Αγώνας δρόμου για τη συμφωνία

Ασφυκτικές οι προθεσμίες για την ολοκλήρωσή της – Τσίπρας και Ολάντ συζήτησαν το θέμα

Με το 90% των προαπαιτουμένων να έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς, η διαπραγμάτευση εισέρχεται στην τελική φάση, με στόχο να ψηφιστεί το νέο μνημόνιο στις 13 Αυγούστου.

Ωστόσο, το υπόλοιπο 10% που απομένει να συμφωνηθεί είναι το δύσκολο και επικίνδυνο. Περιλαμβάνει διαφωνίες για τη φορολόγηση των αγροτών, την εφαρμογή μέρους της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ, την απελευθέρωση επαγγελμάτων (π.χ., μηχανικοί), τους φόρους υπέρ τρίτων που αφορούν στη χρηματοδότηση των ασφαλιστικών ταμείων και το άνοιγμα των καταστημάτων τις Κυριακές. Αγκάθι παραμένει το σχήμα του νέου «υπερ-ταμείου αποκρατικοποιήσεων» και το χρονοδιάγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων, κάτι το οποίο συζητήθηκε χθες κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Γάλλο πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ στην Αίγυπτο. Οι δύο ηγέτες συμφώνησαν επίσης ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει και μπορούν να ολοκληρωθούν αμέσως μετά τις 15 Αυγούστου. Ωστόσο, η κρίσιμη ημερομηνία είναι η 14η Αυγούστου, καθώς τότε έχει προγραμματιστεί Eurogroup και η έγκριση του μνημονίου από το Κοινοβούλιο της Φινλανδίας. Με αυτό το δεδομένο, η Ελλάδα θα πρέπει να το ψηφίσει μέχρι τις 13 Αυγούστου και τα άλλα Κοινοβούλια μέχρι τις 18. Η όποια απόκλιση από το χρονοδιάγραμμα αυξάνει την πιθανότητα για δάνειο-γέφυρα.

Εντός ενός σφιχτού χρονοδιαγράμματος για να επιτευχθεί η συμφωνία μεταξύ Αθήνας και δανειστών καλείται να κινηθεί η κυβέρνηση. Επί της ουσίας, μέχρι την Πέμπτη, 13 Αυγούστου, θα πρέπει η Ελλάδα να έχει ψηφίσει το νέο μνημόνιο και το νέο πακέτο προαπαιτούμενων μέτρων για να εκταμιευτεί η πρώτη δόση του προγράμματος έως τις 20 Αυγούστου και να μη χρεοκοπήσει η χώρα έναντι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) εκείνη την ημέρα.

Ο λόγος για τον οποίο υπάρχει πίεση να έχουν τελειώσει όλα έως τις 13 Αυγούστου είναι επειδή στις 14 του μήνα θα πρέπει να εγκρίνει τη συμφωνία το φινλανδικό κοινοβούλιο. Και αρκετοί θέλουν η έγκριση αυτή να δοθεί επί ενός υπαρκτού κειμένου και όχι επί ενός κειμένου που θα ψηφιστεί από το ελληνικό Κοινοβούλιο στις 18 Αυγούστου. Πάντως, αν οι δύο πλευρές δεν προλάβουν την προθεσμία της 13ης Αυγούστου, τότε θα επιδιωχθεί να κλείσει η συμφωνία μέχρι τις 18 του μήνα, αλλά σε αυτό το ενδεχόμενο έρχεται πιο κοντά το σενάριο της παροχής νέου δανείου γέφυρας, αντί της εκταμίευσης της πρώτης δόσης του προγράμματος.

Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα θα πρέπει να υιοθετήσει νέα προαπαιτούμενα μέτρα, τα οποία έχουν ήδη συμφωνηθεί σε ποσοστό 90%.

Σύμφωνα με πληροφορίες, για να κλείσει η συμφωνία υπάρχουν πέντε σταθμοί:

1. Σήμερα συνεδριάζουν οι εκπρόσωποι των υπουργείων Οικονομικών της Ευρωζώνης (ΕFC), όπως δήλωσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Μίνα Αντρέεβα. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη συνεδρίαση θα εξεταστεί το προσχέδιο του νέου μνημονίου.

2. Εντός του Σαββατοκύριακου αναμένεται να αποσταλεί το προσχέδιο αυτό στην κυβέρνηση, ώστε να το αξιολογήσει, να προχωρήσει στις παρατηρήσεις που έχει να κάνει και να επιδιωχθεί η οριστικοποίησή του μέχρι τη Δευτέρα - Τρίτη.

3. Στις 13 Αυγούστου, η κυβέρνηση θα πρέπει να ψηφίσει τόσο το νέο μνημόνιο, όσο και το πακέτο των προαπαιτούμενων μέτρων που απαιτούνται για την εκταμίευση της πρώτης δόσης του προγράμματος.

