Μπουρκίνι ή τόπλες
Πριν από λίγες μέρες ήμουν σε αθηναϊκή παραλία και δίπλα μου κολυμπούσε μία οικογένεια. Δύο ήταν γυναίκες, μία μεγαλύτερης ηλικίας και μία νεότερη, φορούσαν μακριά φορέματα, μαύρα, που είχαν κολλήσει πάνω τους και έμοιαζαν να παλεύουν με το βάρος των ρούχων για να επιπλεύσουν. Κάπως σαν αυτή την προπαγανδιστική φωτογραφία του CNN με τους κορμοράνους βουτηγμένους στο πετρέλαιο να προσπαθούν να επιζήσουν στη διάρκεια του Πολέμου στον Κόλπο. Παρ’ όλα αυτά, οι δύο μουσουλμάνες ήταν ευτυχισμένες: πιτσιλιόνταν σαν μικρά παιδιά μέσα στη θάλασσα και φώναζαν δυνατά με τον ενθουσιασμό νεοβάπτιστου. Δεν λέω ότι δεν με ενόχλησε το θέαμα, η ολόσωμη, άβολη περιβολή, περιοριστική και μισογυνική. Από την άλλη σκέφτηκα ότι αν δεν φορούσαν αυτά τα ρούχα, δεν θα μπορούσαν καθόλου να βγουν στην παραλία.
Η φαιδρότητα της απαγόρευσης του μπουρκίνι σε γαλλικές παραλίες αποκαλύφθηκε από το χθεσινό φωτορεπορτάζ στις Κάννες. Γάλλοι αστυνομικοί, με στολή «από την κορφή έως τα νύχια», περιπολούν στην παραλία της πόλης. Προσπερνούν ικανοποιημένοι τους ημίγυμνους λουομένους και ξαφνικά κοντοστέκονται μπροστά σε μια γυναίκα, που φορά ρούχα και φακιόλι στο κεφάλι. Λιάζεται αμέριμνη, ξαπλωμένη στο ένα πλευρό. Η συμπεριφορά της κινεί τις υποψίες και τέσσερις άνδρες, μερικοί εκ των οποίων με αλεξίσφαιρα και πάνοπλοι, την περικυκλώνουν, απειλώντας να της επιβάλουν πρόστιμο. Η γυναίκα υποχρεώνεται να βγάλει το πουκάμισο που φορά και να μείνει με ένα αμάνικο μπλουζάκι. Αν ο στόχος αυτής της απαγόρευσης είχε φεμινιστικά κίνητρα, έχει αποτύχει παταγωδώς. Ακόμη και συμβολικά αν δει κανείς τη φωτογραφία τεσσάρων ντυμένων ανδρών να υποχρεώνουν μια γυναίκα να γδυθεί, μάλλον στο αντίθετο συμπέρασμα καταλήγει.
Οι προθέσεις είναι αναμφισβήτητα αγαθές: να συμμορφωθούν οι μουσουλμάνοι άνδρες και οι γυναίκες τους με τις δυτικές αξίες και ειδικότερα τον σεβασμό των δικαιωμάτων των δύο φύλων. Ωστόσο αν πάει κανείς μια βόλτα στην ελληνική επαρχία ή σε άλλες μεσογειακές χώρες, θα δει ηλικιωμένες γυναίκες, χήρες κυρίως, να βουτούν ακόμη και σήμερα με μαύρα φουστάνια και τσεμπέρια στη θάλασσα. Εμπίπτουν κι αυτές στην κατηγορία του μπουρκίνι; Κι όσες αγαπούν την υποβρύχια κατάδυση και φορούν ολόσωμες λαστιχένιες φόρμες για να προστατευθούν από το κρύο κινδυνεύουν κι αυτές με πρόστιμο; Πού αρχίζουν και πού τελειώνουν τα όρια τέτοιων απαγορεύσεων; Οι αστυνομικοί θα κρίνουν (με το μάτι;) ποιες γυναίκες είναι μουσουλμάνες, Ελληνίδες χήρες ή ψαροντουφεκάδες; Δεν ενθαρρύνει αυτή η εξουσία που τους εκχωρείται τον θρησκευτικό ρατσισμό;
Πιστεύω ότι η ζωή από μόνη της θα δείξει ότι τέτοιου είδους μέτρα είναι ανεφάρμοστα στην πράξη και περισσότερο υπονομεύουν παρά διευκολύνουν την ενσωμάτωση των μουσουλμάνων. Η εναλλακτική του μπουρκίνι δεν είναι το απελευθερωτικό τόπλες ή τάνγκα, είναι το κλείσιμο στο σπίτι.