Χαμηλοί τόνοι, αλλά και προβληματισμός
Η δικαστική εκκρεμότητα με τους οκτώ Τούρκους και οι έως τώρα κινήσεις της Αθήνας σε πολιτικό, διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο
Τις επιπλοκές που μπορεί να κρύβει για την Ελλάδα η δικαστική εκκρεμότητα των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών, που από το απόγευμα της Παρασκευής κρατούνται στην Αθήνα, προσπαθεί να χειριστεί τις τελευταίες οκτώ ημέρες η κυβέρνηση. Μεταξύ του Μεγάρου Μαξίμου, του υπουργείου Εξωτερικών, του Πενταγώνου και του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, υπάρχει ένας διαρκής, ανοιχτός δίαυλος, όπου υπηρεσιακοί παράγοντες και νομικοί εκτιμούν και αναλύουν τις πληροφορίες, οι οποίες φθάνουν στην Αθήνα από πολλές πλευρές.
Ωστόσο, το βασικό πρόβλημα για την Αθήνα παραμένει εξόχως πολιτικό και κάθε μέρα που περνά, δίχως να υπάρχει κάποια ουσιαστική εξέλιξη στο θέμα των οκτώ, επιβαρύνει την ατμόσφαιρα και καλλιεργεί κλίμα καχυποψίας όχι μόνο εκτός Ελλάδος αλλά και στο εσωτερικό. Εκείνο που επιθυμεί να αποφύγει η Αθήνα είναι η εξαγωγή της τουρκικής κρίσης στην Ελλάδα. Εμπειροι παρατηρητές τονίζουν ότι η αστάθεια της Τουρκίας μπορεί να έχει επιπτώσεις σε γειτονικές χώρες (το φαινόμενο του «spillover») και ήδη η νευρικότητα της Αγκυρας εκφράζεται προς πολλαπλές κατευθύνσεις.
Σε πολιτικό επίπεδο, πέρα από τις πρώτες δημόσιες δηλώσεις του υπουργού Εξωτερικών, κ. Ν. Κοτζιά, και του αναπληρωτή υπουργού Εθνικής Αμυνας, κ. Δ. Βίτσα, για την αδύναμη νομική θέση των οκτώ, υπάρχει σιγή. Ιδιαίτερα από την πλευρά του Μαξίμου υπάρχει απόλυτη σιγή, ενώ εξαιρετικά εποικοδομητική στάση επί του θέματος τηρεί και ο αρχηγός της Ν.Δ. Ωστόσο, κυβερνητικοί παράγοντες εκφράζουν την ανησυχία τους για τη δημιουργία επιπρόσθετων προβλημάτων, κυρίως δε την επικράτηση ενός πολιτικού κλίματος επαναφοράς της θανατικής ποινής στο εσωτερικό της Τουρκίας. Πιο ψύχραιμοι παρατηρητές εκτιμούν ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν έχει λόγο να επισπεύσει τη νομική διαδικασία, γνωρίζοντας πως η απέλαση των οκτώ είναι θέμα χρόνου, καθώς δεν είναι πρόσφυγες ή μετανάστες. Στην Αθήνα έχουν αποφασίσει να διατηρήσουν χαμηλούς τους τόνους και να μην απαντούν δημοσίως. Η στάση σιγής της Αθήνας φάνηκε τόσο έπειτα από τις επανειλημμένες δηλώσεις του Τούρκου ΥΠΕΞ , κ. Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όσο και έπειτα από εκείνες του Τούρκου πρέσβη στην Αθήνα, κ. Κερίμ Ουράς. Αντιθέτως, από την Αθήνα υπάρχει σε εξέλιξη μια προσπάθεια εμπέδωσης της εικόνας ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα σταθερή σε μια περιοχή σχεδόν συνολικά αποσταθεροποιημένη.
