Χρόνια ατοπική ξενοφοβία

Στο πρώτο επεισόδιο της μίνι σειράς του HBO «The Night of», ο Ναζ, ένας 23χρονος Αμερικανός φοιτητής με καταγωγή από το Πακιστάν, αναφέρει στη μητέρα του ότι οι αθλητές του κολεγίου στους οποίους κάνει φροντιστήριο τον έχουν καλέσει το βράδυ σε ένα πάρτι. Εκείνη δυσανασχετεί. «Το πρόβλημα είναι ότι είναι μαύροι μαμά;», τη ρωτάει. Αργότερα, σε μια αναπάντεχη τροπή της βραδιάς –και της ζωής του– αντί για το πάρτι, βρίσκεται να περπατά σε μια «καλή» γειτονιά της Νέας Υόρκης. Διασταυρώνεται με δύο νεαρούς μαύρους, ο ένας εκ των οποίων του λέει: «Αφησες τα εκρηκτικά σου σπίτι Μουσταφά;».

Μέσα σε λίγα λεπτά, ο φόβος για τον άλλο, αυτός ο παράλογος και παραλυτικός φόβος, είχε εμφανιστεί σε μια φτωχογειτονιά του Queens, είχε χαθεί και είχε αναδυθεί ξανά στο Upper West Side, σαν τον ατμό στους υπόγειους αγωγούς της πόλης που εκτονώνει την πίεσή του στις χαραμάδες. Δεν πρόκειται για ακόμη μία αστυνομική σειρά (ο Ναζ κατηγορείται την ίδια βραδιά για φόνο), αλλά για ένα σχόλιο πάνω στον ρατσισμό που έχει εμποτίσει την κοινωνία μέχρι τη ραχοκοκαλιά της, το σύστημα δικαιοσύνης.

Αυτή την ιδιότητα έχει το δηλητήριο, όπως είπε πριν από λίγες ημέρες η εκπρόσωπος της Μουσουλμανικής Ενωσης Ελλάδος κ. Αννα Στάμου κατά τη διάρκεια συζήτησης που οργάνωσε το Ιδρυμα Μποδοσάκη και το Free Thinking Zone με θέμα «Ρητορική Μίσους και Ισλαμοφοβία». «Και μία σταγόνα να ρίξεις στο ποτήρι, η ζημιά έχει γίνει». Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, ζουν σήμερα περί τις 800.000 μουσουλμάνοι, πολλοί τρίτης γενιάς, χωρίς ποτέ να έχει καταγραφεί περιστατικό θρησκευτικής βίας από τον μουσουλμανικό πληθυσμό εναντίον άλλων θρησκευτικών ομάδων. Ο φόβος όμως φυλάει τα έρμα. Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, μόλις το 60% των Ελλήνων πολιτών θα αποδεχόταν πλήρως έναν μουσουλμάνο συνάδελφο στον χώρο εργασίας, ενώ ένα 21% θα ένιωθε πολύ άβολα. Την ίδια στιγμή, η λεκτική και σωματική βία μένει αχαρτογράφητη. Ο πρόεδρος του Ελληνικού Φόρουμ Προσφύγων κ. Yonous Muhammadi, από το Αφγανιστάν, διηγήθηκε στην ίδια εκδήλωση ένα χαρακτηριστικό περιστατικό. «Εκανα μια καταγραφή των επιθέσεων στην Αθήνα, όταν με πλησίασε μια μουσουλμάνα που είπε ότι δεν έχει να δηλώσει τίποτα. “Τίποτα;”, τη ρώτησα. “Ναι, δεν ήταν τίποτα”, είπε. “Πήγα να αγοράσω ψωμί στη γειτονιά και ένας κύριος μου έβγαλε τη μαντίλα και μου έδωσε μια σφαλιάρα”». «Να καταλάβουμε ότι κάποια στιγμή αυτοί οι άνθρωποι θα φύγουν (σ.σ.: οι πρόσφυγες) και θα μείνουμε εμείς και το μίσος μας», πρόσθεσε η Στάμου.

Στο «The Night Of» ο δικηγόρος που αναλαμβάνει την υπεράσπιση του Ναζ υποφέρει από εκτεταμένο έκζεμα στα πόδια. Οι συνταξιδιώτες του στο μετρό μένουν μακριά του γιατί φοβούνται, οι συνάδελφοί του τον κοροϊδεύουν. Οταν νομίζει ότι πάει καλύτερα, αυτό επανέρχεται. Οσο το ξύνει, τόσο εξαπλώνεται. Η αλληγορία δουλεύει σε διαφορετικά επίπεδα και είναι προφανής.