Ούτε ευρώ από την ΕΚΤ μέχρι το δημοψήφισμα
Μεγάλο «κούρεμα» καταθέσεων φέρνει ενδεχόμενο «Οχι»
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος περιμένει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προκειμένου να επανακαθορίσει τη στάση της έναντι των ελληνικών τραπεζών. Μέχρι τότε, δεν τις καθιστά αφερέγγυες, αλλά ούτε και τους δίνει επιπλέον ρευστότητα. Ετσι, χθες αποφάσισε από τη μια να μην αυξήσει το κούρεμα της αξίας των ενεχύρων που δίνουν οι τράπεζες για να πάρουν ρευστότητα από το Ευρωσύστημα (καθώς κάτι τέτοιο θα τις καθιστούσε αφερέγγυες) και από την άλλη να διατηρήσει αμετάβλητο το όριο του ΕLA. Σε περίπτωση επικράτησης του «Οχι» στο δημοψήφισμα και χρεοκοπίας του κράτους, οι τράπεζες θα χρειαστούν νέα κεφάλαια τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ για να ανακεφαλαιοποιηθούν και αυτό θα γίνει μεταξύ άλλων και με βαθύ «κούρεμα» των καταθέσεων, όχι μόνο των μεγάλων, δηλαδή άνω των 100.000 ευρώ, αλλά και πολύ μικρότερων. Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνουν τραπεζικά στελέχη, οι τράπεζες είναι αδύνατο να επαναλειτουργήσουν την προσεχή Τρίτη, λόγω έλλειψης χαρτονομισμάτων. Δεδομένου ότι προς το παρόν υπάρχουν μόνο εκροές και όχι εισροές καταθέσεων, είναι θέμα ημερών να εξαντληθούν εντελώς τα χαρτονομίσματα. Το εφιαλτικό αυτό σενάριο μπορεί να αποτραπεί μόνο με μια ταχεία συμφωνία με τους πιστωτές.
Μεγάλο πλήγμα θα υποστούν οι καταθέσεις σε περίπτωση ρήξης μετά το δημοψήφισμα της Κυριακής. Όπως εκτιμούν στελέχη τραπεζών, είτε μέσω «κουρέματος», είτε μέσω απώλειας της αξίας τους από τη μετατροπή τους στο νέο νόμισμα, οι καταθέτες θα υποστούν σοβαρές επιπτώσεις. Χθες η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) επιβεβαίωσε τις πληροφορίες για την άτυπη ανοχή προς τις ελληνικές τράπεζες, μέχρι το κρίσιμο δημοψήφισμα της Κυριακής, διατηρώντας αμετάβλητο το ανώτατο όριο δανεισμού των ελληνικών τραπεζών μέσω ELA, ενώ δεν έλαβε καμία νέα απόφαση για την αύξηση της απομείωσης («κούρεμα») των εγγυήσεων. Σημειώνεται ότι μετά τη λήξη του προγράμματος, αλλά και τη μη πληρωμή της δόσης προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), η ΕΚΤ και το EFSF νομικά έχουν τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε δραστικές κινήσεις με σοβαρές επιπτώσεις στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Ωστόσο, όπως αναφέρουν τραπεζικές πηγές, αν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος είναι ΟΧΙ και η κυβέρνηση επιμείνει σε μια τακτική που οδηγεί σε ρήξη, τότε οι επιπτώσεις στις τράπεζες και τους καταθέτες θα ήταν ολέθριες.
Αν και ο πρωθυπουργός επιμένει ότι το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση έξοδο από το ευρώ, αλλά αντίθετα συνέχιση των διαπραγματεύσεων από νέα βάση, ωστόσο από δημόσιες δηλώσεις πολλών μελών της κυβέρνησης και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ είναι φανερό ότι η έξοδος από το ευρώ όχι μόνο δεν αποκλείεται αλλά θεωρείται και ως προτιμητέα επιλογή. Επίσης, πολλοί ηγέτες αλλά και αξιωματούχοι της Ε.Ε. έχουν ξεκαθαρίσει ότι το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα αποτελεί ΟΧΙ προς το ευρώ.