Σε διπλωματικό επίπεδο, η Αθήνα διατηρεί ανοιχτούς τους διαύλους με τους συμμάχους της αλλά και την Αγκυρα. Είναι απολύτως σαφές ότι η Τουρκία λειτουργεί σε όλους τους διεθνείς οργανισμούς και ενώσεις όπου συμμετέχει απλώς διά της παρουσίας των αντιπροσώπων της. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το ΝΑΤΟ, όπου σε όλες τις τελευταίες συνεδριάσεις οι εκπρόσωποι της Τουρκίας παραμένουν σιωπηλοί. Η Αθήνα παρακολουθεί με ανησυχία και τη σύγκρουση της Αγκυρας με τους συμμάχους, πρωταρχικά με τις ΗΠΑ. Ωστόσο, από την Αθήνα παρατηρείται ότι η Αγκυρα έχει ήδη αναλάβει εξαιρετικά επιθετικές επικρίσεις αλλά και απαιτήσεις έναντι της Αλβανίας και της Βουλγαρίας για την εκτεταμένη παρουσία κοσμικών και θρησκευτικών σχολείων τα οποία χρηματοδοτούνται από το Κίνημα Γκιουλέν. Πρακτικά, η Τουρκία ζητεί από τις δύο αυτές χώρες να κλείσουν αυτά τα σχολεία και να παραδώσουν στην Τουρκία όσους θεωρούνται ως οπαδοί του Γκιουλέν.
Είναι άγνωστο αν ο Γκιουλέν είχε διεισδύσει και στη μουσουλμανική μειονότητα της Δυτικής Θράκης, κάτι το οποίο από τουρκικής πλευράς υποβαθμίζεται, ενώ από ελληνικής πλευράς απλώς δεν απαντάται. Διπλωματικά, δεν πρέπει να υποτιμάται και η σημασία της αμερικανικής κινητικότητας στην Ελλάδα. Οι τελευταίες δηλώσεις του Αμερικανού υφυπουργού Οικονομικών κ. Τζακ Λιου εντάσσονται σε μια γενικότερη προσπάθεια των ΗΠΑ γεωπολιτικής στήριξης της Ελλάδας. Από αυτό το πλαίσιο δεν πρέπει να ξεφεύγει η αυξημένη ναυτική παρουσία στο Αιγαίο Πέλαγος τους τελευταίους μήνες αλλά και η προσπάθεια επιτάχυνσης ενεργειακών έργων, όπως ο TAP και ο πλωτός σταθ- μός LNG στην Αλεξανδρούπολη.
Τέλος, σε στρατιωτικό επίπεδο οι Ενοπλες Δυνάμεις βρίσκονται πρακτικά σε καθεστώς αυξημένης επαγρύπνησης από την περασμένη Κυριακή. Το ΓΕΕΘΑ σε συντονισμό με το Λιμενικό και την Αστυνομία περιπολούν από τη Σάμο έως το Καστελλόριζο με σκοπό να ανακόψουν την προσπάθεια εισόδου σε στρατιωτικούς ή άλλους φυγάδες από την Τουρκία. Στην τουρκική πλευρά υπάρχει τα τελευταία πέντε 24ωρα –ιδιαίτερα μετά τη φήμη ότι αναζητούν διέξοδο προς το Αιγαίο άνδρες των τουρκικών Ειδικών Δυνάμεων– μια πραγματική επιχειρησιακή φρενίτιδα, όπου περίπου 40 πλοία, 20 ελικόπτερα και αεροπλάνα προσπαθούν να ελέγξουν όλο τον θαλάσσιο χώρο από την Τουρκία προς το Αιγαίο. Στρατιωτικές πηγές ανέφεραν ότι η τουρκική αντίδραση δεν ήταν περίεργη, καθώς το πέρασμα Ντάτσα - Σύμη είναι ιστορικά δίοδος εξόδου για φυγάδες.
Διαρκής, ανοιχτός δίαυλος μεταξύ Μεγάρου Μαξίμου, υπουργείου Εξωτερικών, Πενταγώνου και υπουργείου Προστασίας του Πολίτη.