Διετής συμφωνία για να μην μπει νέο «λουκέτο» στην Αμερική
Ρεπουμπλικανοί και Δημοκρατικοί συναίνεσαν για να αποτραπούν περικοπές 63 δισ. δολ.
Η δημοσιονομική συμφωνία που επετεύχθη προ ολίγων ημερών μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών στο Καπιτώλιο ήταν, κατά μία τουλάχιστον έννοια, ιστορική: ήταν ο πρώτος προϋπολογισμός στον οποίο συμφωνούν τα δύο κόμματα από τότε που οι Ρεπουμπλικανοί ανέκτησαν τον έλεγχο της Βουλής των Αντιπροσώπων τον Νοέμβριο του 2010.
Τα επιτεύγματα της –διετούς διάρκειας– διακομματικής συμφωνίας ήταν χειροπιαστά, χωρίς να είναι κοσμογονικά. Πέρα από το ότι εξορκίζει το φάντασμα μιας νέας αναστολής λειτουργίας της κυβέρνησης για τους επόμενους 24 μήνες, ακύρωσε αυτόματες περικοπές 63 δισ. δολαρίων σε αμυντικές και κοινωνικές δαπάνες που ήταν προγραμματισμένες για το 2014-15 (οι συνολικές ετήσιες δημόσιες δαπάνες και για τα δύο έτη αυξήθηκαν σε 1,012 τρισ. δολάρια). Παράλληλα, το –ήδη ραγδαία συρρικνούμενο– δημοσιονομικό έλλειμμα (για το δημοσιονομικό έτος 2013 που έληξε στις 30 Σεπτεμβρίου έπεσε στα 680 δισ. δολάρια από 1,1 τρισ. το 2012) θα μειωθεί σε βάθος δεκαετίας κατά ακόμα 23 δισ. δολάρια χάρη στη συμφωνία. Προδοσία...
Φυσικά, η ακραία πτέρυγα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος εξα-
Το δημοσιονομικό έλλειμμα υποχώρησε στα 680 δισ. δολ. από 1,1 τρισ. και χάρη στη συμφωνία θα μειωθεί κατά ακόμα 23 δισ. δολ. σε βάθος δεκαετίας.
γριώθηκε. Ιδιαίτερα προκλητική για τους ζηλωτές του αμερικανικού συντηρητισμού ήταν η εικόνα του πρώην αγαπημένου τους γιου, του επικεφαλής της επιτροπής προϋπολογισμού της Βουλής των Αντιπροσώπων, Πολ Ράιαν, να ανταλλάσσει φιλοφρονήσεις και να βρίσκει κοινό τόπο με τον εχθρό – ενσαρκωμένο, στις συγκεκριμένες διαπραγματεύσεις, από τη μητρική φιγούρα της Δημοκρατικής Πάτι Μάρεϊ, προέδρου της επιτροπής προϋπολογισμού της Γερουσίας.
Συντηρητικοί γερουσιαστές με προεδρικές φιλοδοξίες, όπως ο Μάρκο Ρούμπιο και ο Ραντ Πολ, ήταν μεταξύ της πλειάδας των επικριτών της συμφωνίας. Πανίσχυρες πολιτικές οργανώσεις, όπως η Americans for Prosperity και η Club for Growth, τάχθηκαν δυναμικά εναντίον της. Σε ένα ενδεικτικό δείγμα των αντιδράσεων, η Τζένι Μπεθ Μάρτιν, ιδρυτικό μέλος των Tea Party Patriots, σε άρθρο γνώμης στους New York Times χαρακτήρισε τη συμφωνία «προδοσία των συντηρητικών, που οδήγησαν στην κατατρόπωση των Δημοκρατικών από τους Ρεπουμπλικανούς στις ενδιάμεσες εκλογές του 2010».