4. Στις 14 του μήνα θα συγκληθεί το Eurogroup για να αξιολογήσει την κατάσταση και επί της ουσίας να δώσει το τυπικό «ΟΚ» στο νέο μνημόνιο, ώστε να ψηφιστεί και από τις άλλες χώρες.

5. Εως τις 18 Αυγούστου θα πρέπει τα Κοινοβούλια των χωρών της Ευρωζώνης να έχουν εγκρίνει με τη σειρά τους το νέο μνημόνιο.

Εφόσον τηρηθεί το χρονοδιάγραμμα αυτό, τότε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα εκταμιεύσει έως τις 20 Αυγούστου την πρώτη δόση του προγράμματος.

Εναλλακτικό σενάριο

Οι θεσμοί ζητούν μόνιμο δίχτυ ασφαλείας ευπαθών ομάδων από πλειστηριασμούς και θα συνδέεται με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και τους δικαιούχους ρυθμίσεων.

Στην κυβέρνηση θεωρούν ότι το χρονοδιάγραμμα είναι «σφιχτό, αλλά υλοποιήσιμο», ενώ δεν αποκλείουν ως ύστατη εναλλακτική και αν όλα δείχνουν συμφωνία, αλλά ο χρόνος δεν επαρκεί, την ψήφιση του Μνημονίου στις 18 Αυγούστου. Σε κάθε περίπτωση, η Αθήνα επιδιώκει η πρώτη δόση να φθάσει έως και τα 24 δισ. ευρώ.

Για να εκταμιευθεί, όμως, η δόση αυτή, θα πρέπει να έχει ψηφιστεί και νέο πακέτο προαπαιτούμενων μέτρων. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», κυβέρνηση και δανειστές έχουν συμφωνήσει στο 90% των προαπαιτούμενων δράσεων που πρέπει να ψηφιστούν. Το υπόλοιπο 10%, που δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί, αφορά:

• Τις αλλαγές στη φορολόγηση των αγροτών. Ενδεχομένως σε αυτήν τη φάση να προχωρήσει μόνο η αλλαγή στο diesel των αγροτών ή ακόμα και κάποια τροποποίηση.

• Το ποια μέτρα από την εργαλειοθήκη ΙΙ του ΟΟΣΑ θα ψηφιστούν τώρα.

• Τα επαγγέλματα που θα απελευθερωθούν (π.χ. μηχανικοί).

• Την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων που καταβάλλονται υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων.

• Το θέμα της λειτουργίας των καταστημάτων τις Κυριακές.

Είναι σαφές ότι δίνεται έμφαση στις διαρθρωτικές αλλαγές και όχι στα δημοσιονομικά μέτρα, σε αυτήν τη φάση της διαπραγμάτευσης.

Αποκρατικοποιήσεις. Πέραν αυτών, «αγκάθι» στη διαπραγμάτευση παραμένει και το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων. Η ελληνική πλευρά φαίνεται να μην επιθυμεί τη δημιουργία συγκεκριμένων χρονοδιαγραμμάτων ολοκλήρωσης των αποκρατικοποιήσεων, κάτι που όμως ζητεί η πλευρά των πιστωτών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών, κ. Ευ. Τσακαλώτος, αντιπαρέρχεται τις χρονικές δεσμεύσεις, με την έννοια ότι αυτές δεν εξασφαλίζουν τις αποδοτικότερες για το ελληνικό Δημόσιο αξιοποιήσεις περιουσιακών στοιχείων. Η θέση αυτή, ωστόσο, βρίσκεται σε σύγκρουση με τα κείμενα των προαπαιτούμενων για την ολοκλήρωση της συμφωνίας της 13ης Ιουλίου 2015.

100 δόσεις. Σε ό,τι αφορά το θέμα της ρύθμισης των 100 δόσεων, φαίνεται πως οι δύο πλευρές έχουν καταλήξει ότι θα τεθούν εισοδηματικά κριτήρια ώστε να περιοριστεί ο αριθμός των δικαιού- χων των 100 δόσεων. Ομως, οι αλλαγές αυτές δεν αναμένεται να περιληφθούν στη συμφωνία, αλλά να προωθηθούν με υπουργικές αποφάσεις στο άμεσο μέλλον. Γενικά, πάντως, η διαπραγματευτική γραμμή των δανειστών κινείται στη δημιουργία ενός μόνιμου διχτυού ασφαλείας ευπαθών ομάδων, που θα προστατεύει από πλειστηριασμούς και θα συνδέεται με το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα και τους δικαιούχους ρυθμίσεων.

Αν για τον οποιονδήποτε λόγο Αθήνα και δανειστές δεν καταλήξουν σε συμφωνία για το νέο πρόγραμμα, τότε θα πρέπει να ενεργοποιηθεί άμεσα το σχέδιο της νέας χρηματοδότησης-γέφυρας για τον Αύγουστο, που όμως θα αφορά ποσό της τάξεως των 5-6 δισ. ευρώ για τις άμεσες υποχρεώσεις της χώρας και θα συνοδεύεται από προαπαιτούμενα μέτρα.