Εντύπωση προκάλεσε χθες η αναφορά του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ότι οι καταθέσεις είναι εξασφαλισμένες, καθώς και του υπουργού Οικονομικών ότι οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες είναι ασφαλείς, διότι πρόκειται για διαβεβαιώσεις που δεν έχουν κανένα αντίκρισμα και δίνονται τη στιγμή που το κράτος δεν εκπληρώνει βασικές υποχρεώσεις του ενώ οι τράπεζες είναι κλειστές!
Στελέχη τραπεζών τονίζουν ότι είναι αδύνατο να ανοίξουν οι τράπεζες την προσεχή Τρίτη, όπως έχει αναγγείλει η κυβέρνηση, εκτός αν υπάρξει συμφωνία και η Φρανκφούρτη στείλει αεροπλάνα με χρήματα στην Αθήνα. Η διαθέσιμη ρευστότητα σε χαρτονομίσματα είναι πολύ χαμηλή, και οι τράπεζες εκτιμούν ότι το σαββατοκύριακο θα εμφανιστούν προβλήματα στην τροφοδοσία των ΑΤΜ. «Οι τράπεζες θα ανοίξουν είτε με νέα συμφωνία, είτε με νέο νόμισμα», ξεκαθαρίζουν χωρίς περιστροφές επιτελικά στελέχη τραπεζών, προειδοποιώντας παράλληλα για τις ολέθριες κοινωνικές επιπτώσεις μιας οριστικής ρήξης με τους εταίρους και επιστροφής στη δραχμή.
Οπως εκτιμούν, δεδομένου ότι η κυβέρνηση δεν έχει κανένα σχέδιο και δεν έχει πραγματοποιήσει καμία προετοιμασία για μετάβαση σε νέο νόμισμα (κάτι που απαιτεί πολύμηνη συστηματική προεργασία), το πιθανότερο είναι να διολισθήσουμε σε μια αφασία, με την κυβέρνηση να θέτει τη χώρα σε τροχικά εκτός ευρώ και την ΕΚΤ να προχωρά σε νομικές ενέργειες που θα οδηγήσουν το σύνολο των τραπεζών στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης (EFSF) και, εν συνεχεία, στην ενεργοποίηση της
«Οι τράπεζες θα ανοίξουν είτε με νέα συμφωνία είτε με νέο νόμισμα», ξεκαθαρίζουν επιτελικά στελέχη τραπεζών.
εκκαθάρισής τους. Σε μια τέτοια περίπτωση η κυβέρνηση θα προχωρούσε στην εθνικοποίησή τους και στην ανακεφα λαιοποίησή τους με νέο νόμισμα.
Σε περίπτωση, πάντως, που προχωρούσε η εκκαθάριση εντός ευρώ, και με το Δημόσιο σε κατάσταση χρεοκοπίας, θα μηδενιστούν σειρά περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών που συνδέονται με το κράτος (ομόλογα, έντοκα, αναβαλλόμενος φόρος, κ.ά.), τα οποία όχι μόνο θα εξανέμιζαν τα κεφάλαια των τραπεζών που σήμερα είναι 27 δισ., αλλά θα βρίσκονταν με αρνητικά κεφάλαια. Έτσι, οι τράπεζες θα έπρεπε να ανακεφα λαιοποιηθούν με τουλά- χιστον 40 δισ. ευρώ, και χωρίς συμφωνία υπάρχει κίνδυνος αντίστοιχου «κουρέματος» των καταθέσεων. Σημειώνεται ότι η «εγγύηση» που επικαλείται η κυβέρνηση είναι τα 2 δισ. του Ταμείου Εγγυήσεως Καταθέσεων, τα οποία θα πρέπει να καλύψουν καταθέσεις ύψους...120 δισ. ευρώ. Αν η κυβέρνηση προχωρήσει σε εθνικοποίηση και ανακεφαλαιοποίηση με νέο νόμισμα, τότε οι καταθέσεις θα μετατραπούν στη νέα δραχμή και, εξαιτίας της υποτίμησης, θα χάσουν το 50% περίπου της αγοραστικής τους δύναμης. Επιπλέον, ο υψηλός πληθωρισμός θα μειώνει σταθερά την αξία του νέου νομίσματος.