Το κόστος της επιλογής
Σε μια κοινωνία που γερνάει και η θεραπεία νοσημάτων γίνεται όλο και πιο πολύπλοκη και συνεπώς πιο ακριβή. Το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης του πληθυσμού αναγκαστικά διογκώνεται σε σημείο που να γίνεται δυσβάστακτο για τους κρατικούς προϋπολογισμούς. Ομως στην Ελλάδα είμαστε κιμπάρηδες· ποτέ δεν κοιτάμε τους δείκτες. Απλώς, όπως έγινε και με το συνταξιοδοτικό, κάποια στιγμή θα διαπιστώσουμε ότι το Εθνικό Σύστημα Υγείας χρεοκόπησε και δεν θα μπορεί να παράσχει ούτε τις -λειψές έστω- υπηρεσίες που σήμερα προσφέρει. Κάθε πρόβλημα μπαίνει κάτω από το χαλί του μέλλοντος, μέχρι την τελική έκρηξή του.
Καλό είναι, λοιπόν, να προλαμβάνουμε αντί να τρέχουμε μετά και να μην μπορούμε να θεραπεύσουμε. Υπό την έννοια αυτή, η πρόταση του υπουργού Υγείας Παναγιώτη Κουρουμπλή περί οικονομικής συμμετοχής των αμελών να κάνουν τις στοιχειώδεις εξετάσεις για τέσσερις μορφές καρκίνου δεν είναι για πέταμα, παρά τη χλεύη και τον διάχυτο «ψυχοπονισμό» που διακινούν πολλοί σχετικά με τους καρκινοπαθείς.
Βεβαίως η πρότασή του ήταν ελλιπής, αφού ανακοινώθηκε στο πλαίσιο συνέντευξης σε εφημερίδα: «Σαν λαός είμαστε αμελείς σε ό,τι αφορά την υγεία μας. Το αποδεικνύει το γεγονός πως πρόσφατα υλοποιήθηκε πρόγραμμα αντικαρκινικών εξετάσεων για 60.000 ωφελούμενους, στο οποίο προσήλθαν να εξεταστούν μόλις 7.000 άτομα. Προσανατολιζόμαστε στο να θεσπίσουμε ως υποχρεωτικές τις προαναφερθείσες εξετάσεις, και όσοι δεν είναι συνεπείς θα αντιμετωπίζουν ως ποινή την υποχρέωση να συμμετέχουν στο κόστος της νόσου, εφόσον αρρωστήσουν». (Ελεύθερος Τύπος 4.8.2015)
Το μέτρο, φυσικά, δεν μπορεί και δεν πρέπει να εφαρμοστεί άμεσα για όσους, δηλαδή, υπήρξαν αμελείς κατά το παρελθόν· ακόμη και οι νόμοι δεν έχουν αναδρομική ισχύ. Μπορεί όμως να θεσμοθετηθεί από τώρα για την επόμενη γενιά, που θα έχει να πληρώσει και τους υψηλότατους λογαριασμούς του ΕΣΥ. Επίσης προϋποθέτει το Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου, το οποίο θα πρέπει να προσφέρει και δωρεάν τις εξετάσεις σε όλους, και το οποίο, σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Παναγιώτη Κουρουμπλή, δεν υπάρχει.
Ομως στην Ελλάδα ποτέ δεν συζητάμε τους όρους και τις προϋποθέσεις για την πρόληψη των κακών που έρχονται. Πολιτικοί, δημοσιογράφοι και προπαντός οι συνδικαλιστές του ιατρικού κόσμου ανταγωνίζονται στο εμπόριο της ευαισθησίας και ξεπουλούν όσο όσο τα απο- θέματά τους. Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ) Δημήτρης Βαρνάβας, για παράδειγμα, είδε «εξαναγκασμούς» και «τιμωρίες» στην πρόταση να αναλαμβάνει κάποιος το κόστος της επιλογής του· να σημειώσουμε ότι ακόμη και η μη πρόληψη αποτελεί επιλογή. Προτιμά τον σοσιαλισμό της ανευθυνότητας, με τον οποίο το κόστος των επιλογών κάποιων διαχέεται σε ολόκληρη την κοινωνία, ξεχνώντας βέβαια ότι αυτός ο σοσιαλισμός δεν επιζεί όταν τελειώσουν τα λεφτά των άλλων. Και κάτι τέτοιο είναι πλέον ορατό για τα δημόσια συστήματα υγείας.
Δυστυχώς στον πραγματικό κόσμο η αμέλεια κοστίζει ακριβά· κάποιες φορές και τη ζωή των ανθρώπων. Κι αν διά του κόστους πεισθούν όλοι να κάνουν τις αναγκαίες προληπτικές εξετάσεις, τότε το συλλογικό αγαθό της υγείας θα έχει περισσότερες ελπίδες. Εξάλλου τι άλλο είναι η συλλογικότητα, πέρα από το άθροισμα υπεύθυνων ατόμων;