Επιστροφή στο σκότος

« Δ εν μπορείτε να παραβλέψετε τον λαό και τα αιτήματά του σε ένα δημοκρατικό κράτος δικαίου. Εάν ο λαός έχει τέτοιο αίτημα, αυτό μπορεί να συζητηθεί μόνο στο Κοινοβούλιο», είπε ο Ερντογάν για την επαναφορά της θανατικής ποινής. Και ο αντιπρόεδρος του τουρκικού κυβερνώντος κόμματος, Γιασίν Ακτάι, προεξόφλησε, σε μια βαθιά διχασμένη και βυθισμένη στον τρόμο των μαζικών εκκαθαρίσεων Τουρκία, ότι το 90% των Τούρκων πολιτών ζητεί την εσχάτη των ποινών για τους εμπλεκομένους στην απόπειρα πραξικοπήματος. «Η πίεση της κοινής γνώμης μάς αναγκάζει να κάνουμε την επιλογή», υποστήριξε.

Αστείο το επιχείρημα ότι ο λαός το ζητεί (το άφθαρτο προκάλυμμα της λαϊκής βούλησης) και το κράτος δικαίου το επιβάλλει. Ισχυρή ένδειξη αυταρχισμού, όπως και η συνέχεια της δήλωσης Ερντογάν: «Εμείς το υπογράψαμε αυτό (την κατάργηση), ή μάλλον το υπέγραψαν πριν από εμάς. Αλλά οι υπογραφές αυτές μπορούν και να αποσυρθούν» (υπό καθεστώς τρόμου όλα είναι δυνατά). Στην Τουρκία η τελευταία εκτέλεση έγινε στις 25 Οκτωβρίου 1984 και η θανατική ποινή καταργήθηκε νομοθετικά το 2004. (Στην Ελλάδα, η τελευταία εκτέλεση έγινε στις 25 Αυγούστου 1972· εκτελεσθείς ο Βασίλης Λυμπέρης, που είχε κάψει ζωντανούς την εν διαστάσει σύζυγό του, την πεθερά του και τα δύο παιδιά του. Η θανατική ποινή καταργήθηκε το 1993.)

Δεν είναι ένας εύκολος διάλογος αυτός περί θανατικής ποινής, καθώς εφαρμόζεται σε 37 χώρες (το 66% του παγκόσμιου πληθυσμού). Ούτε ο κόσμος τείνει προς τη μείωση των εκτελέσεων – εάν το 2008 εκτελέστηκαν 2.390 άνθρωποι (οι 1.718 στην Κίνα), το 2014 εκτελέστηκαν 2.466. Στα ανελεύθερα και σκοταδιστικά καθεστώτα δεν έχει βλαστήσει ακόμη ο σπόρος της αμφισβήτησής της, που έπεσε στην Ευρώπη κατά την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό, με το «Περί αδικημάτων και ποινών» του Ρουσσώ (1764), τον Ποινικό Κώδικα της Τοσκάνης (1786), τον Ποινικό Κώδικα της Αυστρίας (1787), τον γαλλικό Ποινικό Κώδικα (1798) και τη σταδιακή κατάργησή της από το 1947 στη Γηραιά Ηπειρο – η επίσημη αυλαία στη θανατική ποινή έπεσε με το Ειδικό Πρωτόκολλο στην Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα δικαιώματα (1983). Δεν θα περίμενε κανείς από κάποιον που παρακινεί σε λιντσαρίσματα και ανοίγει νεκροταφεία για προδότες, να αναλογιστεί όλα όσα αιώνες τώρα πρεσβεύουν οι πολέμιοί της: ότι η θανατική ποινή, ο «πιο προμελετημένος φόνος» κατά τον Καμύ, είναι ένας παραλογισμός, το κράτος σκοτώνει κάποιον επειδή σκότωσε, για να διδάξει ότι δεν πρέπει να σκοτώνουμε, αφού η ανθρώπινη ζωή αποτελεί υπέρτατη αξία· δηλαδή, ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιείται κατά του εγκλήματος γιατί είναι έγκλημα η ίδια· ότι είναι ένα πλασματικό οχυρό ενάντια στη βία, διότι η θανατική ποινή δεν απέτρεψε ποτέ το έγκλημα· ότι είναι ασυμβίβαστη με τη φύση της δημοκρατικής πολιτείας· ότι είναι απόλυτη και ανεπανόρθωτη σε περίπτωση δικαστικής πλάνης.

Βρασμός σε νερό, λάδι ή πίσσα, εκδορά, καύση στην πυρά, αφαίρεση εντοσθίων, σταύρωση, σύνθλιψη, λιθοβολισμός, ανασκολοπισμός (παλούκωμα), διαμελισμός, «σούβλισμα», πριόνισμα, κανονιοβολισμός... και έως σήμερα αποκεφαλισμός, απαγχονισμός, θάλαμος αερίων, τουφεκισμός, ηλεκτρική καρέκλα, δηλητηριώδης ένεση...

Πλήθος ηγέτες εξακολουθούν να μολύνουν τα χέρια τους πλάθοντας απάνθρωπες καταστάσεις: τις χιλιάδες εκτελέσεις, που –αλίμονο– δεν αποσταθεροποιούν ουδόλως την κτηνώδη ισορροπία του κόσμου.

Προ των θυρών η επαναφορά της εσχάτης των ποινών στην Τουρκία.