Οικονομία: τα όρια του δικαστικού ελέγχου
Είναι ιδεολογικά «ουδέτερο» το ισχύον Σύνταγμα; Είναι πράγματι «ανοικτό» στην ερμηνεία του, επιτρέποντας, ανάλογα με τις εκάστοτε επιλογές του εκλογικού σώματος, την ανεμπόδιστη εφαρμογή διαφορετικών πολιτικοοικονομικών προγραμμάτων, ίσως και αντίθετων μεταξύ τους; Μπορεί να αναπτυχθεί ακωλύτως η επιχειρηματική ελευθερία, παρά «τον προγραμματικό και συντονιστικό ρόλο του κράτους στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας» (ισχύον άρθρο 106 του Συντάγματος);
Η πρόταση της ομάδας των «6» για ένα και- νοτόμο Σύνταγμα εκφράζει αμφιβολίες και γι’ αυτό προχωρά στην αντικατάσταση των κρίσιμων άρθρων 106 και 107 του ισχύοντος Συντάγματος με πολύ λακωνικότερες διατάξεις, οι οποίες ανταποκρίνονται περισσότερο στην ανάγκη τόνωσης της επιχειρηματικής ελευθερίας και προσέλκυσης ξένων επενδύσεων, με ταυτόχρονη διασφάλιση του συντονιστικού πρωτίστως παρά διευθυντικού ρόλου του κράτους. Ο θεσμός της εθνικοποίησης επιχειρήσεων – ο οποίος, σημειωτέον, δεν εφαρμόσθηκε ποτέ υπό το ισχύον Σύνταγμα– καταργείται όχι μόνον ως παρωχημένος αλλά και ως περιττός, ενόψει της ευρωπαϊκής προστασίας των περιουσιακών δικαιωμάτων. Επιπροσθέτως, εισάγονται πάγιες ρυθμίσεις για την παροχή οικονομικών και φο- ρολογικών κινήτρων στους επενδυτές.
Η πρόταση εισάγει, επίσης, δημοσιονομικούς κανόνες σε όλα τα επίπεδα της κρατικής οργάνωσης για ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και περιορισμένο δανεισμό. Είναι χαρακτηριστική, ως προς αυτό, η (αρνητική) διατύπωση του προτεινόμενου άρθρου 84 παρ. 3: «Δεν εμποδίζεται ο δανεισμός εκ μέρους της κεντρικής διοίκησης σε ποσοστό έως 0,35% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος, εκτός αν για λόγους γνησίως έκτακτους και απρόβλεπτους απαιτείται αντικειμενικά η υπέρβαση του ορίου αυτού».
Η εισαγωγή των κανόνων αυτών, εκτός από την αυτονόητη αξία τους για τη χρηστή δημοσιονομική διαχείριση, συνιστά υποχρέωση της χώρας μας έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα οικονομικά του Δημοσίου θα ελέγχονται από ανεξάρτητο φορέα με υψηλές εγγυήσεις και κύρος, την Ελεγκτική Αρχή. Τέλος, καταργείται η δυνατότητα αναδρομικής φορολόγησης.