Δημιουργία υπερ-ταμείου και αναβάθμιση ΤΑΙΠΕΔ

Χωρίς να έχει κλείσει η συνολική διαπραγμάτευση, παραμένει ανοικτό το ζήτημα των αποκρατικοποιήσεων. Και αντίστροφα. Οσο παραμένει ανοικτό το θέμα των αποκρατικοποιήσεων, θα απουσιάζει, σε μεγάλο βαθμό, μια συνολική συμφωνία για την ένταξη της χώρας στο νέο πρόγραμμα οικονομικής σταθερότητας που θα προσφέρει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Στήριξης (ESM). Και οι δύο πλευρές φέρεται να χρησιμοποιούν το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων ως μοχλό πίεσης για την ολοκλήρωση της περίφημης τρίτης συμφωνίας διάσωσης της χώρας.

Διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων υπάρχουν, αλλά δεν θεωρούνται αγεφύρωτες. Η πλευρά των πιστωτών πιέζει προς μια κατεύθυνση, η οποία θα απεμπλέκει την υλοποίηση των αποκρατικοποιήσεων που βρίσκονται σε εκκρεμότητα (π.χ. περιφερειακά αεροδρόμια, λιμάνια, τρένα) από τη δημιουργία του νέου υπερ-ταμείου αποκρατικοποιήσεων, έτσι όπως έχει συμφωνηθεί μετά τη Σύνοδο Κορυφής της 13ης Ιουλίου 2015. Και ο μόνος τρόπος για να συμβεί αυτό, δηλαδή αφενός μεν να τρέξει το υφιστάμενο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, αφετέρου δε να δημιουργηθεί το νέο υπερ-ταμείο, είναι η αναβάθμιση του Ταμείου Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ).

Κάτι τέτοιο έχει συμβεί πολλές φορές στο παρελθόν, χωρίς να επηρεαστεί η υλοποίηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων από τη συγκεκριμένη διαδικασία. Εξάλλου, όπως παρατηρούν ειδικοί, το ΤΑΙΠΕΔ ήδη διαθέτει τη θεσμική «θωράκιση» που προαπαιτείται να αναλάβει τον ρόλο του υπερ-ταμείου. Το μόνο που χρειάζεται, όπως αναφέρουν, είναι να μεταφερθούν και τυπικά οι μετοχές των τραπεζών, όταν αυτές ανακεφαλαιοποιηθούν και πιθανώς όποιων άλλων περιουσιακών στοιχείων απαιτηθεί. Για παράδειγμα, η ΕΤΑΔ ήδη βρίσκεται υπό τον έλεγχο του ΤΑΙ- ΠΕΔ, και αρκεί μια τροπολογία ορισμού διοίκησης από το ίδιο που θα φέρει τον πλήρη έλεγχο της εταιρείας ακινήτων στο νέο υπερ-ταμείο.

Η ελληνική πλευρά προτείνει διαφοροποιημένα σχέδια στο κουαρτέτο των διαπραγματευτών. Τα σχέδια αυτά στοχεύουν κυρίως στην αποδυνάμωση του ΤΑΙΠΕΔ, καθώς με τον τρόπο αυτόν θεωρείται ότι η νέα ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών και του υπουργού Ευκλείδη Τσακαλώτου θα ελέγξει καλύτερα το πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων. Η αγορά, πάντως, σημειώνει ότι οποιαδήποτε αλλαγή αυτή τη στιγμή στο ΤΑΙΠΕΔ, είτε οργανωτική είτε στελέχωσης, όπως επιθυμεί η νέα ηγεσία του ΥΠΟΙΚ, θα οδηγήσει σε νέες καθυστερήσεις στο εν εξελίξει πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Ηδη το ΤΑΙΠΕΔ μετρά σχεδόν 9 μήνες απραξίας από τον Δεκέμβριο του 2014, και κάποιοι σημειώνουν με νόημα, ότι αυτή η τακτική «κατενάτσιο», μπορεί να βολεύει πολλούς σήμερα στη χώρα μας που δεν θέλουν να προχωρήσουν οι μεγάλες αποκρατικοποιήσεις.

Στο ΤΑΙΠΕΔ έχει ήδη καταρτιστεί το νέο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των αποκρατικοποιήσεων, το οποίο έχει σταλεί στην κυβέρνηση και στο υπουργικό συμβούλιο για έγκριση, εφόσον βεβαίως έχουμε την ποθητή συμφωνία. Η ηγεσία του ΥΠΟΙΚ, ωστόσο, αντιδρά και σ’ αυτό το επίπεδο, θεωρώντας ότι τα χρονοδιαγράμματα που τίθενται δεν ευνοούν την αποκόμιση σημαντικών υπεραξιών για τον πωλητή, δηλαδή το ελληνικό Δημόσιο. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, ο κ. Τσακαλώτος επιθυμεί ένα πιο χαλαρό ρυθμό υλοποίησης των αποκρατικοποιήσεων, πράγμα που θα εξασφαλίσει σημαντικότερα τιμήματα προς το ελληνικό Δημόσιο.

Σε αυτό που φαίνεται να συμφωνούν και οι δύο πλευρές είναι ότι, όπως και αν προκύψει το νέο υπερταμείο, αυτό δεν θα είναι ένα ταμείο αποκρατικοποιήσεων, αλλά αξιοποίησης της ιδιωτικής περιουσίας. Κάτι τέτοιο ισχύει μόνον εν μέρει σήμερα, αφού με βάση τον ιδρυτικό νόμο του ΤΑΙΠΕΔ, σκοπός του είναι η άμεση πώληση των περιουσιακών στοιχείων που του μεταβιβάζονται κι επιπλέον έχει ορισμένο χρόνο ζωής. Τώρα το νέο υπερ-ταμείο θα διαχειρίζεται τα περιουσιακά στοιχεία, με στόχο τη δημιουργία υπεραξιών και στη συνέχεια την πώλησή τους, ενώ παράλληλα θα πρέπει να έχει διάρκεια ζωής τουλάχιστον 30 ετών.

Διαφορές μεταξύ των δύο πλευρών στο θέμα των αποκρατικοποιήσεων υπάρχουν, αλλά δεν θεωρούνται αγεφύρωτες.