Προσπέραση στη λεωφόρο των μητρικών συμβόλων
Η μητέρα · η μητέρα-μνήμη· η μητέρα-χώρα· η μητέρα-αγκαλιά· η μητέρα-φόβος· η μητέρα-μητέρα. Ο Βασίλης Αμανατίδης, στο «μ_otherpoem: μόνο λόγος» (εκδ. Νεφέλη), αποδομεί και αναδομεί την έννοια της μητέρας, με μια ποιητική σύνθεση που δεν αντιλαμβάνεσαι εάν σε παρασύρει η μορφή, το περιεχόμενο ή το τοτέμ της μητρικής εικόνας. Λίγη σημασία έχει. Ο ποιητής έχει κατορθώσει, σ’ αυτό του το βιβλίο, να κάνει μια τομή στο κέντρο και στα άκρα της μητέρας, σε όλες της τις μορφές του ανθρώπινου βίου, και να εγχειρίσει ό,τι μπορεί να σκεφτεί ο καθένας όταν ακούει τη λέξη «μητέρα»· οτιδήποτε.
Σε ένα άλλοτε ασφυκτικό, άλλοτε ανακουφιστικό περιβάλλον, η μητέρα μετατρέπεται σε μια ομιλούσα μορφή μέσα από το απαλό και, ταυτόχρονα, σκληρό ποιητικό χέρι του Αμανατίδη. Οι υποσημειώσεις των ποιημάτων, οι εντός αγκυλών τίτλοι τους, οι κρυμμένες αλλαγές ενότητας ζωντανεύουν τις λέξεις του ποιητή, όπως ακριβώς τις ζωντανεύει και ο ίδιος στις περφόρμανς του. Ο Βασίλης Αμανατίδης κατέθεσε ένα ζων κείμενο, όσο ζώσα είναι για όλους μας η μητέρα, κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Σε μια προσπάθεια να διαλευκάνει το μυστήριο της μητρότητας, ο ποιητής μοιάζει να ανεβοκατεβάζει ταχύτητες στο όχημα που έχει επιλέξει να οδηγήσει. Στη μεγάλη λεωφόρο των συμβόλων, ο Αμανατίδης κάνει προσπεράσεις, ενώ πάντοτε από τον κεντρικό καθρέφτη βλέπει τι έχει αφήσει πίσω του, δίχως ν’ αφήνει στιγμή από τα μάτια του τα προσπερασμένα. Σε κάθε ποίημα, σε κάθε σελίδα του βιβλίου, κι ένας σταθμός διοδίων, όπου ο υπάλληλος-ποιητής σε αφήνει να περάσεις ελεύθερα. Οχι από γενναιοδωρία, αλλά από μιαν απλή, απλούστατη, επιθυμία, όσο είμαι σε θέση να καταλάβω, να σου επιτρέψει να διαλέξεις εσύ πώς θα συνεχίσεις.
Ισως ο υπότιτλος («μόνο λόγος») ξεπερνά και τον ίδιο τον τίτλο· μόνο λόγος, ενώπιον μιας μορφής που ο λόγος της λίγη σημασία έχει μπρος στις πράξεις της· μόνο λόγος, από αδυναμία αντίπραξης· μόνο λόγος, ως υπόσχεση για (μη)εκδίκηση στην πανταχού παρούσα μητέρα· μονόλογος, τελικά, εν ου παικτοίς. Η καλύτερη, ώς τώρα, στιγμή του Βασίλη Αμανατίδη.