62,7 δισ. δολ. ο δανεισμός της ελληνικής ναυτιλίας
Ο δανεισμός των ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων από τις ελληνικές τράπεζες μειώθηκε κατά 15,22% το 2015 έναντι του 2014.
Η κατάρρευση του συστήματος των KG Funds στη Γερμανία έχει επιταχύνει την αποχώρηση πολλών γερμανικών τραπεζών από την ποντοπόρο ναυτιλία. Αν και οι γερμανικές τράπεζες εξακολουθούν να στηρίζουν τους Γερμανούς ιδιοκτήτες, μειώνουν τη χρηματοδότηση για τους πλοιοκτήτες από άλλες χώρες. Την ίδια ώρα ολλανδικές και σκανδιναβικές τράπεζες δείχνουν να ενισχύουν, έστω και οριακά, τις χρηματοδοτήσεις τους, ενώ στον αντίποδα παραδοσιακοί δανειστές, όπως η γερμανική, βρετανική και ιρλανδική τραπεζική κοινότητα (RBS, Commerzbank, HSH και άλλες), αλλά και οι ελληνικές τράπεζες, μειώνουν την έκθεσή τους στη ναυτιλία. Υπάρχουν βέβαια και οι εξαιρέσεις: Credit Suisse, ING, Unicredit, BNP Paribas και ABN Amro αύξησαν σημαντικά τα ναυτιλιακά χαρτοφυλάκιά τους.
Η μεγαλύτερη, σε χαρτοφυλάκιο, δανείστρια τράπεζα της ελληνόκτητης ναυτιλίας είναι πλέον η Credit Suisse και όχι η Royal Bank of Scotland, όπως τα προηγούμενα έτη. Ο συνολικός δανεισμός των ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων, από ελληνικές και ξένες τράπεζες, διαμορφώνεται στα 62,711 δισ. δολ., μειωμένος κατά 2,04% από το προηγούμενο έτος, ενώ από αυτά τα 9,172 δισ. δολ. έχουν χορηγηθεί από ελληνικές τράπεζες. Αυτό προκύπτει από την επεξεργασία των στοιχείων των τραπεζών, στην οποία προέβη η Petrofin Bank Research. Ο δε δανεισμός των ελληνικών ναυτιλιακών επιχειρήσεων από τις ελληνικές τράπεζες εμφανίζεται μειωμένος κατά 15,22%, στα τέλη του 2015, σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Η αναδιάρθρωση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και η διαρκής προσπάθεια απομόχλευσης έχουν συρρικνώσει και τα χαρτοφυλάκια χορηγήσεων προς τη ναυτιλία.
Ο leader
Το μεγαλύτερο χαρτοφυλάκιο δανείων προς την ελληνόκτητο ναυτιλία εμφανίζει η Τράπεζα Πειραιώς (3 δισ., χωρίς να υπολογίζονται αυτά προς την ακτοπλοΐα), η οποία καταλαμβάνει την 4η θέση στο σύνολο ελληνικών και ξένων τραπεζών που χρηματοδοτούν την ελληνόκτητη ποντοπόρο, και ακολουθούν η Εθνική Τράπεζα στην 5η θέση (2,640 δισ.), η Alpha Bank στην 13η (2,1 δισ.), η Eurobank στην 20ή (1,196 δισ.) και η Aegean Baltic στην 30ή (237 εκατ.).
Τα στοιχεία αυτά αφορούν τόσο τα υπόλοιπα των δανείων όσο και τις εγ- κεκριμένες, αλλά μη εκταμιευμένες, τουλάχιστον έως τα τέλη του 2015, πιστώσεις.
Πρώτη φορά στο Top 10 των χρηματοδοτών της ελληνικής ναυτιλίας εμφανίζεται όμως και κινεζική τράπεζα, και μάλιστα στην 8η θέση. Πρόκειται για την China Exim, με χαρτοφυλάκιο ύψους 2,3 δισ. δολ. Το χαρτοφυλάκιο χορηγήσεων των ασιατικών τραπεζών είναι αυξημένο εν γένει, ενώ και ορισμένες δυτικές τράπεζες έχουν αυξήσει την έκθεσή τους στην ελληνόκτητo ναυτιλία. Συγκεκριμένα, τα δανειακά τους χαρτοφυλάκια προς ελληνόκτητες ναυτιλιακές ενίσχυσαν το 2015, μεταξύ άλλων, η Citibank (+37,5%), η Unicredit (+14,43%), η BNP Paribas (+13,55%), η ABN Amro (+8,67%), αλλά και η DNB, η Credit Suisse και η ING, και από την Ασία οι China Exim και CDM.
Είναι ενδιαφέρον ότι ορισμένες τράπεζες και χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί της Ασίας έχουν αρχίσει να επικεντρώνονται τα τελευταία έτη στην ελληνική αγορά και συγκεκριμένα σε ποιοτικά ελληνόκτητα σχήματα, καθώς το ποσοστό των νέων παραγγελιών έχει ατονήσει και με βάση την εμπειρία που έχουν αποκτήσει από τις συνεργασίες τους με Ελληνες πλοιοκτήτες κρίνουν πως υπάρχουν προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξής τους.
Αξιοσημείωτη είναι επίσης και η αυξανόμενη παρουσία των μη τραπεζικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, που είναι συχνά η μόνη εναλλακτική χρη- ματοδοτική λύση. Η ειδική θέση των κινεζικών εταιρειών χρηματοδοτικής μίσθωσης γίνεται ένα δημοφιλές μέσο χρηματοδότησης που προσφέρεται από κινεζικές εταιρείες που σχεδόν πάντα ανήκουν ή υποστηρίζονται από τις κινεζικές τράπεζες.
Με βάση, πάντως, τις εκτιμήσεις της Petrofin Bank Research, οι προοπτικές για το 2017 και πέρα δεν είναι ιδιαίτερα θετικές: «Υπάρχουν ενδείξεις ότι η όρεξη για χρηματοδότηση της ναυτιλίας από τράπεζες της Απω Ανατολής μετριάζεται μαζί με την επιβράδυνση στις νέες παραγγελίες πλοίων στα κινεζικά ναυπηγεία, αλλά και την εν εξελίξει αναδιάρθρωση της κινεζικής ναυπηγικής βιομηχανίας που χαρακτηρίζεται από πλεονάζουσα παραγωγική δυναμικότητα η οποία πρέπει να εξαλειφθεί».
Γεννάται, λοιπόν, το ερώτημα πώς θα μπορέσουν να συνεχίσουν την ανάπτυξή τους οι Ελληνες πλοιοκτήτες. Και η απάντηση που δίνουν πολλοί είναι αφοπλιστική: Με τον ίδιο τρόπο που το έκαναν και τα τελευταία επτά χρόνια. Οι Ελληνες πλοιοκτήτες πρωταγωνίστησαν το 2015 και εξακολουθούν να πρωταγωνιστούν στη δευτερογενή αγορά, με σημαντικότατες αγορές μεταχειρισμένων πλοίων αλλά και νέες ναυπηγήσεις που χρηματοδοτούνται τόσο με ίδια κεφάλαια και έστω και περιορισμένο τραπεζικό δανεισμό, αλλά και σε συνεργασία με ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια.