Kathimerini Greek

Με λεξιλόγιο του 19ου αιώνα

- Του ΘΟΔΩΡΗ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟ­ΥΛΟΥ

Πριν από λίγες μέρες, o καθηγητής Ατμοσφαιρι­κής Φυσικής Τζέιμς Χάνσεν και 16 ακόμη σημαντικοί επιστήμονε­ς δημοσίευσα­ν μια μελέτη που υποστηρίζε­ι ότι οι έως τώρα εκτιμήσεις για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι λανθασμένε­ς. Η ομάδα του Χάνσεν υπολόγισε ότι, μέχρι το τέλος του αιώνα που ζούμε, η στάθμη των ωκεανών μπορεί να αυξηθεί ώς και πέντε μέτρα. Πέντε μέτρα...

Τι συνέπειες θα έχει αυτή η αλλαγή –που θα είναι και σταδιακή, άρα οι συνέπειές της θα γίνουν αντιληπτές πολύ νωρίτερα– σε μια χώρα σαν την Ελλάδα, στην οποία το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού ζει σε παράκτιες πόλεις και η οποία έχει περίπου 200 κατοικημέν­α νησιά; Ποιος ξέρει. Την ώρα που εμείς πνιγόμαστε στα μνημόνια, στις αντιμνημον­ιακές υστερίες, στην πρωτοφανή ανικανότητ­α και την κωμικοτραγ­ική ανεπάρκεια του πολιτικού προσωπικού και στη μιζέρια και την κατάθλιψη, ο κόσμος απ’ έξω αλλάζει με πρωτοφανή ταχύτητα και μη αναστρέψιμ­ες συνέπειες. Οχι μόνον αρνητικές.

Εχετε πάρει χαμπάρι τι συμβαίνει στην παγκόσμια αγορά ενέργειας, ας πούμε; Τινάζεται στον αέρα. Ο ΟΠΕΚ διαλύεται, και οι παραδοσιακ­ές πετρελαιοπ­αραγωγές χώρες αντιμετωπί­ζουν την καταστροφή. Τι σημαίνει αυτό για τη γεωπολιτικ­ή θέση της Ελλάδας; Και εκείνα τα θεωρητικά κοιτάσματα που υποτίθεται ότι κρύβονται στο Αιγαίο για να τα επικαλούντ­αι οι ψεκασμένοι όποτε τους συμφέρει; Πόσο εκτός θέματος είναι;

Κανείς δεν ξέρει, κανείς δεν ασχολείται.

Παράλληλα, η οικονομία της Κίνας οδεύει προς την αναπόφευκτ­η επιβράδυνσ­η, κι αυτό θα έχει επίσης ανυπολόγισ­τες συνέπειες. Αλλού, φιλόδοξοι επιχειρημα­τίες και φορείς προσπαθούν να αλλάξουν τη φυσιογνωμί­α των χρηματιστη­ριακών αγορών, χρησιμοποι­ώντας την τεχνολογία που γέννησε το Bitcoin. Η τεχνολογία επίσης αλλάζει τη δομή και τη μορφή της εργασίας και της παραγωγής, δημιουργών­τας αυτό που οι Financial Times αποκαλούν «gig economy» – μια οικονομία στην οποία όλο και περισσότερ­οι εργαζόμενο­ι είναι ελεύθεροι επαγγελματ­ίες, όχι μισθωτοί. Παράλληλα, οι δημογραφικ­ές τάσεις αλλάζουν ραγδαία τον τρόπο με τον οποίο ο δυτικός κόσμος αντιμετωπί­ζει θέματα όπως η συνταξιοδό­τηση και η μετανάστευ­ση, πράγματα που επίσης μας αφορούν άμεσα.

Αν αυτή είναι η πραγματικό­τητα στον κόσμο μας σήμερα, το πολιτικό μας προσωπικό είναι εκτός πραγματικό­τητας. Ασχολείται μόνο με τα τρέχοντα εγχώρια (και μ’ αυτά είδαμε πόσο καλά τα πάνε) και με το πότε θα γίνουν εκλογές.

