Ηλθαν με τα πρωτοβρόχια
Αναρωτιόμουν πότε θα ξεκινούσαν και να που ήλθαν με τα πρωτοβρόχια. Μετά τη Morgan Stanley, τώρα και η Citigroup προβλέπει αναζωπύρωση των σεναρίων για Grexit.
Ηταν επόμενο
να εμφανισθεί (έστω και θεωρητικά) το ζήτημα στον ορίζοντα, διότι η περίοδος προς το βρετανικό δημοψήφισμα πέρασε και, επιπλέον, το αποτέλεσμα ήταν το χειρότερο δυνατό για την Ευρώπη. Η Ελλάδα είχε χωθεί, μαζί με τα άλλα προβλήματα της Ευρώπης, κάτω από το χαλί, για να δείχνει η Ενωση, αν όχι μια ευτυχισμένη, τουλάχιστον μια τακτοποιημένη οικογένεια, από την οποία οι Βρετανοί θα έπρεπε να το σκεφτούν πολύ καλά αν αξίζει να φύγουν.
Το πλήγμα
του αποτελέσματος, ωστόσο, ήταν μεγαλύτερο για την Ενωση παρά για τη Βρετανία. Διότι οι Βρετανοί έφυγαν από κάπου που δεν ήθελαν να είναι, ενώ η Ενωση έχασε μια ισχυρή χώρα που την ήθελε μέσα. Οι Βρετανοί θα το παλέψουν μόνοι τους και το πιθανότερο είναι να καταλήξουν σε μια σχέση με την Ε.Ε. όχι και πολύ διαφορετική από αυτή την οποία είχαν και απέρριψαν. Για εκείνους είναι ευκολότερο να αποφασίσουν μεταξύ τους για το μέλλον που θέλουν για τη χώρα τους. Η Ευρώπη, όμως, πώς θα ανασυνταχθεί και πώς οι Ευρωπαίοι θα αποφασίσουν για την ανασύνταξή της;
Η Ευρώπη
του μέλλοντος θα είναι μια Ευρώπη «μεταβλητής γεωμετρίας», όπου δηλαδή θα μετέχει όποιος θέλει, όπου θέλει, εφόσον μπορεί; Θα πάρει την κατεύθυνση που οδηγεί σε μια «γερμανική Ευρώπη», των προτεσταντικών βο- ρείων χωρών ή σε μια Ευρώπη του Νότου, του σκόρδου, των ελλειμμάτων και του γαλλικού dirigisme; Το δίλημμα στο οποίο αφήνει την Ε.Ε. το Brexit είναι πολύ απλά αν χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη ή καλύτερη Ευρώπη. Η πρόσφατη συνάντηση των ηγετών Γερμανίας, Γαλλίας και Ιταλίας έδειξε ότι οι απόψεις διαφέρουν και ότι η απόσταση που τις χωρίζει είναι μεγάλη. Η πείρα δείχνει ότι όπου και αν καταλήξουν, όσο και αν ηχήσουν οι φανφάρες και τα ταρατατζούμ για τη νέα Ευρώπη, οι πολίτες της λίγο θα ενδιαφερθούν και ακόμη λιγότερο θα καταλάβουν.
Με την Ευρώπη
λοιπόν υποχρεωμένη να κάνει κάτι για την ανασυγκρότησή της, είναι φυσικό για κάποιον τραπεζικό αναλυτή (ανανεωμένον μάλιστα από τις καλοκαιρινές διακοπές του...), ο οποίος κάθεται και εξετάζει την Ευρώπη, προσπαθώντας να προβλέψει τις εξελίξεις, να εντοπίζει την Ελλάδα ως την πιθανότερη εστία κρίσης. Εξάλλου δεν βοηθάει και η εικόνα την οποία μπορεί να έχει οποιοσδήποτε εξωτερικός παρατηρητής για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Το σενάριο της Citigroup, π.χ., αναφέρει την ύφεση που θα συνεχισθεί, τα εμπόδια της δεύτερης αξιολόγησης και τη μη βιωσιμότητα του χρέους ως παράγοντες που αργά ή γρήγορα θα προκαλέσουν πολιτική αβεβαιότητα στην Αθήνα.
