Η λέσχη των «ωκεάνιων κόσμων»
το μυθιστόρημα «Σολάρις» του Στάνισλαβ Λεμ (όπως και στις κινηματογραφικές διασκευές των Αντρέι Ταρκόφσκι και Στίβεν Σόντερμπεργκ), ο φανταστικός πλανήτης του τίτλου καλύπτεται από έναν μυστηριώδη ωκεανό με συνείδηση, που διεισδύει στο υποσυνείδητο των σαστισμένων γήινων. Από τη μυθοπλασία στην πραγματικότητα, το νερό στο Διάστημα φαίνεται πως είναι κάτι πολύ πιο συχνό απ’ ό,τι νομίζουμε.
Οι τελευταίες ειδήσεις από τον χώρο των επιστημών θέλουν τους (πολλούς) δορυφόρους του Δία και του Κρόνου να έχουν άφθονο πάγο και κρυμμένους ωκεανούς με νερό. Η Ευρώπη (ένας από τους 67 δορυφόρους του Δία) και ο Εγκέλαδος (ένας από τους 62 δορυφόρους του Κρόνου) φαίνεται πως διαθέτουν ωκεανούς που κρύβονται κάτω από παχιά στρώματα πάγου. Η Ευρώπη και ο Εγκέλαδος παρουσιάζουν ειδικό ενδιαφέρον, διότι εσχάτως παρατηρήθηκαν να εξακοντίζονται μέσα από το στρώμα πάγου γιγαντιαίοι πίδακες νερού, κυρίως κοντά στην περιοχή του νότιου πόλου.
Αλλοι δορυφόροι, όπως ο Γανυμήδης, η Καλλιστώ (ανήκουν στον Δία), ο Τιτάνας και η Διώνη (ανήκουν στον Κρόνο), επίσης θέτουν σοβαρή υποψηφιότητα για την ύπαρξη νερού. Πάγος έχει παρατηρηθεί στους πόλους του κοντινού μας Αρη (πιστεύεται πως κάποτε είχε έναν μεγάλο ωκεανό στο βόρειο ημισφαίριό του), ενώ, με βάση πολύ πρόσφατα ευρήματα του διαστημικού σκάφους Νέοι Ορίζοντες, το οποίο βρίσκεται στα ακρώτατα όρια του ηλιακού μας συστήματος, ακόμα και ο Πλούτωνας ενδέχεται να περιέχει έναν επίσης κρυμμένο ωκεανό με πυκνότητα άλατος στο 30% – περίπου τόση έχει και η Νεκρή Θάλασσα στη Γη. Στην άλλη άκρη του ηλιακού συστήματος, τώρα, ο Ερμής, ο πλανήτης που βρίσκεται πλησιέστερα στον Ηλιο, πιθανολογείται πως μπορεί να περιέχει νερό εντός των κρατήρων στη μόνιμα σκοτεινή πλευρά του (όπως και η «δικιά μας» Σελήνη, ο Ερμής δεν περιστρέφεται γύρω από τον άξονά του). Οι αστρονόμοι ήδη μιλούν για «λέσχη “ωκεάνιων κόσμων”» (club of “ocean worlds”), με τις πιθανότητες να υπάρχει κάποια, έστω και πρωτόγονη, μορφή ζωής στην αστρική μας γειτονιά να αυξάνονται σοβαρά.
Καταλαβαίνω ότι όλα αυτά μοιάζουν σε κάποιους στεγνά και στενά επιστημονικά, τι να κάνω όμως που δεν παύω να γοητεύομαι στην ιδέα και μόνον της ύπαρξης όχι απλώς νερού αλλά ολόκληρων ωκεανών σε κόσμους παγωμένους και σκοτεινούς. Κάθε φορά που έχω την ευλογία να βυθίζομαι στην οικεία, φωτεινή θάλασσα, ρίχνω μια ματιά ψηλά στον ουρανό, σκεπτόμενος το σκοτεινό νερό των πλανητών. Λες και ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα να είναι ένας αμνιακός σάκος γεμάτος σφύζουσα ζωή. Και αδιανόητη ομορφιά.