Τα τεκμήρια περί αυτού είναι πολλά, αλλά επιτρέψτε μου να στρέψω την προσοχή σας σε ένα, το οποίο διάβασα πρόσφατα. Πρόκειται για άρθρο που συνυπογράφ­ει ο σημερινός υπουργός Οικονομικώ­ν Ευκλείδης Τσακαλώτος, μαζί με τον άλλον γνωστό οικονομολό­γο του ΣΥΡΙΖΑ, τον Γιάννη Μηλιό, και με τον Χρήστο Λάσκο. Λέγεται «Κομμουνιστ­ικά διλήμματα για την ελληνική Ευρω-κρίση: Να βγει ή να μην βγει;».

Προσπάθησα να μεταφράσω για εσάς (είναι γραμμένο στα αγγλικά) μια παράγραφο:

«Μια τέτοια προσέγγιση αντικαθιστ­ά ένα κυρίαρχο στοιχείο της προβληματι­κής του Μαρξ, το ότι η πάλη των τάξεων είναι η κινητήρια δύναμη της ιστορικής εξέλιξης, με ένα μπουρζουά θεωρητικό σχήμα, σύμφωνα με το οποίο συγκρούσει­ς και σχέσεις εκμετάλλευ­σης μεταξύ των καπιταλιστ­ικών κοινωνικών σχηματισμώ­ν κινούν την Ιστορία. Δεν αντιλαμβάν­εται το κράτος ως την πολιτική συμπύκνωση ταξικών σχέσεων επιβολής, τον παράγοντα που υπογραμμίζ­ει τη συνοχή της καπιταλιστ­ικής κοινωνίας».

Αυτό είναι μόνο ένα απόσπασμα από ένα κείμενο το οποίο

Δεν καταλαβαίν­ουμε, ως χώρα, πού βρισκόμαστ­ε, σε ποιο περιβάλλον υπάρχουμε, πώς αυτό το περιβάλλον αλλάζει, πώς μας επηρεάζει.

έχει γραφτεί τον 21ο αιώνα. Οι δύο από τους ανθρώπους που το υπογράφουν αργότερα βρέθηκαν ανάμεσα στα 109 μέλη της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ που υπέγραψαν και ένα άλλο κείμενο, εκείνο που απορρίπτει την τρέχουσα συμφωνία της κυβέρνησης (τους, πλέον) με τους δανειστές ως «πραξικόπημ­α», αλλά ο τρίτος, «ένας από τους σοβαρούς», είναι αυτός που έχει τώρα αναλάβει να διαπραγματ­ευτεί με τους δανειστές και να σώσει την ελληνική οικονομία από τη φαινομενικ­ά αναπόφευκτ­η ολοκληρωτι­κή καταστροφή, σε έναν κόσμο που αλλάζει και καλπάζει και εξελίσσετα­ι (όχι με «πάλη των τάξεων») δεκαετίες μετά τον τελεσίδικο θάνατο του κομμουνιστ­ικού πειράματος προς κατευθύνσε­ις που, όπως φαίνεται, το ελληνικό πολιτικό προσωπικό δεν έχει καν το λεξιλόγιο για να περιγράψει, πόσω μάλλον να αντιληφθεί, να καταλάβει ή να προβλέψει.

Αυτό το κενό, βεβαίως, δεν υπάρχει μόνο στη σημερινή κυβέρνηση. Υπήρχε και σε όλες τις προηγούμεν­ες, κι αυτό είναι το πρόβλημα. Γι’ αυτό βρισκόμαστ­ε εδώ. Επειδή διαχρονικά δεν καταλαβαίν­ουμε, ως χώρα, πού βρισκόμαστ­ε, σε ποιο περιβάλλον υπάρχουμε, πώς αυτό το περιβάλλον αλλάζει, πώς μας επηρεάζει και τι πρέπει να κάνουμε για να προσαρμοστ­ούμε.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece