Ο «ξαφνικός θάνατος» των πρόωρων συντάξεων

Εως και 5 χρόνια περισσότερο θα κληθούν να δουλέψουν οι 50άρηδες που, με το ισχύον σύστημα, θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν ακόμη και μέσα στο τρέχον εξάμηνο του 2015, καθώς η τελική πρόταση που προκρίνεται απειλεί με «ξαφνικό θάνατο» αυτούς που θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν σε πολύ μικρότερη ηλικία από τα 67. Συνολικά, εκτιμάται ότι εγκλωβίζονται εκτός συνταξιοδότησης περισσότεροι από 150.000 ασφαλισμένοι που έχουν τα συντάξιμα έτη, αλλά δεν πληρούν το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης.

Η τελική πρόταση, που πιθανότατα και σήμερα να καθαρογραφεί, προκειμένου να κατατεθεί ως μέρος της υπό ψήφιση συμφωνίας, καθώς οι δανειστές θέτουν το θέμα της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων ως «προαπαιτούμενο», οδηγεί τους σημερινούς 50άρηδες σε αύξηση των ορίων ηλικίας στα 55 αντί στα 56,5, που πρότειναν αρχικά οι δανειστές. Στη συνέχεια βέβαια, και προκειμένου το 2022 να κλείσει κάθε πόρτα εξόδου πριν από τα 67, τα όρια ηλικίας αυξάνονται (για τους 50άρηδες) από 9 μήνες έως και 1,9 χρόνια.

Αντίστοιχα, για τους σημερινούς 55άρηδες που θα μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν άμεσα, το νέο όριο ανέρχεται σε 56,5 για το τρέχον έτος και αυξάνεται αντίστοιχα (π.χ. στα 59,5 το 2018 και στα 65,5 το 2021, προκειμένου να κλείσει στα 67 το 2022).

Για τους 60άρηδες, το νέο όριο που θα ισχύσει εντός του 2015 είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, τα 60,9. Στόχος της μεταρρύθμισης είναι, από την 1/1/2022 και μετά, όλοι να συνταξιοδοτούνται με πλήρη σύνταξη μόνο στα 67 με 15 έτη (4.500 ημέρες ασφάλισης) ή στα 62 με 40 έτη (12.000 ημέρες) και με μειωμένη στα 62 με 15ετία.

Οπως έχει ξεκαθαρίσει η ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, τα θεμελιωμένα δικαιώματα (απαιτούμενος χρόνος ασφάλισης και όριο ηλικίας) έως τις 30 Ιουνίου 2015 δεν θα θιγούν.

Μάχη αναμένεται, έως και την τελευταία στιγμή, για την κατάργηση των φόρων υπέρ τρίτων που χρηματοδοτούν τα ασφαλιστικά ταμεία, καθώς η κυβέρνηση επιδιώκει τη μετάθεσή της στο μεγάλο ασφαλιστικό του Οκτωβρίου. Η οικονομική κατάσταση των ταμείων, άλλωστε, δεν αφήνει και πολλά περιθώρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι, μέσα σε έναν χρόνο, από τον Ιούνιο του 2014 έως τον Ιούνιο του 2015, το «έλλειμμα» στα διαθέσιμα των ασφαλιστικών οργανισμών άγγιξε το 1,5 δισ. ευρώ. Μόνον ο ΟΓΑ, εάν καταργηθούν οι κοινωνικοί πόροι, εκτιμάται ότι θα χάσει περί τα 900 εκατ. ευρώ, με άμεσες συνέπειες στο ύψος των συντάξεων. Σε αυτό το πλαίσιο, δεν ήταν τυχαία η αναφορά του υπουργού Εργασίας, Γιώργου Κατρούγκαλου, κατά τη διάρκεια συνάντησης με συνδικαλιστές του ΚΚΕ, σε μειώσεις συντάξεων άνω των 1.000 ευρώ, έπειτα από τη μεταρρύθμιση του Οκτωβρίου. Αν και ο υπουργός ξεκαθάρισε πως εκφράζει προσωπικές του απόψεις, το μοντέλο που περιέγραψε (βασική σύνταξη στο ύψος των 433 ευρώ, χρηματοδοτούμενη από τη γενική φορολογία και αναλογική με βάση τα έτη ασφάλισης και τις εισφορές) δεν απέχει από αυτό που επιθυμούν και οι εκπρόσωποι των θεσμών. Η τύχη της επικουρικής σύνταξης αποτελεί ζητούμενο, παρότι κατά τακτά χρονικά διαστήματα οι δανειστές έθεταν θέμα ενσωμάτωσής της στην κύρια.

«Αγκάθι» αποτελεί και το θέμα του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, με τους πιστωτές να ζητούν την καθολική εφαρμογή του, κατά τα πρότυπα της πιλοτικής του λειτουργίας σε 13 δήμους της χώρας, εντός του 2017. Η ελληνική κυβέρνηση επιδιώκει τη διεύρυνση της εφαρμογής του, με τη ενεργοποίηση όλων των μηχανισμών που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης, δίνοντας κεντρικό ρόλο στην Κάρτα Αλληλεγγύης.

Στον τομέα των εργασιακών, οι δανειστές ζητούν άμεσα την κατάργηση της διάταξης που δίνει παράταση στην ισχύ της μετενέργειας των συμβάσεων (και της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας), θεωρώντας την ως μονομερή ενέργεια. Το ευρύτερο θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων, για τις οποίες η ελληνική κυβέρνηση ζητούσε άμεσα αλλαγές, εκτιμώντας ότι η εγχώρια αγορά εργασίας είναι απορρυθμισμένη, οι δανειστές επιθυμούν να το αντιμετωπίσουν μετά την υπογραφή της Συμφωνίας, αφού ληφθούν υπόψη οι βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές, και σε συνδυασμό με αλλαγές στις ομαδικές απολύσεις και στον συνδικαλιστικό νόμο.

Το θέμα των συλλογικών διαπραγματεύσεων οι δανειστές επιθυμούν να το αντιμετωπίσουν μετά την υπογραφή της συμφωνίας.