Προσφυγόπουλα βρήκαν τη χαμένη τους «Ελπίδα»
Προσφυγόπουλα στο αυτοσχέδιο σχολείο που λειτουργεί στο πρότυπο κέντρο φιλοξενίας «Ελπίδα», το οποίο στεγάζεται σε παλιό εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη, ανακατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από Αμερικανό δωρητή και το καναδικό ίδρυμα Ράντκλιφ. Το κέντρο φιλοξενεί οικογένειες κυρίως από Συρία και Ιράκ.
ΙΩΑΝΝΑΣ ΦΩΤΙΑΔΗ Οταν τα σύνορα στην Ειδομένη κλείνουν οριστικά, η ελπίδα χιλιάδων προσφύγων για μια καλύτερη ζωή στη Δυτική Ευρώπη εξανεμίζεται. Την ίδια εποχή, ο Αμερικανός Amed Khan, επενδυτής και φιλάνθρωπος, ανακοινώνει στον στενό του φίλο Frank Giustra, επικεφαλής του Ιδρύματος Radcliffe στον Καναδά, μια φιλόδοξη ιδέα. Οι δύο τους, άλλωστε, έχουν στο «βιογραφικό» τους μια σειρά επιτυχημένων προγραμμάτων για πρόσφυγες σε όλο τον κόσμο. «Στη Μυτιλήνη είχαμε συμβάλει στην κατασκευή κέντρου υποδοχής από το International Rescue Committee και είχαμε υποστηρίξει το ERCI (Emergency Response Centre International) στην αγορά σωστικών λέμβων», διηγείται στην «Κ» από τη Νέα Υόρκη ο κ. Kahn.
Φαίνεται, όμως, ότι αυτό δεν του αρκεί. «Τότε πρότεινα στον Frank να υλοποιήσουμε από κοινού ένα στεγαστικό πρότζεκτ, το Elpida Project, αξιοποιώντας τις επιχειρηματικές μας δεξιότητες». Ενα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο στη βιομηχανική ζώνη της Θεσ- σαλονίκης αποδεικνύεται το κατάλληλο μέρος για να στεγάσουν και πάλι την ελπίδα.
Τα γέλια των παιδιών κάθε Παρασκευή στην αυλή του ανακατασκευασμένου εργοστασίου, οι μυρωδιές των μπαχαρικών από την κοινόχρηστη κουζίνα και η μουσική από το μάθημα αερόμπικ θα εκπλήξουν τον ανυποψίαστο περαστικό.
Αντίστοιχη έκπληξη προκαλεί η εικόνα ενός από τους δωρητές να κουβαλάει καθημερινά τα... ψώνια από το σούπερ μάρκετ. «Ζω κατά 75% στην Ελλάδα», απαντά γελώντας στην «Κ» ο κ. Khan, που κατόρθωσε μαζί με τους συνεργάτες τους μια σειρά σημαντικών ρεκόρ. «Ολοκληρώσαμε την ανακατασκευή του ημιορόφου και του πρώτου ορόφου, που σήμερα εξυπηρετούν συνολικά 175 ανθρώπους, σε τρεις εβδομάδες», περιγράφει στην «Κ» ο κ. Βαγγέλης Ξαφίνης, ένας εκ των συντονιστών, και συνεχίζει: «Είμαστε ο μοναδικός χώρος φιλοξενίας που διαθέτει αυτόνομο σύστημα πυρόσβεσης, 24ωρη υδροδότηση με πόσιμο νερό, έχουμε λάβει μέτρα ασφαλείας αυστηρότερα από τα προβλεπόμενα: σε κάθε δωμάτιο έχουμε τοποθετήσει δικό του ηλεκτρολογικό πίνακα, για να αποφευχθεί οποιοδήποτε ατύχημα». Γίνεται ανακύκλωση και κομποστοποίηση στον κήπο. Το φαγητό διανέμεται καθημερινά από catering, ωστόσο σταδιακά οι ένοικοι αρχίζουν να μαγειρεύουν τις δικές τους συνταγές στην ανακαινισμένη κουζίνα. «Σχεδιάζουμε σταδιακά να περάσουμε σε αυτό το μοντέλο, είναι κάτι που τους κινητοποιεί και τους αρέσει», διευκρινίζει ο κ. Ξαφίνης, «άλλωστε και την καθαριότητα των δωματίων την έχουν επιφορτιστεί οι ίδιοι». Οι επωφελούμενοι έχουν αρχίσει να νιώθουν «σαν το σπίτι τους». «Ενας αγρότης από τη Συρία μας ζήτησε εργαλεία και μας έφτιαξε έναν ονειρεμένο κήπο».
Το Elpida Project, που λειτουργεί υπό την αιγίδα του υπουργείου και έχει χαρακτηριστεί χώρος φιλοξενίας για ευαίσθητες πληθυσμιακά ομάδες, λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα για τις γυναίκες. «Εχουμε κατασκευάσει τα γυναικεία μπάνια έτσι ώστε να νιώθουν ασφαλείς μέρα και νύχτα, ενώ έχουμε δημιουργήσει και το περίφημο wo- men area». Ολο το 24ωρο λειτουργεί πλήρως εξοπλισμένο ιατρείο και χώρος συμβουλευτικής από τους ψυχολόγους των Γιατρών του Κόσμου. «Μέσω της ομάδας Together for Better Days, δραστηριοποιούνται εθελοντές που προσφέρουν μαθήματα ελληνικών και αγγλικών, γιόγκα, αερόμπικ, ζωγραφικής για μικρούς και μεγάλους...», συμπληρώνει ο κ. Khan. «Συνεργαζόμαστε με την ΑΡΣΙΣ και την Terre des Hommes για την ψυχολογική υποστήριξη νηπίων». Εως τώρα οι δύο δωρητές έχουν προσφέρει 600.000 ευρώ.
Στο «Ελπίδα» αναλογεί μία οικογένεια ανά δωμάτιο –τα τ.μ. ποικίλλουν βάσει των μελών– και ένα μπάνιο ανά δέκα άτομα. Δεν προκαλεί, επομένως, απορία γιατί αποτελεί τον δημοφιλέστερο προορισμό μεταξύ των προσφύγων. «Ο στόχος μας ήταν εξαρχής να δημιουργήσουμε έναν χώρο όπου θα ξανανιώσουν πάλι άνθρωποι», λέει συγκινημένος ο κ. Κahn, που σχεδιάζει να προχωρήσει και σε άμεση ανακατασκευή του ισογείου. «Ονειρευόμαστε να δημιουργήσουμε και άλλα Elpida Projects, αν το επιτρέψουν οι συνθήκες».
Ενα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο στη Θεσσαλονίκη έγινε ξενώνας, στο πλαίσιο του Elpida Project.