Με το Θέατρο δεν πρέπει να παίζουν

Εντυπωσιακή υποδοχή είχε από το κοινό και τον θεατρικό κόσμο η παράσταση των «Επτά επί Θήβας» που παρουσίασε το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Είναι ένα μήνυμα θετικό, αλλά μόνο σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Ομως είναι κι αυτό που θα κρίνει την πορεία του ΚΘΒΕ...

Το Θέατρο ιδρύθηκε στις 13 Ιανουαρίου 1961, με πρώτο πρόεδρο τον συγγραφέα-διανοητή Γιώργο Θεοτοκά και πρώτο διευθυντή τον σκηνοθέτη Σωκράτη Καραντινό. Στόχος του, όπως ορίζει το ίδιο, «είναι η διδασκαλία έργων του ελληνικού και ξένου δραματολογίου, η πραγματοποίηση περιοδειών στη Βόρεια Ελλάδα και σε όλη τη χώρα, η οργάνωση παραστάσεων αρχαίου δράματος ή άλλων κλασικών έργων στα σωζόμενα αρχαία θέατρα και αλλού, καθώς και διάφορες άλλες εκδηλώσεις που έχουν σχέση με το θέατρο και την τέχνη γενικότερα». Εν ολίγοις, το ΚΘΒΕ ανέλαβε να υπηρε- τήσει στη Βόρειο Ελλάδα τον ρόλο που έχει το Εθνικό Θέατρο.

Από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του ΚΘΒΕ έχουν περάσει μεταπολιτευτικά σπουδαίοι θεατράνθρωποι, με πρώτους τον Μίνω Βολανάκη, τον Σπύρο Ευαγγελάτο, τον Νίκο Μπακόλα, τον Νίκο Χουρμουζιάδη, τον Δημήτρη Μαρωνίτη, τον Βασίλη Παπαβασιλείου. Η πρώτη μεταπολιτευτική εικοσαετία του ΚΘΒΕ καταγράφεται ανθηρή, στηριγμένη σε παλιούς και νέους ηθοποιούς – ποιος ξεχνάει τις υπέροχες «Τρωάδες» του Ανδρέα Βουτσινά με την Αλέκα Παΐζη ή το «Χάρολντ και Μωντ» με τη Δέσπω Διαμαντίδου και την... παλιά φυσαρμόνικά της; Θυμάμαι τη «Νύχτα της Ιγκουάνα» με τη Φιλαρέτη Κομνηνού και τη Λυδία Φωτοπούλου, την «Ακτή Σαβάν» με την Παΐζη, τις εντυπωσιακές «Βάκχες» του Ματίας Λάγχοφ με τον Μηνά Χατζησάββα, τον «Ορέστη» του Σλόμπονταν Ουνκόφσκι.

Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το ΚΘΒΕ, πλην εξαιρέσεων, βρέθηκε σε κάμψη. Ακούστηκαν διάφορα για στρεβλώσεις, κακοδιαχείριση, για φαινόμενα συντεχνιακών νοοτροπιών. Φταίει μήπως που οι... Αθηναίοι δεν μαθαίνουν νέα του, καθώς στο δικό τους οπτικό πεδίο το ΚΘΒΕ είναι κρυμμένο πίσω από την υπερπληθωρική σκιά του Εθνικού Θεάτρου;

Νομίζω ότι το πρόβλημα του ΚΘΒΕ γενικώς πηγάζει από την αδυναμία του να δώσει ένα συγκεκριμένο στίγμα, εγκλωβισμένο στη μονίμως δεύτερη θέση στην οποία το έχει κατατάξει η πολιτεία. Τι σημαίνει αυτό; Τα δεινά του ελληνικού Δημοσίου, ξεκινώντας από την υποχρηματοδότηση, χωρίς να ξεχνάμε την αδιαφάνεια. Τα τελευταία χρόνια το ΚΘΒΕ αντιμετωπίσθηκε ως οργανισμός όπου μπορούσαν να βολευθούν όσοι δεν είχαν θέση στα σαλόνια της Αθήνας, ίσως και να «αναβαπτισθούν» στην καλλιτεχνική κολυμβήθρα ενός κρατικού θεάτρου. Και αυτό δεν αφορά τις ηγεσίες του, αλλά το καλλιτεχνικό του δυναμικό. Κομματικοί και συνδικαλιστικοί «προύχοντες» έβρισκαν καταφύγιο, ασχέτως εάν ταίριαζαν με τις επιλογές των σκηνοθετών. Το ίδιο συνέβη και με ηθοποιούς, πόσο μάλλον που το ΚΘΒΕ λειτουργεί με τη λογική της απορρόφησης βορειοελλαδίτικου δυναμικού. Η ελπίδα είναι να στηριχθεί η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει προ έτους με επιλογές ανοιχτών οντισιόν, χωρίς τα παίγνια από τα καλλιτεχνικά και κομματικά κέντρα της Αθήνας...