Η καταστροφή λόγω Brexit αναβάλλεται
Πριν από δύο μήνες ο κόσμος είχε ξυπνήσει το πρωί και είχε μάθει ότι οι Βρετανοί είχαν ψηφίσει να αποχωρήσουν από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Το αρχικό σοκ υποχώρησε για δύο βασικούς λόγους: οι ηγετικές φιγούρες του Brexit αντί να αναλάβουν τα ηνία του Συντηρητικού Κόμματος έχασαν στη μάχη εξουσίας εντός μόλις τριών εβδομάδων από την ελαφρώς φιλοευρωπαία Τερέζα Μέι. Η ήρεμη και αργή προσέγγιση που ακολούθησε η Μέι σε σχέση με το Brexit ενισχύει την πεποίθηση ότι θα αναζητήσει ρεαλιστική συνεργασία με την Ε.Ε. αντί να επιδιώξει την ιδεολογική αντιπαράθεση.
Αν και τίποτα δεν έχει διευθετηθεί ακόμη και η αβεβαιότητα σχετικά με τη μελλοντική πρόσβαση της Βρετανίας στη βασική αγορά της πλήττει τις επενδύσεις και μέρος της αγοράς ακινήτων, η χώρα δεν περιήλθε σε κλιμακούμενη οικο- νομική και πολιτική κρίση. Οι αγορές αναπροσάρμοσαν την αποτίμηση των βρετανικών περιουσιακών στοιχείων με συντεταγμένο τρόπο μέσω της συναλλαγματικής ισοτιμίας. Αν και η υποτίμηση της στερλίνας δεν περιορίζει την ανησυχία για το μέλλον του Λονδίνου ως κέντρου παροχής υπηρεσιών για την Ευρώπη, συνέβαλε στην αύξηση των τουριστών που επισκέφθηκαν τη Βρετανία. Στην υπόλοιπη Ε.Ε. η επίπτωση από το Brexit ήταν μάλλον ήπια. Εξακολουθούμε να υποστηρίζουμε την πρόβλεψη που είχαμε κάνει αμέσως μετά το Brexit, ότι δηλαδή ο τριμηνιαίος ρυθμός ανάπτυξης της βρετανικής οικονομίας θα υποχωρήσει από 0,5%-0,6% σε μόλις 0,1% το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο και ότι θα επιστρέψει σταδιακά στη μακροπρόθεσμη τάση, ενώ η Βρετανία θα αποφύγει την ύφεση. Για την Ευρώπη είχαμε προβλέψει ότι ο ρυθμός ανάπτυξης θα υποχωρήσει από το 0,4% στο 0,2%. Μπορεί να έχει περιοριστεί η ζήτηση από τη Βρετανία για μηχανολογικό εξοπλισμό και άλλα προϊόντα, αλλά από την άλλη πλευρά πολλές από τις εξαγωγές της Ε.Ε. δεν είναι τόσο ευαίσθητες σε συναλλαγματικές διακυμάνσεις, οπότε υπάρχουν σημαντικές πιθανότητες η ευρωπαϊκή οικονομία να πληγεί λίγο λιγότερο απ’ όσο είχαμε προβλέψει. Στο πολιτικό μέτωπο, η κ. Μέι έχει ελέγξει την κατάσταση, στη Σκωτία δεν υπάρχει σαφής μεταβολή υπέρ της απόσχισης από το Ηνωμένο Βασίλειο και με το Εργατικό Κόμμα βυθισμένο στα εσωτερικά του προβλήματα οι Συντηρητικοί προηγούνται στις δημοσκοπήσεις με 40%, ενώ συγκέντρωναν το 35% της προτίμησης των ψηφοφόρων αμέσως μετά το Brexit. Παρομοίως και στην Ευρώπη, έχει αυξηθεί η υποστήριξη προς την Ε.Ε. μετά το Brexit.
Το γεγονός, όμως, ότι η Βρετανία δεν έχει βυθιστεί στην κρίση δεν μας λέει πολλά για το μέλλον. Πιστεύουμε ότι ο μακροπρόθεσμος ρυθμός ανάπτυξης της Βρετανίας θα υποχωρήσει στο 1,8% από 2,1% εξαιτίας του Brexit, διότι θα περιοριστούν οι επενδύσεις καθώς οι εταιρείες θα χρησιμοποιούν λιγότερο τη Βρετανία ως βάση για την κοινή αγορά. Υποθέτουμε ότι η Βρετανία θα διατηρήσει ουσιαστικά πλήρη πρόσβαση στην κοινή αγορά για τα αγαθά και ότι θα έχει κάποιους περιορισμούς για τις υπηρεσίες της. Παρ’ όλα αυτά το Brexit θα κοστίσει ακριβά στη Βρετανία. Εξαιτίας της πτώσης της ζήτησης, του πιο αργού ρυθμού ανάπτυξης και των μέτρων στήριξης της οικονομίας υπολογίζουμε ότι η αναλογία του χρέους προς το ΑΕΠ θα διαμορφωθεί μέχρι το 2020 στο 98% αντί για 90% αν δεν είχε προκύψει το Brexit. Για την Ευρωζώνη ο περιορισμός του δυναμισμού του βασικού της εμπορικού εταίρου μετά τις ΗΠΑ δεν θα έχει σημαντική επίπτωση. Υπάρχει η πιθανότητα η κ. Μέι να ενεργοποιήσει τη διαδικασία εξόδου στις αρχές του 2017, αν και υπάρχουν ορισμένοι εντός της κυβέρνησης που υποστηρίζουν ότι θα ήταν καλό να περιμένει μέχρι να διεξαχθούν οι εκλογές στη Γαλλία και στη Γερμανία τον Απρίλιο και τον Σεπτέμβριο του 2017.
Εκτιμάται ότι η Τ. Μέι θα αναζητήσει ρεαλιστική συνεργασία με την Ε.Ε. αντί να επιδιώξει την ιδεολογική αντιπαράθεση.