Μεγάλες ιδέες και μεγάλες τσέπες
Αγνωστο αν θα αποκαλυφθούν όλοι όσοι πήραν μίζες για να εγκρίνουν εξοπλιστικά προγράμματα ή για να κρατήσουν επί του θέματος το στόμα κλειστό. Ωστόσο, μετά τις αποκαλύψεις Κάντα, που φώτισαν ένα αναπάντεχα ευρύ δίκτυο μεσαζόντων για το κλείσιμο των συμφωνιών και τη ροή του «μαύρου» χρήματος μέσω εξωχώριων εταιρειών, στο στόχαστρο των δικαστικών ερευνών θα βρεθούν περισσότεροι από όσους μπορούσε να φανταστεί και ο πιο υποψιασμένος. «Κάθε μεγάλη εταιρεία μέσα στον προϋπολογισμό του κόστους, βάζει ένα ποσοστό που διαθέτει για χρηματισμό όλης της αλυσίδας των υπευθύνων» είχε παραδεχθεί πρώην αρχηγός ΓΕΝ. Και δεν είναι μόνο οι χοντρές «μίζες» για τα εξοπλιστικά που διοχετεύονταν διά μέσου μυστικών κυκλωμάτων σε μη ανιχνεύσιμους τραπεζικούς λογαριασμούς. Αναρίθμητα είναι τα σκάνδαλα με αξιωματούχους, δημόσιους λειτουργούς, τοπικούς άρχοντες, διοικητές υπηρεσιών που «έπαιξαν» το δημόσιο χρήμα σε αμφιβόλου αποτελεσματικότητας ή υψηλού ρίσκου «έργα», με προμήθειες -και ζημιές για το κράτος- μαμούθ.
Ούτε αποτελεί η «παράδοση» της μίζας παρελθόν, όπως έδειξε η περίπτωση του αποπεμφθέντος προέδρου του νοσοκομείου Παίδων «Αγλαΐα Κυριακού», ο οποίος συνελήφθη με προσημειωμένα χαρτονομίσματα («Ολοι τα παίρνουν. Εγώ να μην πάρω; Για εμάς δεν έχει τίποτα; Είμαι χαζός να μην πάρω τίποτα;» φέρεται να είπε σε μεσάζοντα) και τόσων άλλων οι οποίοι ουριοδρομούν κατά κει όπου αστράφτουν τα εκθαμβωτικά παραδείγματα ( μίζες, αρπαχτές, κουμπαριές...). Είναι τόσο βαθιά ριζωμένη η πεποίθηση ότι «έτσι ήταν κι έτσι θα είναι», ότι πάντα θα υπάρχουν μιζαδόροι και «παρέες» που θα νέμονται δημόσιο χρήμα, ότι είμαστε μια κοινωνία η οποία δεν θέλει να σωθεί, μόνο να επιβιώσει βραχυπρόθεσμα με κάποια οφέλη, που ο πολίτης αυτοεγκλωβίζεται στο αδιέξοδο του ανεπανόρθωτου, καθηλώνεται στη μεμψιμοιρία για τα ολέθρια χαρακτηριστικά της φυλής, το άκαρπο σπαρτάρισμα της ελληνικής ιστορίας. Ενώ, αντίθετα, έχει περισσότερο από οτιδήποτε ανάγκη, αυτές τις δύσκολες στιγμές, να πιστέψει ότι πίσω από τον πολιτικό δεν κρύβεται ένας καραγκιόζης σε μεγάλες τσέπες. Ο υπουργός δεν είναι μύστης της διαπλοκής. Ο επιχειρηματίας δεν είναι κομπιναδόρος. Η δωροληψία δεν είναι ποθητή δεξιότητα. Τα αξιώματα δεν είναι βαρύτερα από τις κατηγορίες. Η πολιτική εξουσία δεν είναι αλεξίποινο, απολυμαντικό. Η διαφθορά δεν είναι η πιο σοφή και τελεσφόρα μέθοδος κυριαρχίας, όπως έλεγε ο Μακιαβέλι. Το επονείδιστο αλισβερίσι μεταξύ αργυρώνητων πολιτικών, αυλοκολάκων, συμβούλων, προμηθευτών, δεν αποτελεί θεία οικονομία. Η Ελλάδα δεν είναι για τους αετονύχηδες ένα «δορύκτητον χωράφιον προωρισμένον εις αποκλειστικήν βοσκήν της αγέλης των» όπως έλεγε ο Ροΐδης. Οι εξυγιάνσεις δεν είναι επιφανειακές. Δεν ζούμε ένα λυκόφως, αλλά μια αυγή.
Και θα το πίστευε, εάν οι ιθύνοντες εγκατέλειπαν τις ελαστικές «αλήθειες» που τακτοποιούν τη ζωή τους σε βολικά καλούπια και θεωρούσαν τον αυτοσεβασμό ζωτική ανάγκη και την τήρηση των νόμων και των κανόνων ζωής βίωμα αυτοπειθαρχίας. Εάν έσπευδαν να καθαρίσουν την κόπρο σπάζοντας το πλέγμα της συνενοχής. Ομως μπορεί το ένα χέρι να κόψει τ’ άλλο; Εάν το κάνει, τότε ενδεχομένως θα μπορέσει να χτιστεί μια ηθική, μια πολιτική που θα κατακτήσει τη συλλογική φαντασία, θα εγείρει συνειδήσεις και τη μαγνητική έλξη της πίστης στο αναμάρτητο αύριο.
Ο πολίτης έχει ανάγκη να πιστέψει ότι τα αξιώματα δεν είναι βαρύτερα από τις κατηγορίες.