«Χρήσιμα τα social media, αλλά με έλεγχο ειδήσεων»
Το μέλλον της δημοσιογραφίας βρίσκεται στο Διαδίκτυο και στη χρήση πολυμέσων
H διευθύνουσα σύμβουλος του ιδρύματος Reuters, Μονίκ Βιλά, μιλάει στην «Κ» για το μέλλον της δημοσιογραφίας στην εποχή του Διαδικτύου, τα social media και τις δεξιότητες των νέων ρεπόρτερ.
Δύο παρά δέκα, βγαίνω από το μετρό και διασχίζω βιαστικά την πολυσύχναστη πλατεία Canary Wharf στο κεντρικό Λονδίνο, για να φτάσω στον γυάλινο οβάλ πύργο όπου εδρεύει ο ειδησεογραφικός κολοσσός του πρακτορείου Reuters. Το ραντεβού με τη διευθύνουσα σύμβουλο του Ιδρύματος Reuters, Μονίκ Βιλά, ήταν προγραμματισμένο για τις 14.15, την ώρα που κάνει το διάλειμμά της για δύο ώρες. Τη μία από τις δύο ώρες τη διέθεσε στην «Κ» προκειμένου να συζητήσει για ένα θέμα που, όπως λέει χαρακτηριστικά, «ταλαιπωρεί πολλές διοικήσεις δημοσιογραφικών οργανισμών παγκοσμίως» και δεν είναι άλλο από τη μετάβαση των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης στην ψηφιακή εποχή.
Η βετεράνος δημοσιογράφος, γαλλικής καταγωγής, συγκαταλέγεται στις εκατό πιο ισχυρές γυναίκες στον χώρο των επιχειρήσεων και τα δημοσιογραφικά της ενδιαφέροντα σχετίζονται με ζητήματα ισότητας και δικαιωμάτων του ανθρώπου. Από το 2008 διευθύνει με επιτυχία το ίδρυμα του γνωστού πρακτορείου, που έχει στόχο την προαγωγή της δημοσιογραφίας. Στο μεγάλο λόμπι υποδοχής επισκεπτών, αμέσως μετά τον έλεγχο ασφαλείας, με υποδέχεται η νεαρή δημοσιογράφος Μελίσα Μέι, συνεργάτις της κ. Βιλά. «Με συγχωρείτε για την αναστάτωση», λέει με απολογητικό ύφος εξηγώντας ότι, λόγω των εκατοντάδων επισκεπτών και συνεργατών που συρρέουν στο κτίριο καθημερινά, τα μέτρα ασφαλείας έχουν ενισχυθεί σημαντικά. Διασχίζοντας τον διάδρομο μέχρι τα ασανσέρ, τραβούν την προσοχή μου οι πελώριοι ηλεκτρονικοί πίνακες πάνω στους οποίους ρέουν με ταχύτητα τα τελευταία νέα της παγκόσμιας ειδησεογραφίας.
«Breaking: Εκρηξη σε λεωφορείο έξω από τη Βαγδάτη με δεκάδες τραυματίες», «Αύξηση των τιμών στα κινεζικά ομόλογα», «Την παραίτησή του υπέβαλε ο υπουργός Ενέργειας στην Κολομβία» και άλλες συναφείς ειδήσεις μείζονος ή ήσσονος σημασίας για έναν Ελληνα δημοσιογράφο. «Πριν από λίγους μήνες έβλεπες πολύ συχνά τη λέξη “Greece" στην πορτοκαλιά κορδέλα» (έτσι αποκαλούν τη ροή ειδήσεων λόγω του χρώματος των γραμμάτων), εξηγεί η Μελίσα αναφερόμενη στην κρίση του περυσινού καλοκαιριού ενόσω ανεβαίνουμε στον 10ο όροφο όπου μας περιμένει η κ. Βιλά.
