Ντοστογεφσκική κατάρρευση
Βρισκόμαστε στο 1865 και ο Φιόντορ Ντοστογέφσκι βιώνει την οικονομική καταστροφή και την ερωτική απόρριψη. Αιτία το πάθος του για τον τζόγο, αλλά και ο έρωτάς του για μία από τις πιο χειραφετημένες γυναίκες της εποχής, η οποία απορρίπτει την πρόταση γάμου του και λόγω της εξάρτησής του στον τζόγο. Στα όρια της συντριβής συνάπτει συμβόλαιο με τον εκδότη του, ο οποίος του προκαταβάλλει τα χρήματα με τον όρο να του παραδώσει νέο έργο σε σύντομο χρονικό διάστημα. Διαφορετικά θα έχανε τα δικαιώματα για όλα τα προηγούμενα βιβλία του για τα επόμενα εννέα χρόνια. Μέσα σε λιγότερο από ένα μήνα, το 1866, ο Ντοστογέφσκι υπαγορεύει σε στενογράφο, τη μετέπειτα σύζυγό του, το κείμενο ενός από τα πιο αυτοβιογραφικά βιβλία του. Αποστασιοποιημένος από τα πάθη του πλέον, αναπαριστά τη ζωή του σε ένα μυθιστορηματικό πλαίσιο με όρους ρεαλιστικούς, όπως και το λογοτεχνικό ρεύμα της εποχής, το οποίο αντιπροσωπεύει. Ο ρεαλισμός σε συνδυασμό με τη βιωματική διάσταση της ιστορίας τίκτουν το βιβλίο «Ο παίκτης». Ο Ντοστογέφσκι κινείται σε τρίπτυχα, πολλά και πολυεπίπεδα και με εναλλαγές των συστατικών στοιχείων τους. Ο τζόγος, ο έρωτας και η περιπέτεια, οι τρεις θεματικές του βιβλίου, που εναλλάσσονται ως κεντρομόλοι δυνάμεις του έργου, και που συνάμα δημιουργούν μαγνητικά πεδία αλληλεξαρτώμενα, αναλύονται βαθιά με την ασφαλή γνώση του «εμπειρογνώμονα». Με σαφείς διαχωριστικές γραμμές των τριών δομικών μερών του έργου, δίχως να κρατάει ισοδυναμία έκτασης και χρόνου στα εξωτερικά πλαίσια των τριών αυτών μερών, αλλά αντιστρόφως ανάλογα, με τις εκτενείς περιγραφές να καλύπτουν μικρό διάστημα μυθιστορηματικού χρόνου, ενώ οι σύντομες περιγραφές συμπυκνώνουν μεγάλης έκτασης μυθιστορηματικό χρόνο, με πολλά ερωτικά τρίγωνα, τα οποία δημιουργούνται από μία κοινή δεξαμενή ηρώων, και με την επίφαση τριών κοινωνικών τάξεων, που εμπλέκονται μεταξύ τους, ο Ντοστογέφσκι δημιουργεί αριστουργηματικά την αντανάκλαση μιας κοινωνίας. Ο «Παίκτης» μπορεί ναι μεν να είναι ο καθρέπτης, στον οποίο ο συγγραφέας βλέπει τον εαυτό του βυθισμένο σε όλα τα ανεξέλεγκτα πάθη του και που στην όψη του ειδώλου του αυτοχαστουκίζεται, αποτελεί δε και ένα ισχυρό κοινωνικό σχόλιο, καθώς αντικατοπτρίζει μια εποχή και τη νοοτροπία μιας κοινωνικής τάξης, η οποία δεν έχει μάθει να εργάζεται, αλλά επιδιώκει να ζει από τα δεδουλευμένα προηγούμενων γενεών, ενώ τα τυχερά παιχνίδια συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των φορέων κάθε μορφής τυχοδιωκτισμού. Η γυναίκα παρουσιάζεται και από τις δύο όψεις: Η γυναίκα που αμοραλιστικά επιδιώκει τον πλούσιο γάμο, αλλά και η γυναίκα που εκπλήσσει και επιλέγει την αγάπη. Παράλληλα, ο συγγραφέας δίνει διάσπαρτα μέσα στο βιβλίο τις στερεοτυπικές απόψεις της εποχής για τους τέσσερις λαούς, που αντιπροσωπεύονται στο έργο του, τους Ρώσους, τους Γερμανούς, τους Αγγλους και τους Γάλλους, κάτι που το καθιστά ακόμα πιο ενδιαφέρον για την κοινωνιολογική ερμηνεία της εποχής του, αλλά και για τη συγκριτική σχέση με το σήμερα. Η μετάφραση της Κίρας Σίνου στη συγκεκριμένη έκδοση αφήνει ελεύθερα να αναδυθεί η ευωδία της εποχής, αλλά και ο ρεαλισμός στον λόγο του συγγραφέα.