Οι ηγέτες της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στη Βουλή των Αντιπροσώπων δεν έδειξαν να πτοούνται από την καταιγιστική κριτική. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τη γερουσιαστή Μάρεϊ, ο Ράιαν, συντάκτης στο παρελθόν ιδεολογικά φιλόδοξων δημοσιονομικών νομοσχεδίων, εξήγησε την πιο μετριοπαθή του στάση λέγοντας ότι «ως συντηρητικός, αντιμετωπίζω (…) το πώς είναι τα πράγματα, όχι το πώς θα ήθελα να είναι». Ο πρόεδρος της Βουλής, Τζον Μπέινερ, τον οποίο έχουν βασανίσει περισσότερο τα μέλη της κοινοβουλευτικής του ομάδας παρά οι Δημοκρατικοί τα τελευταία τρία χρόνια, ήταν πιο ευθύς: «Δεν με ενδιαφέρει τι θα κάνουν», απάντησε σε ερώτηση για τις συντηρητικές οργανώσεις που ασκούσαν πιέσεις σε Ρεπουμπλικανούς βουλευτές να μην εγκρίνουν τον προϋπολογισμό.
Φτάσαμε λοιπόν στο σημείο που η ηγεσία του κόμματος στο Κογκρέσο είναι έτοιμη να υιοθετήσει τη στρατηγική του συμβιβασμού, αγνοώντας τις κραυγές της άκρας δεξιάς; «Ναι, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα τα καταφέρει», δηλώνει στην «Κ» ο Ρον Χάσκινς του ινστιτούτου Brookings. Ο Χάσκινς, που υπηρέτησε πολλά χρόνια ως σύμβουλος των Ρεπουμπλικανών στη Βουλή και ήταν συνεργάτης του προέδρου Τζορτζ Ου. Μπους σε θέματα πρόνοιας, σημειώνει ότι η εσωτερική σύγκρουση στο κόμμα μαίνεται από την εποχή της επιλογής του Μπάρι Γκολντουότερ ως υποψηφίου για την προεδρία το 1964.
«Το Tea Party και οργανώσεις όπως το Club for Growth έχουν απορρίψει την παλαιά λογική, πως είναι καλύτερα να εκλεγεί ένας μετριοπαθής Ρεπουμπλικανός παρά ένας Δημοκρατικός. Αυτό έχει κοστίσει έδρες στο κόμμα. Επιπλέον, η εικόνα του έχει πληγεί βαριά από τις ακραίες μεθόδους που υιοθετούνται», εξηγεί, κάνοντας αναφορά στην πρόσφατη αναστολή λειτουργίας της κυβέρνησης. Σύμφωνα με τον Χάσκινς, η επόμενη κρίσιμη μάχη στον εσωκομματικό εμφύλιο ενδέχεται να λάβει χώρα κατά την επερχόμενη ψηφοφορία για νέα αύξηση του ορίου χρέους, που μπορεί να διεξαχθεί ακόμα και τον Φεβρουάριο, ενώ προβλέπει «πολύ σκληρή αναμέτρηση» μεταξύ των δύο στρατοπέδων για τον προεδρικό υποψήφιο του 2016. ...Και γκρίνιες
Πάντως, η συμφωνία για τον προϋπολογισμό προκάλεσε γκρίνιες και στο προοδευτικό στρατόπεδο. Σε στήλη του στους New York Times με τίτλο «Οι μεγαλύτεροι χαμένοι», ο Πολ Κρούγκμαν εστιάζει στο γεγονός ότι η συμφωνία για τον προϋπολογισμό δεν περιλάμβανε πρόβλεψη για την παράταση του έκτακτου ομοσπονδιακού επιδόματος ανεργίας (που σε περιόδους αυξημένης μακροχρόνιας ανεργίας συμπληρώνει το επίδομα 26 εβδομάδων που παρέχουν οι πολιτείες). Ως αποτέλεσμα, 1,3 εκατομμύρια άνεργοι θα χάσουν το επίδομα στο τέλος του έτους. Επιπλέον, τη στήριξη του ομοσπονδιακού βοηθήματος δεν θα έχουν 1,9 εκατ. άνεργοι, των οποίων τα πολιτειακά επιδόματα θα εκπνεύσουν το πρώτο μισό του 2014.