Ας μην ανησυχούμε
όμως. Οι ξένοι αναλυτές του συγκεκριμένου τύπου βασίζουν τις αναλύσεις τους στην τετράγωνη λογική. Ωστόσο τόσο αυτά που μας λέει η σύγχρονη επιστήμη (π.χ., ο νομπελίστας του 2011 Ντάνιελ Κάνεμαν) όσο και εκείνα που μας δείχνει η ζωή (Brexit...) έχουν κλονίσει την πεποίθησή μου στη βαρύτητα που έχει η λογική όταν οι άνθρωποι παίρνουν τις αποφάσεις τους...
Ολα
τα παραπάνω είναι η εικόνα της χώρας από έξω και δικαιολογούν την αναζωπύρωση των σεναρίων για ένα Grexit. Η εικόνα από μέσα είναι ακόμη χειρότερη όμως. Περιορίζομαι μόνο σε δύο στοιχεία της πρόσφατης ειδησεογραφίας, τα οποία δίνουν μια ιδέα για το πού πάει η Ελλάδα.
Το πρώτο
είναι οι βάσεις των εισακτέων στα ΑΕΙ. Φέτος πιάσαμε το 1,5 σε ΤΕΙ και το 5 σε πανεπιστήμιο. Επίσης, ένα στα τέσσερα από τα υπάρχοντα 465 τμήματα δέχεται εισακτέους με βαθμό κάτω από τη βάση. Ετσι εξηγείται ίσως γιατί από τους 105.000 υποψηφίους εισήχθησαν οι 73.000. Τα σχόλια είναι προφανή και περιττεύουν. Να επισημάνω, απλώς, ότι ίσως θα έπρεπε από τώρα να ληφθεί μέριμνα (μια απλή υπουργική απόφαση είναι...) για τον βαθμό 0. Πόσο απέχει δηλαδή το 1,5 από το 0; Ας το αναγνωρίσουν από τώρα ως βαθμό εισαγωγής, για να μην τρέχουν εκ των υστέρων. Αλλωστε, όταν έλθει η «δικαία ανάπτυξη», θα πολλαπλασιασθούν οι πανεπιστημιακές σχολές, διότι θα έχουν αυξηθεί και οι ανάγκες του Δημοσίου σε υπαλλήλους. Η ώρα του 0, επομένως, δεν αργεί.
Το δεύτερο
στοιχείο από την επικαιρότητα είναι οι προσλήψεις των αδιόριστων επιτυχόντων του ΑΣΕΠ από το μακρινό 1998. Η συζήτηση για το θέμα εξαντλήθηκε γύρω από το αν επρόκειτο για αποκατάσταση αδικίας η πρόσληψή τους ή γελοιότητα με ψηφοθηρικούς σκοπούς. Νομίζω όμως ότι το σημαντικότερο ήταν άλλο: Οτι δεν έπρεπε καν να υφίσταται ένας διαγωνισμός που γίνεται με σκοπό την επιλογή διοριστέων εφόσον παράγει αδιόριστους. Αναιρείται, απλούστατα, ο λόγος για τον οποίον διενεργείται. Συμφωνώ ότι είναι γελοίο και αντιπαραγωγικό να διορίζεται κάποιος στο Δημόσιο ύστερα από 18 χρόνια. Γελοιωδέστερο όμως είναι να υφίστανται διαγωνισμοί για διορισμούς που παράγουν αδιόριστους. Ας μη γίνονται καθόλου, αν τους κάνουμε μόνο για τα προσχήματα.
Δεν ξέρω
για εσάς, αλλά η εντύπωση που μου δίνει εμένα μια χώρα στην οποία συμβαίνουν παρόμοιες παλαβομάρες και θεωρούνται φυσιολογικές, έπειτα μάλιστα από έξι χρόνια κρίσης, είναι ότι αυτή η χώρα κινείται μάλλον εκτός Ευρώπης. Πολύ φυσικό με τέτοια κυβέρνηση. Η Ελλάδα του Τσίπρα και του Καμμένου δεν θέλει να είναι στην Ευρώπη. Της φτάνουν ο ήλιος και το τσίπουρο που δεν μπορούν να της τα πάρουν ποτέ, όπως είπε κάποτε ο πρωθυπουργός...