«Ορνιθες», για τη Νεφελοκοκκυγία του καθενός μας
Τα φετινά Επιδαύρια ολοκληρώθηκαν το περασμένο Σάββατο θριαμβευτικά με τους «Ορνιθες» του Αριστοφάνη, έτσι όπως τους προσέγγισε ο Νίκος Καραθάνος. Διπλός θρίαμβος: και ως προς την ανταπόκριση των θεατών (το απόλυτο sold out) και ως προς το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα. Γιατί ο Νίκος Καραθάνος βούτηξε πολύ βαθιά, στο μεδούλι του Αριστοφάνη μέσα από το προσωπικό του σύμπαν, για να πετάξει μετά πολύ ψηλά: στη Νεφελοκοκκυγία που ονειρεύεται ο καθένας μας, στο όνειρο, στην ουτοπία, στο διαρκές «κάτι άλλο» που αναζητούμε.
Σε μια βραχονησίδα ζουν οι «Ορνιθες» του 2016 (σκηνικά, κοστούμια, εμπνευσμένα και λειτουργικά, Ελλη Παπαγεωργακοπούλου), με δέντρα, θάμνους και δύο δέντρα που αντί για φύλλωμα έχουν σύννεφα... Εκεί καταφθάνουν ο Πεισθέταιρος (Νίκος Καραθάνος) και ο Ευελπίδης (Αρης Σερβετάλης), αναζητώντας τον Εποπα (τον τσαλαπετεινό, αυτόν που κάποτε ήταν ο βασιλιάς Τηρέας).
Τον βρίσκουν, τελικά, έπειτα από έναν σπαρταριστό διάλογο με τον ακόλουθο Τρυποκάρυδο (ο Μιχάλης Σαράντης παίζει με κάθε μέλος του σώματός του, με κάθε κύτταρο) στο πρόσωπο του Χρήστου Λούλη. Συναντούν έναν άνθρωπο που δεν είναι ούτε άνθρωπος ούτε πουλί. Περισσότερο τσακισμένος είναι, γιατί τα έχει ψάξει όλα και μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν έχει βρει το ποθούμενο. Γι’ αυτό και γοητεύεται από την ιδέα των δύο φίλων να φτιάξουν μια πο- λιτεία των πουλιών, που τη βαφτίζουν Νεφελοκοκκυγία, όπου τα πουλιά θα είναι ανώτερα από τους θεούς, θα ξαναβρούν τη θέση τους στο σύμπαν δηλαδή... Κι από εκείνο το σημείο ξεκινάει το πανηγύρι που είχε απ’ όλα και παρέπεμπε σε πολλά: στον ξένο και στον ελληνικό κινηματογράφο, στον Μπάστερ Κίτον, στον Σαρλό, στη Σωτηρία Μπέλλου, στη Βασίλισσα Ελισάβετ (έξοχη η Αλίκη Αλεξανδράκη, χωρίς σχεδόν να μι- λήσει καθόλου), στο καρναβάλι του Ρίο, στον Μπέκετ, σε πίνακες ζωγραφικής, μέσω των εικόνων, μέσω των σκηνών, μέσω της μουσικής του Αγγελου Τριανταφύλλου, μέσω των ερμηνειών όλων.
Είχε στιγμές συναισθηματικές, είχε στιγμές χιουμοριστικές, είχε στιγμές σουρεαλιστικές, είχε στιγμές τρυφερές. Μέχρι και τον Γιώργο Λούκο είχε αναφορά, αφού σε κάποια στιγμή ο Πεισθέταιρος-Νίκος Καραθάνος, όταν φωνάζει όλα τα ονόματα των πουλιών, τα επίσημα και τα λαϊκά τους, μετά τον κούκο φωνάζει «Λούκος»!
Και σε αυτήν τη Νεφελοκοκκυγία χωρούν όλοι, οι παχουλοί, οι ψηλοί, οι κοντοί, οι νάνοι, οι φωνακλάδες, οι ήσυχοι, οι άνθρωποι που βαδίζουν με προσθετικά άκρα, οι θεοί, οι θνητοί, τα πουλιά. Μήπως γιατί είναι όνειρο; Μήπως γιατί είναι παραμύθι που ως γνωστόν «τα παραμύθια λένε ψέματα», όπως αναγνωρίζει ο Πεισθέταιρος; Μήπως γιατί είναι ουτοπία; Ισως...
Οι «Ορνιθες» έρχονται να προστεθούν στη «Λυσιστράτη» του Μιχαήλ Μαρμαρινού και στην «Ορέστεια» του Γιάννη Χουβαρδά. Και οι τρεις παραστάσεις, παρά τις διαφορές τους, βαδίζουν σε κοινό δρόμο: στον δρόμο που αναζητεί τη νέα ανάγνωση των αρχαίων κειμένων, στην πολύ δύσκολη προσπάθεια να τα ξανακάνουμε δικά μας, σημερινά, οικεία.
Ο Νίκος Καραθάνος βούτηξε πολύ βαθιά, στο μεδούλι του Αριστοφάνη, μέσα από το προσωπικό του σύμπαν.