Το μαρτύριο της σταγόνας για τα έργα του ΕΣΠΑ
Αβεβαιότητα στα εργοτάξια πολιτισμού λόγω των εξελίξεων
Το μαρτύριο της σταγόνας που βιώνει όλη η χώρα περιμένοντας σε ουρές στα ΑΤΜ και τα βενζινάδικα ζουν καιρό τώρα οι εργαζόμενοι στα έργα πολιτισμού του ΕΣΠΑ.
Λίγο προτού λήξει το ισχύον ΕΣΠΑ, οι απασχολούμενοι σε αυτά έχουν να παλέψουν με τη στάση πληρωμών, την αγωνία για πόσες εκκρεμότητες θα κλείσουν στα ανοιχτά εργοτάξια, τη μεταφορά έργων στο επόμενο κοινοτικό πρόγραμμα, ενώ μια νέα αβεβαιότητα άρχισε να απλώνεται λόγω των πολιτικών εξελίξεων και του κρίσιμου αποτελέσματος του επικείμενου δημοψηφίσματος. Στο μεταξύ, δεν γνωρίζει κανείς στο ΥΠΠΟ να απαντήσει τι θα γίνει αν περάσουμε στη δραχμή. Οχι τόσο για τα έργα που ολοκληρώνονται όσο, κυρίως, για εκείνα που πρόκειται να ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα 2014-2020. Αλλά και τα 15 που μεταφέρονται σ’ αυτό, γιατί δεν πρόλαβαν να προχωρήσουν ή ακόμη και να ξεκινήσουν.
Από τα 643 έργα σε όλη την ελληνική επικράτεια, συνολικού προϋπολογισμού 742.849.397 ευρώ, έχουν ολοκληρωθεί τα 150, ενώ πολλά βρίσκονται σε οριακό σημείο. Καιρό τώρα οι υπηρεσίες προχωρούν ασθμαίνοντας με καθυστερήσεις, ολιγάριθμο προσωπικό, ελάχιστα χρήματα που δεν αρκούν ούτε για την αγορά βενζίνης των υπηρεσιακών οχημάτων, απλήρωτους εργαζομένους σε υποέργα και τεράστιο πρόβλημα στη ροή των χρηματοδοτήσεων. Αρκετά από τα έργα του ΕΣΠΑ –ειδικά στην Αθήνα– είναι «στο κόκκινο». Οι αρχαιολόγοι του υπουργείου Πολιτισμού, που προσπαθούν καιρό τώρα να μη χαθεί πολύτιμος χρόνος, μοιάζουν αιφνιδιασμένοι και διερωτώνται τι θα γίνει τους επόμενους μήνες.
«Τα μεγάλα έργα που κόλλησαν τους τελευταίους μήνες, όπως κάποια αναστηλωτικά, είχαν να κάνουν με τους εργολάβους», ισχυρίζονται υπηρεσιακοί παράγοντες συστήνοντας ψυχραιμία. Οσο για το τι θα επιφέρει ενδεχόμενη έξοδος από την Ευρωζώνη: «Κανείς δεν γνωρίζει τι θα συμβεί στη χώρα, άρα ούτε στα έργα».
Από τα 16 έργα προϋπολογισμού 157 εκατ. ευρώ που πραγματοποιούνται στην Αθήνα ο αν. υπουργός Πολιτισμού Νίκος Ξυδάκης στέκεται κυρίως στην Εθνική Πινακοθήκη που «βρέθηκε εκτός προϋπολογισμού, λόγω της λανθασμένης στατικής μελέτης η οποία δεν είχε υπολογίσει τα νερά του Ιλισού». Τονίζει πως αυτό μεταφέρεται στην επόμενη προγραμματική περίοδο, «θα επιβαρύνει το ΠΕΠ Αττικής», ενώ το 1,2 εκατ. ευρώ που χρειάζεται για το «Ακροπόλ Παλάς», προκειμένου να μην παραδοθεί με ημιτελείς τους ορόφους β΄, γ΄ και δ΄, θα αναζητηθεί σε χορηγία. Ο κ. Ξυδάκης ισχυρίζεται πως τα περισσότερα έργα θα ολο- κληρωθούν και παραδέχεται ότι «τον τελευταίο καιρό υπάρχει πράγματι δυσκολία στις ροές επειδή συνέπεσαν πολλές εκροές, εφόσον τα έργα είναι στην τελική φάση».
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αθηνών Ελένη Μπάνου δεν κρύβει την ανησυχία της. «Προχωράμε τα έργα με ταχύτατους ρυθμούς, κάνουμε τα αδύνατα δυνατά για να καλύψουμε το φυσικό αντικείμενο στο 100% και να μην απενταχθούν. Πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε. Είναι δύσκολο γιατί είναι οριακά για κάποια, κάτι που πρέπει να καταλάβουν οι εργαζόμενοι σε όλες τις βαθμίδες. Δεν έχουμε περιθώρια χαλάρωσης». Τα έργα της Εφορείας της έχουν προχωρήσει σε ποσοστό 65%-70%. Το Φετιχιέ Τζαμί προχωράει δίχως προβλήματα, όπως και το κομμάτι του ΜΕΛΤ που έχει αναλάβει η Εφορεία της. Το Ρολόι του Κυρρήστου έχει αρκετά θέματα συντήρησης, ενώ εκείνο που φαίνεται να την προβληματίζει είναι τα Αιγόσθενα. Η ανάταξη στους αρχαίους πύργους των Αιγοσθένων (Πόρτο Γερμενό Δήμου Μάνδρας - Ειδυλλίας) προχωράει, όμως πρόκειται για ένα δύσκολο αναστηλωτικό έργο που επιβαρύνεται με τις μετακινήσεις των εργαζομένων, ενώ ο άστατος καιρός που δυσκολεύει τις κινήσεις του γερανού δεν είναι καλός σύμμαχος.
«Εχουμε μια διαρκή αγωνία, γιατί δεν πρέπει να κάνουμε καμιά ανάθεση εφόσον δεν υπάρχουν χρήματα στην τράπεζα για να προχωρήσουμε σε προκηρύξεις», λέει στην «Κ» η έφορος Αρχαιοτήτων Κέρκυρας Τένια Ρηγάκου (υπεύθυνη για μια περιοχή που έχει κηρυχθεί από την UNESCO μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς). Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κέρκυρας που πρέπει να παραδοθεί στις 31 Δεκεμβρίου την ανησυχεί περισσότερο, «διότι ενώ σχεδιάζονταν προσλήψεις για να “τρέξει” το έργο, αυτές “πάγωσαν”». Η ανάδειξη των περιμετρικών οχυρώσεων του Νέου Φρουρίου, καθώς και το ταφικό μνημείο του Μενεκράτη, τελειώνουν τον Σεπτέμβριο. «Αν μας δώσουν παράταση, θα τα καταφέρουμε, έμεινε η τελευταία πινελιά. Τα άλλα έργα έκλεισαν. Το Αρχαιολογικό Μουσείο είναι σε οριακό σημείο». Ομως και η δική της Εφορεία χρωστάει οδοιπορικά από πέρυσι, ενώ δυσκολεύεται να αντιμετωπίσει ακόμη κι ένα ταξίδι στην Αθήνα. Επιπλέον, ο αγώνας στην Κέρκυρα είναι να προλάβουν την καλοκαιρία, αφού οι βροχές καθυστερούν τα έργα.
Από την Εφορεία Κυκλάδων ο κ. Δημήτρης Αθανασούλης δηλώνει ότι στην περιφέρειά του δεν έχει πρόβλημα. «Τα έργα έχουν προχωρήσει κατά 95% και ετοιμάζονται να κλείσουν. Απομένουν το αρχαίο θέατρο Μήλου, δύο βυζαντινοί ναοί στη Νάξο (Ταξιάρχης και η Παναγία η Ορφανή), ο Αγιος Νικόλαος Βάνης στην Τήνο, επίσης έργα στην Ιο και τη Σέριφο). Εκεί όπου αντιμετωπίζω προβλήματα είναι στα έργα της Πελοποννήσου (έχουν προχωρήσει κατά 80%-85%), που προκλήθηκαν λόγω των αλλαγών στον οργανισμό του υπουργείου. Τα έργα ήταν σε μια υπηρεσία που καταργήθηκε, ενώ, αντίθετα, στις Κυκλάδες υπήρχε συνέχεια. Στην Πελοπόννησο άλλαξαν και οι χωρικές αρμοδιότητες και έτσι δημιουργήθηκε επτάμηνη καθυστέρηση. Ανάλογα προβλήματα παρατηρούνται εκεί όπου υπήρξαν μεγάλες αλλαγές και μετακινήσεις προσωπικού στον οργανισμό».
Αγωνία για παύση πληρωμών, για εκκρεμότητες στα ανοιχτά έργα και τη μεταφορά τους στο επόμενο κοινοτικό πρόγραμμα.