Ο δρόμος της εξόδου είναι πολύ πιθανός

Φοβούμαι ότι το μέλλον της Ελλάδας δείχνει ζοφερό, όπως και αν δει κανείς τα δεδομένα. Η ελληνική κυβέρνηση θα προσπαθήσει να υλοποιήσει τους όρους του τρίτου προγράμματος διάσωσης, χωρίς όμως επιτυχία. Είναι δύσκολο να δει κανείς πώς ένας πρωθυπουργός που έχει ταχθεί δημόσια και με τόσο έντονο τρόπο κατά της συνέχισης της λιτότητας και ένας λαός που μόλις πριν από μερικές εβδομάδες ψήφισε εναντίον αυτής της πολιτικής σε ένα δημοψήφισμα θα καταφέρουν να εφαρμόσουν όλες τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται.

Επιπροσθέτως, η Ελλάδα βρίσκεται τόσο έξω στην καμπύλη του Λαφέρ (σ.σ.: όταν οι πολίτες θεωρούν υπερβολική τη φορολόγηση με αποτέλεσμα να υποχωρεί το κίνητρο να εργασθούν αλλά και να αναζητούν τρόπους να αποφύγουν την καταβολή των φόρων) που περαιτέρω αύξηση της φορολογίας μπορεί να οδηγήσει σε μείωση των δημοσίων εσόδων καθώς οι Ελληνες δεν δύνανται να πληρώσουν τους φόρους τους.

Οταν η Ελλάδα αρχίσει να μην εφαρμόζει κάποιες δράσεις και να υπολείπεται των στόχων που έχουν τεθεί, ενδεχομένως έπειτα από μόλις κάποιους μήνες, νομίζω ότι οι πιστωτές θα επανέλθουν στην τακτική της μη εκταμίευσης δόσεων. Σε αυτό το σημείο ο Γερμανός υπουρ- γός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είναι πιθανό να επαναφέρει στο τραπέζι το σχέδιό του για προσωρινή έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. Η καγκελάριος Αγκελα Μέρκελ και ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας συμφώνησαν κατά τη διάρκεια της τελευταίας Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης ότι η μόνη λογική πορεία είναι το Grexit. Υπαναχώρησαν μεν από αυτή τη θέση, αλλά αυτό δεν μειώνει τη σημασία του γεγονότος ότι είχαν καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα.

Εάν η Ελλάδα υπολείπεται στην επίτευξη των στόχων για πρωτογενή πλεονάσματα, και ο κ. Σόιμπλε έχει καταθέσει την ατζέντα του για έξοδο από το ευρώ, ίσως τελικά αυτό καταστεί ελκυστικό και για την κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα. Υπό μία έννοια αυτό θα ήταν το χειρότερο από όλα τα σενάρια: η Ελλάδα υπομένει επιπρόσθετη λιτότητα και πιέζει την οικονομία της ακόμη περισσότερο στην κατεύθυνση της ύφεσης, πριν εξετάσει το ενδεχόμενο εξόδου από την Ευρωζώνη, εξέλιξη που θα περιλάμβανε τεράστια πτώση του βιοτικού επιπέδου την πρώτη χρονιά, πριν σημειωθεί αναστροφή και περάσει η χώρα στην ανάπτυξη.

Δυστυχώς, νομίζω ότι αυτός είναι ο δρόμος που πιθανότατα θα ακολουθήσει η Ελλάδα.

Οταν η Ελλάδα αρχίσει να μην εφαρμόζει κάποιες δράσεις, οι πιστωτές θα επανέλθουν στη μη εκταμίευση δόσεων.