«Οδύσσειες»:
Τα 150 χρόνια του μουσείου εορτάζονται με τις «Οδύσσειες», αλλά και παράλληλες εκδηλώσεις
Τα 150 χρόνια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου γιορτάζονται με την έκθεση «Οδύσσειες».
Στο προαύλιο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου οι τουρίστες παρακολουθούν με περιέργεια την εγκατάσταση των τριών μεγάλων μεταλλικών «δίσκων». Οι περισσότεροι πιθανότατα αδυνατούν να διαβάσουν τη χειρόγραφη πινακίδα που ενημερώνει (στα ελληνικά) ότι πραγματοποιούνται εργασίες για την τοποθέτηση ενός γλυπτού. Εστω και χωρίς συνοδευτικές εξηγήσεις, όμως, οι «Προμαχώνες» της Βένιας Δημητρακοπούλου παραμένουν εντυπωσιακοί. Την ίδια ώρα, στις αίθουσες περιοδικών εκθέσεων συνεχίζεται με πυρετώδεις ρυθμούς η προετοιμασία για τη μεγάλη αρχαιολογική έκθεση «Οδύσσειες», με το άνοιγμα της οποίας το μουσείο θα γιορτάσει τα 150α γενέθλιά του την ερχόμενη Δευτέρα.
Μολονότι ο σχετικά περιορισμένος χώρος και ο αριθμός των εκθεμάτων (184 έργα από τις μόνιμες συλλογές συν έξι από το Μουσείο της Ακρόπολης και το Επιγραφικό Μουσείο) δεν αφήνουν περιθώρια για πειραματισμούς από μουσειολογικής πλευράς, οι όποιες «ελλείψεις» εξισορροπούνται και με το παραπάνω από τις σύγχρονες οπτικοακουστικές εφαρμογές. Αλλωστε, η περιοδική έκθεση πραγματοποιείται με τη χορηγία του Ιδρύματος Νιάρχος και αυτές οι μικρές «πολυτέλειες» δεν επιβαρύνουν τον προϋπολογισμό του μουσείου. Αντικείμενα «ζωντανεύουν», προθήκες μεταμορφώνονται και στίχοι του Καβάφη, του Σεφέρη, του Ελύτη και του Ρίτσου προβάλλονται στους τοίχους, αναδεικνύοντας τη σχέση του σήμερα με το μακρινό παρελθόν του τόπου. Χρονολογούμενα στην 5η π.Χ. χιλιετία έως την ύστερη αρχαιότητα, τα έργα της έκθεσης καλύπτουν ένα ιδιαίτερα ευρύ χρονικό φάσμα, ενώ οι επιμελητές έχουν δώσει έμφαση ακριβώς στη διαχρονική και πανανθρώπινη διάστασή τους.
Αρχίζοντας την περιήγηση, οι επισκέπτες «καταδύονται» στον βυθό για να ανακαλύψουν τα αντικείμενα της ενότητας «Ταξίδι», με φόντο ένα υποβλητικό σκηνικό, όπου κυριαρχούν θαλασσινές εικόνες και ήχοι. Ο μικρός χάλκινος Ποσειδώνας, που κοιτάζει στοχαστικά το άπειρο ανάμεσα σε αγγεία με παραστάσεις μυθικών ταξιδιών και κοσμήματα από μέρη εξωτικά, είναι ίσως λιγότερο επιβλητικός από το μεγαλύτερο αγαλμάτιο του θεού στο βάθος της αίθουσας. Ωστόσο, η έκφραση του προσώπου του μικροσκοπικού αντιγράφου, που δημιούργησε κάποιος γλύπτης του 2ου μ.Χ. αιώνα με πρότυπο ένα έργο του Λυσία, παραπέμπει πολύ περισσότερο στον Οδυσσέα. Ο ίδιος ο ομηρικός ήρωας, φθαρμένος από την παραμονή του στη θάλασσα των Αντικυθήρων, πρωταγωνιστεί στη δεύτερη ενότητα, με τίτλο «Ιθάκες».
Η διαδρομή ολοκληρώνεται με την «Εξοδο» και το άγαλμα του νεαρού αθλητή από τη Δήλο. Ο νυχτερινός ουρανός, με τους αστερισμούς που αντίκριζε ο Οδυσσέας επιστρέφοντας στην Ιθάκη, αποτελεί καρπό της έρευνας του Ιδρύματος Ευγενίδου, ενώ το ένδυμα του Οιδίποδα προέρχεται από τη συλλογή του Εθνικού Θεάτρου.
Η έκθεση θα εγκαινιαστεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας στις 3 Οκτωβρίου, την ημέρα της 150ής επετείου από τη θεμελίωση του μουσείου. Εως τότε θα έχουν παραληφθεί όλα τα «δώρα γενεθλίων» που αποστέλλουν, με τη μορφή προσωρινού δανείου για να εκτεθούν στις αίθουσες μόνιμων συλλογών του ΕΑΜ, μουσεία της Νέας Υόρκης, του Πεκίνου, του Τόκιο και της Γερμανίας, όπως επίσης και το ΕΜΣΤ, η Εθνική Πινακοθήκη και το Ιδρυμα Ωνάση. Aπό το πρωί έως το βράδυ της Δευτέρας, τον χώρο μπροστά στο κτίριο θα καταλάβουν οι «Διερχόμενοι» του Γιώργου Ξένου, αποτίοντας φόρο τιμής στους επισκέπτες του ΕΑΜ ανά τους αιώνες. Δύο ημέρες νωρίτερα, το Athens Percussion Group θα «εγκαινιάσει» τους «Προμαχώνες» της Βένιας Δημητρακοπούλου, παίζοντας μουσική με την ίδια τη γλυπτική εγκατάσταση, ενώ στις 2 Οκτωβρίου η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών θα ερμηνεύσει έργα Μπετόβεν, Σκαλκώτα και Θεοδωράκη στην Αίθουσα του Βωμού.
Αντικείμενα «ζωντανεύουν», προθήκες μεταμορφώνονται και στίχοι Ελλήνων ποιητών προβάλλονται στους τοίχους.