«Ο πολιτισμός ίσως είναι το τελευταίο καταφύγιο»
Ο Θοδωρής Γκόνης μιλάει στην «Κ» για το 58ο Φεστιβάλ Φιλίππων
Στο αποκορύφωμα των εκδηλώσεών του βρίσκεται αυτές τις μέρες το 58ο Φεστιβάλ Φιλίππων. Ενα από τα πιο γνωστά, καταξιωμένα φεστιβάλ της χώρας, που συνεχίζει πολύ δυναμικά και δημιουργικά τα τελευταία χρόνια υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του Θοδωρή Γκόνη. Γοητευτικός, παράξενος αλλά και επίκαιρος ο τίτλος του φετινού κύκλου παραστάσεων, που είναι αφιερωμένος στους «Επτά Αγγέλους των Φιλίππων». Θέλοντας με τον τρόπο του, όπως αναφέρει ο Θοδωρής Γκόνης, «να πει το δικό του “παρών”, στην επίσημη ελληνική υποψηφιότητα του αρχαιολογικού χώρου των Φιλίππων για την ένταξή του στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO».
Σήμερα το βράδυ θα προβληθεί στον χώρο της Παλιάς Μουσικής, στην Καβάλα, το ντοκιμαντέρ τη Ελπίδας Σκούφαλου «Ακουσα το θεό να κλαίει», ένα έργο για τελετές στην Ελλάδα, τη Συρία και την Αλβανία συνδεδεμένες με τη μουσική και τον χορό, που οδηγούν στην υπέρβαση των ορίων και στην έκσταση. Αύριο και μεθαύριο θα παρουσιαστεί η θεατρική παράσταση «Οι Επτά Αγγελοι των Φιλίππων», παραγωγή του Φεστιβάλ Φιλίππων. Ο Στράτος Καλαφάτης και η Λία Ναλμπαντίδου θα απαθανατίσουν με τη δική τους ματιά επτά Αγγέλους αλλά και φωτογραφικά θέματα γύρω από τον αρχαιολογικό χώρο των Φιλίππων και της ευρύτερης περιοχής. Συμμετέχουν η Φιλαρέτη Κομνηνού, η Λυδία Φωτοπούλου κ.ά.
«Είναι αλήθεια πως κάποια στιγμή φοβηθήκαμε, όπως ήρθαν τα πράγματα για την πατρίδα μας αυτό το καλοκαίρι, μήπως τελικά οι επτά άγγελοι των Φιλίππων γίνονταν οι επτά άγγελοι της Αποκαλύψεως», μου λέει σε συνομιλία του με την «Κ» ο Θοδωρής Γκόνης. «Πάντως εμείς δεν το βάλαμε κάτω, αυτό μας πεισμάτωσε και το Φεστιβάλ Φιλίππων φώναξε “παρών” όσο πιο δυναμικά μπορούσε. Το θέατρο είναι εδώ, ένας από τους τελευταίους χώρους ελευθερίας, όπου κανείς μπορεί να γελάσει, να κλάψει, να αναστενάξει, να θυμώσει, να γράψει μια σκέψη καθαρή στο μέτωπό του».
Γενικά ο κόσμος ανταποκρίθηκε στο φεστιβάλ, αν και οι θεατές ήταν εμφανώς λιγότεροι από πέρυσι, «όμως γίνονται πιο πολλοί με τον ενθουσιασμό τους, την αγάπη, την πίστη και την εγκαρδίωση που μας προσφέρουν», τονίζει ο Θοδωρής Γκόνης. «Φυσικά και υπήρξαν αναταράξεις στο πρόγραμμά μας, αλλά οι ζώνες ασφαλείας λειτούργησαν αποτελεσματικά. Βρήκαμε τις λύσεις που χρειαζόμασταν και όλα πάνε κατ’ ευχήν».
Στόχος του ήταν πάντα ένα φεστιβάλ όπως αυτό των Φιλίππων να έχει δικό του χαρακτήρα, δικό του χρώμα, δικό του ρυθμό, δικό του βλέμμα, διαφορετικό κάθε χρόνο. Να μπορεί να παραγγέλνει παραστάσεις, να έχει δικές του παραγωγές, να είναι ένα πραγματικό, ένα «τοπικό» φεστιβάλ που να αφορά πάντα το σήμερα. Μια από τις ξεχωριστές εκδηλώσεις φέτος ήταν η παρουσίαση του βιβλίου «Τα κείμενα των Φιλίππων», θεατρικά έργα που γράφτηκαν για το Φεστιβάλ Φιλίππων και παίχτηκαν την περίοδο 2009-2014. «Νιώθουμε περήφανοι γι’ αυτά τα κείμενα, για όλους αυτούς τους συγγραφείς που τόσο γενναιόδωρα ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμά μας», λέει ο Θοδωρής Γκόνης. Ο Βασίλης Βασιλικός, η Λούλα Αναγνωστάκη, ο Γιώργος Χρονάς, ο Σάκης Σερέφας, ο Μισέλ Φάις κ.ά.
Ενα άλλο χαρακτηριστικό των εκδηλώσεών του είναι ότι το Φεστιβάλ Φιλίππων κάθε χρόνο, πέρα από τον εμβληματικό χώρο του αρχαίου θεάτρου των Φιλίππων, ανακαλύπτει καινούργιους χώρους, φωτίζει ξεχασμένες γωνιές, προτείνει τοποθεσίες και καταφέρνει να χρωματίζει το πρόγραμμά του με τη γεωγραφία της Καβάλας. Μιας γεωγραφίας που κυριαρχούν οι ιστορίες των ανθρώπων που πέρασαν και έζησαν σε αυτόν τον τόπο.
Ποιo είναι το νόημα της τέχνης τις μέρες αυτές που διανύουμε; «Εδώ που φτάσαμε σήμερα, ίσως ο πολιτισμός να είναι το τελευταίο μας καταφύγιο», είναι τα λόγια του Θοδωρή Γκόνη. «Σε αυτούς τους δύσκολους και γοητευτικούς καιρούς που ζούμε, πιστεύουμε ότι η τέχνη πρέπει να συμμετέχει με τον τρόπο της στη δημόσια συζήτηση και ότι θα πρόδιδε τους στόχους της εάν ενδιαφερόταν στενά μόνο για τον εαυτό της».
Οι επόμενες παραστάσεις
Στις 17 του μήνα το Τμήμα Θεάτρου και η Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης παρουσιάζουν την παράσταση «Νερό» εμπνευσμένη από το σατυρικό δράμα «Δικτυουλκοί» με έμφαση στο εικαστικό στοιχείο, όπου ο φωτισμός, η μουσική και η κίνηση βρίσκονται σε έναν συνεχή διάλογο. Στις 18/8 το ποιητικό αναλόγιο με την «Ποίηση για εντεκάδες» της Γλυκερίας Μπασδέκη και στις 20/8 «Τα κτίσματα» του Αριστείδη Αντονά, θεατρική παράσταση που σκηνοθετεί ο Μιχάλης Αγγελίδης.