, ωστόσο άπαντες στο κυβερνητικό στρατόπεδο συμφωνούν ότι οι κάλπες του Μαΐου αποτελούν σημείο καμπής, καθώς αν το αποτέλεσμα δεν είναι νικηφόρο ή έστω διαχειρίσιμο, και δείχνει δυσαρμονία μεταξύ της λαϊκής βούλησης και της κυβέρνησης, τα περιθώρια χειρισμών του πρωθυπουργού θα στενέψουν δραματικά.