Πέραν της 30ής Ιουνίου το ιρανικό ζήτημα
Παρατείνονται οι διαπραγματεύσεις για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα πέραν της προθεσμίας της 30ής Ιουνίου, καθώς οι διαφορές μεταξύ Τεχεράνης και Δύσης παρέμεναν ώς χθες αγεφύρωτες.
Χθες το απόγευμα, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Τζαβάντ Ζαρίφ, αναχώρησε από τη Βιέννη, όπου διεξάγονται οι μαραθώνιες διαπραγματεύσεις για την Τεχεράνη, όπου επρόκειτο να έχει διαβουλεύσεις με την ιρανική ηγεσία. Σύμφωνα με το ιρανικό πρακτορείο ειδήσεων, ο Ζαρίφ πρόκειται να επιστρέψει στη Βιέννη σήμερα.
Πάντως, Αμερικανός αξιωματούχος που μίλησε σε δημοσιογράφους με την προϋπόθεση της ανωνυμίας, απέφυγε να δραματοποιήσει την κατάσταση, δηλώνοντας ότι οι διαβουλεύσεις υπουργών με την πολιτική τους ηγεσία είναι κάτι το φυσικό σ’ αυτό το στάδιο της διαπραγμάτευσης. Τόσο η ιρανική πλευρά όσο και εκπρόσωποι των μεγάλων δυνάμεων που συμμετέχουν στις διαπραγματεύσεις (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία, Γερμανία), εκτιμούσαν ότι θα υπάρξει μόνο ολιγοήμερη παράταση πέραν της 30ής Ιουνίου και ότι η συμφωνία είναι ακόμη δυνατή.
Η προκαταρκτική συμφωνία που επετεύχθη τον περασμένο Απρίλιο στη Λωζάννη προβλέπει σοβαρούς περιορισμούς και εντατικούς ελέγχους στο πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, με αντάλλαγμα τη σταδιακή άρση των οικονομικών κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στο Ιράν. Οι κυ- ριότερες διαφωνίες που εμποδίζουν, ώς τώρα, την οριστικοποίηση της συμφωνίας αφορούν, αφενός τον ρυθμό άρσης των κυρώσεων, αφετέρου την επιμονή της Δύσης για επιθεωρήσεις όχι μόνο στις πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά και σε στρατιωτικές βάσεις του Ιράν. Ο Ανώτατος Ηγέτης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, στον οποίο ανήκει ο τελικός λόγος για το πρόβλημα, έχει απορρίψει την πρόσβαση διεθνών επιθεωρητών στις στρατιωτικές βάσεις της χώρας του, επιμένοντας ότι πρόκειται για ζήτημα εθνικής ασφάλειας.
«Ορισμένες από τις λύσεις που είχαν επιτευχθεί στη Λωζάννη δεν ισχύουν πια, γιατί κάποιες δυνάμεις έκαναν δηλώσεις μετά την προκαταρκτική συμφωνία, αλλάζοντας θέση, κάτι που περιπλέκει το έργο μας» δήλωσε ο Αμπάς Αραγκτσί, υπ’ αριθμόν δύο της ιρανικής διαπραγματευτικής ομάδας, υπό τον Τζαβάντ Ζαρίφ.
Από την πλευρά του, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Φίλιπ Χάμοντ είπε από τη Βιέννη ότι «το να μην υπάρξει συμφωνία είναι προτιμότερο από μια κακή συμφωνία» και προσέθεσε: «Υπάρχουν “κόκκινες” γραμμές τις οποίες δεν μπορούμε να υπερβούμε και δύσκολες αποφάσεις, τις οποίες όλοι οφείλουμε να λάβουμε».
Εκφραστής της πιο σκληρής γραμμής, σε αυτή τη φάση, από την πλευρά των Δυτικών δυνάμεων, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Λοράν Φαμπιούς, επέμεινε ότι η επιθεώρηση των ιρανικών, στρατιωτικών εγκαταστάσεων είναι εκ των ων ουκ άνευ για την επίτευξη συμφωνίας. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Γερμανός ομόλογός του, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ, υποστήριξε ότι «αν δεν υπάρξει διαφάνεια στο θέμα αυτό (των επιθεωρήσεων στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ιράν), δεν θα προκύψει συμφωνία».
Στη Βιέννη παρέμεινε χθες ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι, ο οποίος συνεχίζει να στηρίζεται σε πατερίτσες, έχοντας σπάσει το πόδι του σε ποδηλατικό ατύχημα, τον περασμένο Μάιο.