Πώς ο... καπνός «εκτόξευσε» στα ύψη τα κρατικά έσοδα

Λόγω της «προαναγγελίας» της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης, οι εταιρείες του κλάδου ξεκίνησαν από τον Μάιο να αυξάνουν τα αποθέματά τους.

Προσωρινό… σύμμαχο στην προσπάθειά του να συγκρατήσει τα φορολογικά έσοδα εντός στόχων βρήκε το υπουργείο Οικονομικών στις καπνοβιομηχανίες και στους εισαγωγείς τσιγάρων και προϊόντων καπνού. Πρόσθετα έσοδα ύψους τουλάχιστον 350 εκατ. ευρώ εισέρρευσαν στο εξάμηνο στα κρατικά ταμεία λόγω της «προαναγγελίας» της αύξησης του ειδικού φόρου κατανάλωσης, κάτι που γίνεται πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά καθώς είθισται οι ειδικοί φόροι να ανακοινώνονται και να εφαρμόζονται από κατάθεσης του νομοσχεδίου, ούτε καν από την ψήφισή του.

Οι εταιρείες του κλάδου, ήδη από τον Μάιο, οπότε είχε επιβεβαιωθεί η φημολογία περί επικείμενης αύξησης του φόρου στα τσιγάρα, ξεκίνησαν να αυξάνουν τα αποθέματά τους ενόψει της αύξησης του φόρου από το νέο έτος. Τα «φθηνά» αποθέματα – με τη λογική ότι αποκτήθηκαν με το σημερινό φορολογικό καθεστώς– μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως «όπλο» για την ενίσχυση των μεριδίων αγοράς, καθώς ακόμη και μετά την αλλαγή του χρόνου οι επιχειρήσεις θα μπορούν να τροφοδοτούν την αγορά με τσιγάρα χωρίς να προχωρήσουν σε αλλαγή της τιμής.

Για πόσο καιρό θα συμβεί αυτό; Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, οι επιχειρήσεις εξασφάλισαν αποθέματα της τάξεως των 3-5 μηνών ανάλογα με την πολιτική της κάθε εταιρείας και φυσικά ανάλογα με τη ρευστότητα που διαθέτει. Ποιο είναι το πρόβλημα για το υπουργείο Οικονομικών; Οτι η αύξηση των φορολογικών εσόδων που καταγράφεται τώρα στα στοιχεία είναι πρόσκαιρη. Η αποθεματοποίηση έχει ήδη περιοριστεί – στον νόμο υπήρξε πρόβλεψη για να αποτρέψει το φαινόμενο, αν και οι εταιρείες είχαν προνοήσει πριν κατατεθεί το νομοσχέδιο–, ενώ όσο θα περνούν οι μήνες τόσο θα περιορίζονται οι παραγγελίες των επιχειρήσεων. Ειδικά από το νέο έτος, που η αύξηση του φόρου θα είναι πλέον γεγονός, είναι εξαιρετικά πιθανό τα έσοδα από τα καπνικά προϊόντα να εμφανίσουν πολύ μεγάλη μείωση, καθώς:

1. Θα επηρεαστεί η κατανάλωση λόγω της αύξησης του φόρου.

2. Οι εταιρείες θα περιορίσουν τις παραγγελίες προκειμένου να «σπρώξουν» τα αποθέματά τους.

3. Θα ενεργοποιηθεί η κοινο- τική οδηγία για την αλλαγή των πακέτων που πλέον θα έχουν στο 65% της επιφάνειάς τους «σκληρά» προειδοποιητικά μηνύματα για την υγεία.

Τα στοιχεία από την εκτέλεση του προϋπολογισμού στο 5μηνο αποδεικνύουν ότι το μεγαλύτερο μέρος από την υπέρβαση που παρατηρήθηκε στα φορολογικά έσοδα έναντι του στόχου, οφείλεται στη συγκυριακή αύξηση του ειδικού φόρου και του ΦΠΑ στα τσιγάρα. Στο διάστημα Ιανουαρίου - Μαΐου, τα φορολογικά έσοδα παρουσίασαν υπέρβαση στόχου κατά 356 εκατ. ευρώ και διαμορφώθηκαν στα 15,685 δισ. ευρώ έναντι στόχου 15,329 δισ. ευρώ. Από αυτά τα 356 εκατ. ευρώ, τα 170 εκατ. ευρώ εμφανίστηκαν στον κωδικό του ΦΠΑ των καπνικών προϊόντων αλλά και των «λοιπών ειδικών φόρων κατανάλωσης», όπου τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνει ο ΕΦΚ των καπνικών προϊόντων.

Η υπέρβαση του στόχου στα καπνικά ενδέχεται να εμφανιστεί διπλάσια στα στοιχεία του Ιουνίου και του Ιουλίου δεδομένου ότι η αποθεματοποίηση κορυφώθηκε τις πρώτες ημέρες του Μαΐου, δηλαδή πριν ψηφιστεί ο νόμος με τα μέτρα (σ.σ.: οι αγορές αυτές θα αποτυπωθούν στα φορολογικά έσοδα του Ιουνίου, τα οποία θα ανακοινωθούν μέχρι το τέλος του μήνα).

Είναι ενδεικτικό ότι μέχρι τον Απρίλιο υπήρχε υστέρηση 55 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου στους φόρους των καπνικών προϊόντων. Μέσα σε έναν μήνα, η υστέρηση μετατράπηκε σε υπέρβαση 170 εκατ. ευρώ. Στελέχη του κλάδου εκτιμούν ότι μέχρι το τέλος του χρόνου, τα πρόσθετα έσοδα για το υπουργείο Οικονομικών ενδέχεται να φτάσουν και στα 500 εκατ. ευρώ, ποσό βέβαια που θα «λείψει» από τον προϋπολογισμό της επόμενης χρονιάς.