Φτάνοντας στο γραφείο παρατηρώ τους τοίχους που είναι διακοσμη- μένοι με εντυπωσιακές φωτογραφίες από μεγάλα γεγονότα που έχουν καλύψει οι φωτορεπόρτερ του πρακτορείου σε όλο τον κόσμο. «Τις περισσότερες από αυτές τις διαλέξαμε όταν ήμουν υπεύθυνη του φωτορεπορτάζ, κάθε μία κρύβει μια μοναδική ιστορία». Πράγματι, στις λεζάντες των φωτογραφιών υπήρχαν μαρτυρίες των φωτογράφων που θα μπορούσαν να γίνουν ολοσέλιδες ιστορίες. Στο γυάλινο τραπέζι πλάι στο γραφείο, δύο εσπρέσο περιμένουν να συνοδέψουν τη συζήτηση.
Συνεχείς αλλαγές
«Η βιομηχανία των μέσων ενημέρωσης αλλάζει συνεχώς όλο και πιο γρήγορα», μου απαντά όταν τη ρωτώ αν διακρίνει κάποιες ιδιαίτερες τάσεις στον χώρο, επικαλούμενος τη 40χρονη δημοσιογραφική της εμπειρία. «Κάθε έξι μήνες το τοπίο φαίνεται να μετατοπίζεται και οι τάσεις εξελίσσονται διαρκώς. Κανείς δεν θα το φανταζόταν πριν από δύο χρόνια ότι το Facebook θα γίνει σήμερα μια από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες ειδήσεων ή ότι το τηλεοπτικό κοινό θα μειωνόταν με τόσο γρήγορους ρυθμούς. Κατά την άποψή μου, αυτός είναι ο κυριότερος λόγος που είναι τόσο δύσκολο να εφαρμοστεί με επιτυχία ένα συγκεκριμένο επιχειρηματικό μοντέλο στα μέσα ενημέρωσης σήμερα».
Η Μονίκ Βιλά εκφράζει την πεποίθηση ότι το μέλλον της δημοσιογραφίας βρίσκεται στο Διαδίκτυο. Τη ρωτώ κατά πόσον μια ενημερωτική ιστοσελίδα μπορεί να είναι ανοιχτή και να παρέχει το περιεχόμενο δωρεάν ή αν πρέπει να υπάρχει συνδρομή.
«Υπάρχουν πολλά ζητήματα πάνω σε αυτό το θέμα το οποίο σχετίζεται με το περιεχόμενο που παράγεται από το Μέσο. Τι παρέχει στον αναγνώστη ώστε να πληρώνει; Ποια είναι η σχέση αξίας και χρήματος; Οι περισσότερες ειδησεογραφικές ιστοσελίδες είναι συνδρομητικές σήμερα και αυτό, γιατί έχει αποδειχθεί ότι η διαφήμιση δεν μπορεί να καλύψει τα έξοδα μιας δυναμικής ενημερωτικής σελίδας. Ενα τεράστιο πλεονέκτημα που έχουμε στο Ιδρυμα Reuters είναι ότι έχουμε μια πολύ ζωντανή ειδησεογραφική ιστοσελίδα που δεν βασίζεται στη διαφήμιση ή σε paywall. Πέρα από την είδηση που παράγουμε, παρέχουμε στον αναγνώστη μια συνολική εμπειρία ενημέρωσης με στοιχεία και αναλύσεις που ξεφεύγουν από τα όρια του τίτλου μιας είδησης που μπορεί να βρει είτε στα κοινωνικά δίκτυα είτε οπουδήποτε αλλού».
Η δημοσιογραφία είναι για το μέλλον. Ολες οι ιστορίες, ακόμη και αν ερευνούν ένα ιστορικό γεγονός, πρέπει να συμπεριλαμβάνουν τον αντίκτυπο στο μέλλον. Η ακρίβεια, η ανεξαρτησία και η ελευθερία από προκαταλήψεις, καθώς και η αμεροληψία, αποτελούν τις αδιαπραγμάτευτες και διαχρονικές αρχές που πρέπει να συνοδεύουν το έργο των δημοσιογράφων.