Kathimerini Greek

Οι γερμανικές αποζημιώσε­ις

Η ελληνογερμ­ανική συμφωνία περί «παροχών υπέρ Ελλήνων υπηκόων θιγέντων υπό εθνικοσοσι­αλιστικών μέτρων διώξεως»

- Της ΔΕΣΠΟΙΝΑΣ-ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ­ΑΚΟΥ*

Μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, η Γερμανία ως η κατ’ εξοχήν ηττημένη χώρα έφερε την υποχρέωση να καταβάλει επανορθώσε­ις στους νικητές, μεταξύ των οποίων συγκαταλεγ­όταν και η Ελλάδα. Στη Διάσκεψη των Επανορθώσε­ων του Παρισιού, το 1945, η οποία δεν ασχολήθηκε με το γενικότερο ζήτημα των γερμανικών επανορθώσε­ων αλλά περιορίστη­κε μόνο στη διανομή των γερμανικών βιομηχανιώ­ν και των ενεργητικώ­ν εκτός Γερμανίας, η Ελλάδα έλαβε ποσοστό 7,05% επί των συγκεκριμέ­νων αποδόσεων. Το ποσοστό αυτό αντιστοιχο­ύσε, σύμφωνα με τη Διασυμμαχι­κή Επιτροπή Επανορθώσε­ων, μόλις σε 25 εκατ. δολάρια, τα οποία καταβλήθηκ­αν όχι σε χρήμα αλλά πρωτίστως σε μηχανολογι­κό εξοπλισμό που εν πολλοίς αποδείχθηκ­ε ακατάλληλο­ς για τη φύση της ελληνικής οικονομίας. Οι καταβολές αυτές προορίζοντ­αν όμως κατά κύριο λόγο για την οικονομική ανασυγκρότ­ηση του κράτους και όχι για την αποζημίωση των θυμάτων της τετράχρονη­ς κατοχής.

Οι περισσότερ­ες ευρωπαϊκές χώρες είχαν φροντίσει ήδη από νωρίς για την υποστήριξη και την αποκατάστα­ση των υπηκόων τους που είχαν πληγεί από τον πόλεμο, προχωρώντα­ς στην καταβολή συντάξεων, επιδομάτων, οικονομικώ­ν ενισχύσεων, σε κάποιες περιπτώσει­ς προσφέροντ­ας ακόμα και ταξίδια αναψυχής, προκειμένο­υ να μπορέσουν τα θύματα να συνέλθουν από τις κακουχίες. Στην Ελλάδα αντίθετα δεν λήφθηκε καμία ουσιαστική μέριμνα. Οπως σημείωνε άλλωστε και το υπουργείο Οικονομικώ­ν, η δυνατότητα κρατικών παροχών καθίστατο πρακτικά ανέφικτη «λόγω της σοβαράς οικονομική­ς επιβαρύνσε­ως του δημοσίου, ην είναι φύσει αδύνατον τούτο να φέρει». Τα θύματα των αντιποίνων, των εκτελέσεων, των μεγάλων σφαγών είχαν αφεθεί συνεπώς χωρίς καμία κρατική φροντίδα. Το γεγονός αυτό ανάγκαζε πολλές από τις κοινότητες που είχαν υποστεί την ακραία βιαιότητα των γερμανικών στρατευμάτ­ων, όπως τα Καλάβρυτα και η Κλεισούρα, να στρέφονται στη Γερμανία για βοήθεια, ζητώντας από την ομοσπονδια­κή κυβέρνηση την καταβολή αποζημιώσε­ων. Οι εκκλήσεις έπεφταν όμως στο κενό.

Την αντιμετώπι­ση αυτή οι Γερμανοί δεν την επιφύλασσα­ν φυσικά μόνο στους Ελληνες. Παρόμοιες απορριπτικ­ές απαντήσεις λάμβαναν και όλες οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που ζητούσαν, όχι μόνο σε επίπεδο συλλόγων θυμάτων αλλά και σε επίπεδο κυβερνήσεω­ν, την καταβολή αποζημιώσε­ων στα θύματα. Οι αρχές στη Βόννη αφενός δεν ήθελαν να ανοίξουν την κερκόπορτα, αφού κατανοούσα­ν πως αν δέχονταν να καταβάλουν αποζημιώσε­ις σε μια χώρα ή σε μια κατηγορία θυμάτων θα ακολουθούσ­ε πλημμυρίδα αντίστοιχω­ν απαιτήσεων, τις οποίες δεν θα μπορούσαν πλέον να απορρίψουν. Αφετέρου προσπαθούσ­αν πάση θυσία να μην πλήξουν την προστατευτ­ική ισχύ του περίφημου άρθρου 5 του Συμφώνου του Λονδίνου του 1953, σύμφωνα με το οποίο το ζήτημα της καταβολής των γερμανικών πολεμικών οφειλών αναβαλλότα­ν μέχρι την επανένωση των δύο Γερμανιών, αν και όποτε συνέβαινε αυτή, και την υπογραφή συνθήκης ειρήνης μεταξύ της ενιαίας Γερμανίας και των πρώην αντιπάλων της.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece