Καπνός, ατμός και φούμαρα
Αφορμή γι’ αυτό το σημείωμα στάθηκε το πολύ ωραίο κείμενο του Νίκου Σαραντάκου με την ευκαιρία της 14ης επετείου διακοπής του καπνίσματος. (sarantakos.wordpress.com/2016/08/22/epeteios/). Συμπτωματικά σήμερα γιορτάζω κι εγώ ακριβώς τέσσερις μήνες χωρίς τσιγάρο, τουλάχιστον συμβατικό, ύστερα από 22 χρόνια καπνίσματος (μόλις τώρα τα υπολόγισα και έπαθα σοκ), με κάποια χρόνια διακοπής ενδιάμεσα.
Για κάθε καπνιστή έρχεται κάποια στιγμή η ώρα τού «δεν πάει άλλο». Σε μια τέτοια φάση, το 2010, και αφού είχα διαβάσει ένα κείμενο του Κώστα Γιαννακίδη στο Protagon όπου εξηγούσε πώς κατάφερε να κόψει το κάπνισμα με τη μέθοδο Αλεν Καρ, είχα πάρει τη μεγάλη απόφαση. Από τη συνεδρία που παρακολούθησα θυμάμαι πλέον δύο πράγματα: ότι το τσιγάρο είναι πολύ έξυπνο ναρκωτικό αφού σε αντίθεση με τα άλλα σε εθίζει χωρίς ποτέ να σε «ανεβάζει» και ότι, σε ένα πάρτι, ο καπνιστής βγαίνει έξω να καπνίσει ώστε να έρθει στην κατάσταση που οι άλλοι μέσα βρίσκονται ήδη. Τι να πω, περίεργα πράγματα σού μένουν στο μυαλό. Πάντως, εκείνη την ημέρα πέταξα το πακέτο μου και δεν ξαναγόρασα άλλο για τέσσερα χρόνια. Δυστυχώς το ξανάρχισα όταν μια μέρα πάνω στο κέφι έκανα μια τζούρα από ένα φίλο. Πολύ γρήγορα θα ισοφάριζα το ατομικό μου ρεκόρ των δύο πακέτων ημερησίως.
Φέτος, ο οργανισμός μου ξαναφώναξε «δεν πάει άλλο». Χωρίς το σθένος να το ξανακόψω «μαχαίρι» είχα αρχίσει να σκέφτομαι το ηλεκτρονικό τσιγάρο. Το πόρισμα ανεξάρτητης επιστημονικής έρευνας στην Αγγλία το χαρακτήριζε 95% λιγότερο επιβλαβές από το κανονικό, ενώ ο Ιατρικός Σύλλογος Μ. Βρετανίας ανέφερε ότι βοηθάει στη διακοπή του καπνίσματος και ότι μπορεί να βελτιώσει τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Ετσι, μια μέρα μάζεψα κουράγιο και επισκέφθηκα ένα κατάστημα. Ημουν προφανώς αποφασισμένη, αφού όταν ο υπάλληλος άρχισε να μου μιλάει για βατ, βολτ, ωμ, ατμοποιητές και αντιστάσεις δεν έφυγα τρέχοντας. Εκτοτε δεν έχω ξανακαπνίσει συμβατικό τσιγάρο, μου έχει κοπεί ο βήχας και ανεβαίνω τις σκάλες μέχρι τον 4ο όροφο και το γραφείο μου με άνεση, κάτι αδιανόητο λίγο καιρό νωρίτερα. Η νικοτίνη είναι ήδη στο ελάχιστο και θα κοπεί εντελώς το επόμενο διάστημα.
Από τον Ιανουάριο ωστόσο θα ισχύσει η επιβολή ειδικού φόρου κατανάλωσης στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, γεγονός που αναμένεται να αναχαιτίσει την προσπάθεια χιλιάδων καπνιστών να περιορίσουν τη βλάβη στον οργανισμό τους. Σαν μια επιπλέον «τιμωρία», το υπουργείο Υγείας προωθεί και ένα από τα αυστηρότερα θεσμικά πλαίσια για το ηλεκτρονικό τσιγάρο στην Ευρώπη, απαγορεύοντας τη χρήση του σε όλους τους κλειστούς δημόσιους χώρους. Μολονότι όλες οι έρευνες έχουν δείξει ότι καταναλωτές είναι σχεδόν αποκλειστικά νυν ή πρώην καπνιστές, η επίσημη αιτιολογία του υπουργείου είναι ότι το ηλεκτρονικό τσιγάρο είναι «πύλη εισόδου» για το κανονικό. «Φούμαρα» δηλαδή.