Μείωση της φτώχειας στις ΗΠΑ

Δεν έχει περάσει πολύ καιρός από τότε που ο Αλεξ Κατσίντο έκανε ένα σωρό δουλειές και έβλεπε το αυτοκίνητό του, ένα Chevy Nova του 1984, να πνέει τα λοίσθια. Κέρδιζε περίπου 21 δολάρια την ώρα χωρίς σταθερή απασχόληση. Σήμερα είναι βοηθός διευθυντή σε πιτσαρία στο Γκέτισμπεργκ του Μέριλαντ, με ετήσιες αποδοχές 40.000 δολάρια και με ασφάλεια. Ετοιμάζεται να μετακινήσει την οικογένειά του σε δικό τους σπίτι, αφού μέχρι τώρα τους φιλοξενεί η πεθερά του. «Διπλασιάστηκε ο μισθός μου και αυτό μας έσωσε τη ζωή», λέει ο κ. Κατσίντο. Είναι είναι ένας από τα 3,5 εκατομμύρια Αμερικανούς που κατόρθωσαν να σηκώσουν κεφάλι και να βρεθούν πάνω από το όριο της φτώχειας το 2015, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά στοιχεία. Τελικά, αφού πέρασαν επτά χρόνια από την αρχή της ύφεσης, οι εταιρείες εξαναγκάστηκαν να «σκάψουν» πιο βαθιά στη δεξαμενή του ανεκμετάλλευτου εργατικού δυναμικού, να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας, ειδικά στον κλάδο του λιανεμπορίου, της εστίασης και του τουρισμού, να πληρώσουν υψηλότερα ωρομίσθια για να προσελκύσουν εργαζόμενους και να ανταποκριθούν στις νέες προδιαγραφές ελάχιστου μισθού. «Ολα συνέβησαν την ίδια στιγμή», παρατηρεί η Νταϊάν Σουόνκ, ανεξάρτητη αναλύτρια σε θέματα επιχειρήσεων στη δική της εταιρεία συμβούλων, DS Economics. «Πολλά από τα οφέλη σε επίπεδο απασχόλησης και μισθών, ειδικά στα χαμηλότερα κλιμάκια του φάσματος των θέσεων εργασίας, συνδυάστηκαν με τις αυξήσεις των ελάχιστων ωρομισθίων που άρχισαν να επηρεάζουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού». Η φτώχεια ελαττώθηκε σε κάθε επιμέρους υποομάδα πληθυσμού – η σημαντικότερη βελτίωση παρατηρήθηκε μεταξύ των Λατινοαμερικανών και των Αφροαμερικανών. Αυτές οι δύο υποομάδες αντιστοιχούν σχεδόν στο ήμισυ όσων βρίσκονται κάτω από το όριο της φτώχειας, το οποίο μεταφράζεται σε ετήσιο εισόδημα 24.300 δολαρίων (21.600 ευρώ) για τετραμελή οικογένεια στις περισσότερες από τις αμερικανικές πολιτείες. Τα κρατικά προνοιακά προγράμματα (όπως το Social Security, οι φοροαπαλλαγές και τα κουπόνια φαγητού) βοήθησαν ώστε δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανοί και Αμερικανίδες να μη βυθιστούν στην εξαθλίωση. Ωστόσο, βασικός μοχλός μείωσης της φτώχειας κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες, η οποία είναι και η μεγαλύτερη σε ετήσια βάση από το 1999, είναι ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας επιταχύνθηκε έπειτα από μια χρόνια, σταθερή μεν αν και αναιμική, ανάκαμψη. Συνολικά, από το 2014 μέχρι το 2015 δημιουργήθηκαν σχεδόν 3 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας (2,9 εκατομμύρια για την ακρίβεια ), βοηθώντας εκατομμύρια ανέργους να εισέλθουν στο κλιμάκιο των μισθωτών. Οι ημιαπασχολούμενοι εργάζονται πιο πολλές ώρες και οι αποδοχές αυξήθηκαν. «Ενα ακόμα βοηθητικό στοιχείο ήταν η φθηνότερη βενζίνη», σημειώνει η κ. Σουόνκ. «Οσοι δεν μπορούσαν να μετακινηθούν, τώρα έχουν τη δυνατότητα να το κάνουν για να δεχθούν μια δουλειά με το ελάχιστο ωρομίσθιο». Κατά τον Σέλντον Ντάνζιγκερ, πρόεδρο του ερευνητικού ινστιτούτου κοινωνικών επιστημών Russell Sage Foundation, «υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να εξαλειφθεί η φτώχεια, αλλά ένας από τους κυριότερους είναι το να αναζητήσεις εργασία εκεί όπου έγινε αύξηση στον ελάχιστο μισθό». Βέβαια, σχεδόν 43 εκατ. Αμερικανοί και Αμερικανίδες, εκ των οποίων περισσότερα από 14 εκατ. είναι παιδιά, εξακολουθούν επισήμως να υπάγονται στους φτωχούς. Επιπλέον, αμέτρητοι άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίοι βρίσκονται σε διαφορετικά εισοδηματικά κλιμάκια, ανησυχούν για την οικονομική ασφάλεια της οικογένειάς τους. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, το 2015 ήταν η πρώτη χρονιά μετά το 2008, που το ποσοστό της φτώχειας υποχώρησε σημαντικά και τα εισοδήματα αυξήθηκαν για την πλειονότητα των αμερικανικών νοικοκυριών. «Επειτα από μακρά περίοδο όξυνσης της ανισότητας», παρατηρεί, τέλος, η οικονομολόγος Ελάιζ Γκουντ του αριστερών αποχρώσεων Ινστιτούτου Οικονομικής Πολιτικής, «οι αυξήσεις μισθών ήταν μεγαλύτερες στα κατώτατα εισοδήματα, παρά στα μεσαία».

Περίπου 3,5 εκατ. Αμερικανοί κατόρθωσαν να σηκώσουν κεφάλι και να βρεθούν πάνω από το όριο της φτώχειας το 2015.