Ισορροπίες σε τεντωμένο σχοινί εντός και εκτός
Ενταση μεταξύ Ελλάδας - τρόικας, αλλά και «κακή χημεία» ΕΚΤ - ΔΝΤ-Ευρωζώνης
Ετος στοοποίο θα φανεί ο βαθμός «ανεξαρτησίας» της Ελλάδας αναμένεται να είναι το 2014. Τα θέματα στα οποία πρέπει να υιοθετηθούν αποφάσεις από την ελληνική κυβέρνηση και την τρόικα είναι πολλά και σημαντικά, ενώ πλέον το πολιτικό στοιχείο στις επικείμενες αποφάσεις υπερισχύει του καθαρά οικονομικού.
Το 2014 θα είναι ούτως ή άλλως ένα εκλογικό έτος, δεδομένου ότι οι πολίτες θα κληθούν να ψηφίσουν τόσο για τις ευρωεκλογές, όσο και για τις δημοτικές εκλογές. Οι ισορροπίες στο εσωτερικό της χώρας κινούνται σε τεντωμένο σχοινί, ενώ το ίδιο συμβαίνει τους τε-
Ανάπτυξη, διευθέτηση χρέους, έξοδος στις αγορές και αποφυγή νέου Μνημονίου είναι οι βασικές προτεραιότητες του οικονομικού επιτελείου για το 2014.
λευταίους μήνες και με τις σχέσεις Ελλάδας - τρόικας. Υπό αμφισβήτηση, όμως, βρίσκεται και η χημεία μεταξύ των δανειστών της χώρας, καθώς Ευρωζώνη, Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) και Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) έχουν αρχίσει να βγάζουν προς τα έξω τις διαφορές τους σε αρκετές περιπτώσεις.
Μέσα σ’ ένα αβέβαιο πολιτικό σκηνικό, η ελληνική κυβέρνηση καλείται να εφαρμόσει πιστά το πρόγραμμα των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων κυρίως, αφού στο σκέλος της δημοσιονομικής προσαρμογής έχει καταφέρει να επιτύχει τους στόχους της. Ανάπτυξη, διευθέτηση χρέους, έξοδος στις αγορές και αποφυγή νέου Μνημονίου είναι οι βασικές προτεραιότητες που έχει θέσει το οικονομικό επιτελείο για το 2014, αλλά κανένας στο υπουργείο Οικονομικών και στην κυβέρνηση δεν μπορεί να δηλώσει μετά βεβαιότητος ότι σε ένα χρόνο από τώρα θα έχουν επιτευχθεί όλες.
Τα ζητήματα είναι πολύπλοκα και αλληλεπιδρούν σε μεγάλο βαθμό. Η «Κ» παρουσιάζει τις μεγαλύτερες προκλήσεις του 2014 και τις θέσεις που έχουν διαμορφώσει έως τώρα όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς:
1. Ελάφρυνση χρέους. Η κυβέρνηση βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις αποφάσεις που θα ληφθούν για τη νέα απομείωση του χρέους. Το θέμα θα ανοίξει επισήμως από τα τέλη Απριλίου, όταν και η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) θα επικυρώσει την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2013. Ολοι έχουν αποδεχθεί αυτή τη στιγμή ότι δεν πρόκειται να προχωρήσει η Ευρωζώνη σ’ ένα γενναίο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, ενώ έχει γίνει αντιληπτό ότι η όποια απόφαση θα υιοθετηθεί επισήμως μετά τις ευρωεκλογές (θα διεξαχθούν στα τέλη Μαΐου).
2. Εξοδος στις αγορές, κάλυψη χρηματοδοτικού κενού, νέο Μνημόνιο. Τα τρία αυτά ζητήματα συνδέονται μεταξύ τους. Η ελληνική κυβέρνηση θέλει διακαώς να εκδώσει νέα ομόλογα. Με τον τρόπο αυτό –σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των κεφαλαίων που δεν θα έχουν χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη των κεφαλαιακών αναγκών των τραπεζών– θα «κλείσει» μέρος (αν όχι ολόκληρο) του χρηματοδοτικού κενού του ελληνικού προγράμματος, αποφεύγοντας ένα νέο πακέτο βοήθειας που εκ των πραγμάτων θα συνοδεύεται από ένα νέο Μνημόνιο. Επί της ουσίας, η κυβέρνηση επιδιώκει να επιτύχει το 2014 την απαρχή της εξόδου από το Μνημόνιο, που σε πολιτικούς όρους θα της δώσει «πόντους».
Από την άλλη πλευρά, η τρόικα –και κυρίως η Γερμανία– αναζητεί τον τρόπο με τον οποίο θα συνεχίσει να έχει τον πρώτο λόγο σε όσα γίνονται στην Ελλάδα, καθώς φοβάται ότι εάν δοθεί η ευκαιρία στην ελληνική κυβέρνηση να δηλώσει ότι «αποτίναξε» το Μνημόνιο, θα σταματήσει να προωθεί τις αναγκαίες αλλαγές και θα χαθούν πολύ γρήγορα όσα έγιναν έως τώρα. Ο δρόμος για τη διατήρηση της εποπτείας είναι η διάθεση νέων δανείων με συνοδεία νέου Μνημονίου, αν και βρίσκεται υπό συζήτηση και μία πρόταση για σύνδεση της επίτευξης των μεταρρυθμίσεων με αντάλλαγμα την εφαρμογή μέτρων ελάφρυνσης του χρέους. Αυτή τη στιγμή δεν είναι λίγοι οι οποίοι πιστεύουν ότι το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ενδεχομένως να είναι τέτοιο που να οδηγήσει σε αλλαγή της ασκούμενης πολιτικής στην Ευρωζώνη. Η πλειονότητα, πάντως, υποστηρίζει ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί. Σε κάθε περίπτωση, οι αποφάσεις για τα παραπάνω φλέγοντα ζητήματα επηρεάζονται άμεσα από τις ευρωεκλογές, οι οποίες θα αποτελέσουν ταυτόχρονα ένα «τεστ» για το μέλλον και τη στάση που θα τηρήσει η ελληνική κυβέρνηση ως προς αυτά. Επί της ουσίας, ο βαθμός «ανεξαρτησίας» που θα έχει αποκτήσει η Ελλάδα θα καθοριστεί μέσα στο καλοκαίρι του 2014 και το πρώτο εξάμηνο του έτους θα είναι γεμάτο εντάσεις και παρασκηνιακές διαβουλεύσεις.