Φέρνουν το Σύμπαν στην αυλή μας
Πατέντα Ελλήνων αστρονόμων το πρώτο κινητό πλανητάριο
Είναι το προφανές λογοπαίγνιο, αλλά πόσοι στ’ αλήθεια μπορούν να ισχυριστούν ότι μπορούν να μας προσφέρουν τον ουρανό με τ’ άστρα; Ο Φάνης, ο Κώστας και ο Χρήστος, πάντως, μπορούν. Οι τρεις καλοί φίλοι, τους οποίους ενώνει η αγάπη τους για την αστρονομία, έκαναν εν μέσω κρίσης το πάθος τους επάγγελμα, παρουσιάζοντας το πρώτο κινητό ψηφιακό πλανητάριο στην Ελλάδα, «ώστε όλοι να έχουν πρόσβαση στα θαύματα του Σύμπαντος».
Πρόκειται για μια μεγάλη –πλην όμως φορητή– εγκατάσταση, με διάμετρο 6 μ. και ύψος 4 μ. με τις εικόνες να προβάλλονται σε όλη την εσωτερική επιφάνεια του θόλου, που αγγίζει τα 57 τ.μ. Η αίθουσα χωρά 35 θέσεις ενηλίκων και φυσικά πολύ περισσότερες παιδικές. Η πρώτη επίσημη προβολή στο ψηφιακό πλανητάριο έγινε πριν από δύο εβδομάδες στα Γιάν- νενα, όπου είναι η έδρα της ομάδας, ενώ η δεύτερη έχει προγραμματιστεί για αυτό το Σάββατο, επίσης στην ίδια πόλη, μόνο για παιδιά. «Ηταν απίστευτο, μέσα σε μία ημέρα κάναμε 12 παραστάσεις, που όλες ήταν γεμάτες», λέει στην «Κ» ο Κώστας Σακκάς, πολιτικός μηχανικός στο επάγγελμα, αλλά ερασιτέχνης αστρονόμος στην καρδιά. Ασχολείται με την αστρονομία από το ‘99, αρχικά ως μέλος της Ελληνικής Αστρονομικής Ενωσης στην Αθήνα και από το 2004, όταν η ζωή τον έφερε στα Γιάννενα, ως ιδρυτικό μέλος, μαζί με τον αστρονόμο του Αστεροσκοπείου Αθηνών Νίκο Ματσόπουλο, του Αστεροσκοπείου Ζαγορίου και της Ομάδας Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Ιωαννίνων. Για πολλά χρόνια, διοργάνωνε ανοικτές εκδηλώσεις στήνοντας τηλεσκόπια και κάνοντας διαλέξεις για την αστρονομία σε όλη την Ελλάδα, όταν κάποια στιγμή προέκυψε η ιδέα για τη δημιουργία ενός «κανονικού» φορητού πλανηταρίου. Η ιδέα υλοποιήθηκε από κοινού με τον γιο του Νίκου Φάνη Ματσόπουλο, εξειδικευμένο αστροφωτογράφο και συνεργάτη του Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου, και τον αδελφό του Κώστα, επίσης πολιτικό μηχανικό, Χρήστο Σακκά.
Αρχικά δοκίμασαν με ένα εξάμετρο φουσκωτό πλανητάριο, ωστόσο η ποιότητα της εικόνας δεν ικανοποίησε. «Ψάξαμε ποιοτικό εξοπλισμό και κάποια στιγμή εντοπίσαμε μια αλουμινένια κατασκευή, μια νέα πατέντα για αψεγάδιαστη προβολή», λέει ο Κώστας. Εκαναν την παραγγελία τον Μάιο και τον Αύγουστο έκαναν την παραλαβή. «Τα πανιά είναι ειδικά για άρτια εικόνα και φωτοστεγανά για προβολή ακόμη και με το φως της ημέρας».
Ταξίδια στην Ελλάδα
Το φορητό ψηφιακό πλανητάριο μπορεί να ταξιδέψει σε σχολεία, μουσεία, βιβλιοθήκες ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές. «Αυτός ήταν ο σκοπός μας, να δώσουμε τη δυνατότητα σε παιδιά της επαρχίας που δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος της μετάβασης στην Αθήνα να έχουν την εμπειρία του πλανηταρίου. Το γεγονός ότι είναι μικρό, δε, του δίνει διαδραστικό χαρακτήρα. Τα παιδιά έχουν άμεση επικοινωνία με τον χειριστή, ενώ όταν οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν μπορεί να κάνουν παρατήρηση με τηλεσκόπιο έξω, να παρατηρήσουν τις ηλιακές κηλίδες το πρωί ή το έναστρο ουρανό το βράδυ. Αυτή την εποχή, για παράδειγμα, φαίνεται ο Κρόνος».
Οι ταινίες που προβάλλονται, προς το παρόν, είναι τρεις: «Από τη Γη στο Σύμπαν», μια συμπαραγωγή του Φάνη Ματσόπουλου με το Ευρωπαϊκό Νότιο Αστεροσκοπείο, που ταξιδεύει τον θεατή στο ηλιακό σύστημα, τα άστρα, τον γαλαξία χρησιμοποιώντας πραγματικές εικόνες από τα μεγαλύτερα τηλεσκόπια του κόσμου, «Ενα αθάνατο τηλεσκόπιο - Η ιστορία του τηλεσκοπίου Newall του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών» του Θ. Ματσόπουλου και «Το βίαιο Σύμπαν», μια εντυπωσιακή περιήγηση στα βίαια φαινόμενα του Σύμπαντος (άστρα νετρονίων, υπερκαινοφανείς αστέρες, μελανές οπές, ενεργοί γαλαξίες κ.λπ.), όπως αποκαλύπτονται από τις παρατηρήσεις των τροχιακών τηλεσκοπίων ειδικά σχεδιασμένων να καταγράφουν τις ακτινοβολίες Χ και γ.
Το εισιτήριο κοστίζει 4 ευρώ για τα παιδιά και έξι για τους ενήλικες. Περισσότερες πληροφορίες στο planetariumotg.gr.
Η εγκατάσταση, με διάμετρο 6 μέτρων μπορεί να ταξιδέψει σε σχολεία, μουσεία, βιβλιοθήκες, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές.