Η τρομοκρατία αλλάζει τον χάρτη του τουρισμού

Γαλλία και Τουρκία, οι μεγάλοι χαμένοι της χρονιάς λόγω των πολλαπλών επιθέσεων, σε συνδυασμό με το αποτυχημένο πραξικόπημα

Ηαναβίωση της διεθνούς τρομοκρατίας τους τελευταίους μήνες με τις αλλεπάλληλες πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις στη Γαλλία, την απόπειρα πραξικοπήματος και τις πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις στη Τουρκία, σε συνδυασμό με τη γενικευμένη αστάθεια που επικρατεί τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες της ανατολικής Μεσογείου, αλλάζει τον χάρτη του παγκόσμιου τουρισμού. Η παγκόσμια τουριστική βιομηχανία μπορεί να αναπτύσσεται με σταθερά υψηλό ρυθμό την τελευταία δεκαετία, όμως πίσω από τη γενικότερη τάση κάθε χρόνο κρύβονται κερδισμένοι και χαμένοι. Τα τρομοκρατικά χτυπήματα μπορεί να μην έχουν ανακόψει την άνοδο του τουρισμού συνολικά, ωστόσο, όποτε μπαίνει στο στόχαστρο ένας δημοφιλής προορισμός, οι αρνητικές επιπτώσεις είναι συνήθως άμεσες. Η Γαλλία και η Τουρκία είναι οι μεγάλοι χαμένοι της φετινής τουριστικής σεζόν. Η πλειονότητα των τουριστών που για λόγους ασφαλείας απέφυγε να κάνει φέτος διακοπές σε Γαλλία και Τουρκία κατευθύνεται σε προορισμούς που συνδυάζουν το ηλιόλουστο καλοκαίρι με την ασφάλεια. Ισπανία και Πορτογαλία προβάλλουν ως οι μεγάλοι κερδισμένοι και ακολουθούν Κροατία και Ιταλία. Η Ελλάδα έχει καταφέρει να κερδίσει κι ένα κομμάτι των τουριστών που διστάζουν να επισκεφτούν την Τουρκία, ωστόσο το κέρδος αντισταθμίζεται από την απώλεια των Τούρκων που την επισκέπτονταν τα προηγούμενα χρόνια.

Σύμφωνα με αναλυτές της τουριστικής βιομηχανίας, το σημείο καμπής ήρθε με το τρομοκρατικό χτύπημα στην παραλία της Νίκαιας το βράδυ της 14ης Ιουλίου. Μέχρι τότε στόχος εθεωρείτο το Παρίσι, όχι ένα τουριστικό θέρετρο. Λανθασμένα όπως αποδεί- χτηκε. Μετά τη Νίκαια υπάρχει ο φόβος πως πλέον καμία πόλη δεν θα πρέπει να θεωρείται ασφαλής. Τα τελευταία χρόνια, οι επισκέψεις τουριστών σε Αίγυπτο, Γαλλία, Τυνησία και Τουρκία κυμαίνονται μεταξύ 11% και 20%. Σε όλες αυτές τις χώρες τουρίστες έχουν γίνει στόχος τρομοκρατικών επιθέσεων. Από την αρχή του έτους μέχρι και τον Ιούνιο οι αφίξεις τουριστών στην Τουρκία έχουν μειωθεί κατά 28% και η πρόβλεψη είναι ότι θα μειωθούν ακόμη περισσότερο τις επόμενες εβδομάδες. Η Ισπανία, η οποία έχει να πέσει θύμα μεγάλης τρομοκρατικής επίθεσης από την άνοιξη του 2004, θεωρείται ασφαλής προορισμός από πολλούς τουρίστες με αποτέλεσμα να κερδίζει τη μερίδα του λέοντος από τους επισκέπτες που χάνουν η Γαλλία και η Τουρκία.

Ωστόσο, γενικότερα η Ευρώπη αντιμετωπίζει πτώση του τουρισμού εξαιτίας του πολλαπλασιασμού των τρομοκρατικών επιθέσεων στο έδαφός της. Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών έχει εκδώσει από την αρχή του έτους ταξιδιωτική οδηγία με την οποία προειδοποιεί τους Αμερικανούς ταξιδιώτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί όταν επισκέπτονται τη Γηραιά Ηπειρο. Ως γνωστόν, οι ταξιδιωτικές οδηγίες δεν ευνοούν τον τουρισμό. Ορισμένοι τουρίστες μπορεί να το παίρνουν πατριωτικά και να δηλώνουν ότι αρνούνται να υποκύψουν στις απειλές των τρομοκρατών, διότι έτσι παίζουν το παιχνίδι τους. Ωστόσο, πολλοί άλλοι αποφασίζουν ότι δεν θέλουν να εμπλακούν σε περιπέτειες και απλώς αποφεύγουν ολόκληρη την περιοχή. Ποιος μπορεί να τους κατηγορήσει; Ανά την Ευρώπη ξενοδοχεία προσφέρουν εκπτώσεις μέχρι και 20% στην προσπάθειά τους να προσελκύσουν πελάτες και να σώσουν τη χρονιά. Τα αεροπορικά εισιτήρια από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη βρίσκονται κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών.

Το κλίμα είναι βαρύ επάνω από μεγάλο μέρος της Ευρώπης μετά τις επιθέσεις των τελευταίων μηνών, ωστόσο από ιστορικής απόψεως είναι πολύ λιγότερα σε σύγκριση με όσες σημειώνονταν τις δεκαετίες μεταξύ 1970 και 1990, όταν εκδηλώνονταν κατά μέσον όρο δέκα επιθέσεις την εβδομάδα. Από το 1971 έως τα τέλη του 2015 έχουν σημειωθεί περισσότερες από 16.000 τρομοκρατικές επι- θέσεις στη δυτική Ευρώπη, σύμφωνα με την Global Terrorism Database, δηλαδή 350 την εβδομάδα. Οι περισσότερες είχαν σημειωθεί το 1979, όταν είχαν υπερβεί τις χίλιες, ενώ ένα δεύτερο ξέσπασμα είχε σημειωθεί το 1992. Ο υψηλότερος αριθμός θανάτων από τρομοκρατικές επιθέσεις στη δυτική Ευρώπη είχε σημειωθεί το 1988. Εκείνη τη χρονιά είχαν σκοτωθεί 440 άνθρωποι από τρομοκράτες, οι περισσότεροι εξαιτίας της βόμβας που είχε τοποθετηθεί στην πτήση 103 της Pan Am και εξερράγη επάνω από το Λόκερμπι της Σκωτίας. Το 2004 είχε σημειωθεί ο μεγαλύτερος αριθμός τραυματισμών (1.853) από τρομοκρατικά χτυπήματα εξαιτίας των επιθέσεων που είχε οργανώσει η Αλ Κάιντα στο σιδηροδρομικό δίκτυο της Μαδρίτης. Μέχρι σήμερα η τουριστική βιομηχανία έχει καταφέρει να ξεπεράσει αυτές τις επιθέσεις.

Καθοριστικό ρόλο στις ανακατατάξεις έπαιξε το χτύπημα στη Νίκαια, καθώς έως τότε δεν εθεωρείτο στόχος ένα τουριστικό θέρετρο.