Εξοχος Λουγκάνσκι, συναρπαστικό Βερολίνο

Είναι πάντοτε απόλαυση να ακούει κανείς «ζωντανά» μια ορχήστρα σαν τη Φιλαρμονική του Βερολίνου. Ενα σύνολο, στο οποίο κάθε μουσικός είναι ολοκληρωμένος καλλιτέχνης, κατανοεί τη μουσική και ξέρει πώς να σχηματίσει μια εκτεθειμένη φράση, έτσι ώστε να «εξηγεί» άμεσα στον ακροατή τον λόγο για τον οποίο ο συνθέτης επέλεξε να ξεχωρίσει τη συγκεκριμένη φράση από το σύνολο. Κατά την πρόσφατη εμφάνιση της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Βερολίνου υπό τον Ρώσο αρχιμουσικό Τουγκάν Σοχίεφ (Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, 16 Οκτωβρίου) δόθηκε η ευκαιρία να χαρεί κανείς ακριβώς αυτές τις ιδιότητες και πολλές ακόμη χάρη σε ένα έργο όπως η «Σεχραζάτ» του Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ. Ο διαρκής διάλογος ανάμεσα σε ενότητες όπου αξιοποιείται η πλήρης ορχήστρα και σε άλλες, με ποιότητες μουσικής δωματίου, επέτρεψαν να χαρεί κανείς τις σολιστικές συνεισφορές του τσέλου, του φλάουτου, του όμποε, του κλαρινέτου, του φαγκότου, της τρομπέτας, του τρομπονιού και πάνω απ’ όλα του πρώτου βιολιού (Αντρέας Μπούσατς). Ηταν φυσικά αυτή καθαυτή η ποιότητα του ήχου και η αβίαστη δεξιοτεχνία, που ξεχώριζαν. Ομως ήταν ακόμα περισσότερο η πλαστικότητα και η μέγιστη φαντασία με την οποία διαμορφωνόταν η μελωδική γραμμή, τα στοιχεία που αναδείκνυαν τον αισθησιασμό και την ανατολίτικη ατμόσφαιρα της μουσικής. Η κατάληξη του έργου υπήρξε πραγματικό όργιο ηχοχρωμάτων απίστευτης ποιότητας και ευκρίνειας. Το πρώτο μέρος της βραδιάς ξεκίνησε με τον «Καταραμένο κυνηγό» του Σεζάρ Φρανκ. Παρά τις σαφείς ρίζες του έργου στη «Φανταστική συμφωνία» του Μπερλιόζ, είχε κανείς την αίσθηση πως ο Σοχίεφ διηύθυνε τις δαιμονικές σελίδες και τα εμβατήριά του περισσότερο με αυστηρό συντονισμό και στόμφο πρωσικού στρατού. Την κορυφαία ερμηνεία της βραδιάς απέσπασε η «Ραψωδία σ’ ένα θέμα του Παγκανίνι» του Ραχμάνινοφ. Η παρουσία του θαυμάσιου Ρώσου πιανίστα Νικολάι Λουγκάνσκι έκρινε το αποτέλεσμα. Ο υπέροχος, ελεγχόμενος και μεγαλόπρεπος ήχος του, που μεγάλωνε χωρίς τέλος όσο αυξανόταν και η ένταση της ορχήστρας, αλλά μπορούσε να είναι εξίσου ευαίσθητος και κρυστάλλινος, όπου το απαιτούσε κάποια από τις παραλλαγές του έργου, ανέδειξε όλες τις πτυχές της μουσικής. Νεύρο, ακρίβεια και δεξιοτεχνία κυριάρχησαν. Η περίφημη λυρική 18η παραλλαγή κλιμακώθηκε και αποφορτίστηκε δίχως συναισθηματικούς εκτροχιασμούς. Επικράτησαν πάθος αλλά και ευγένεια.

Πιανίστας με σπάνια χαρίσματα, ο Νικολάι Λουγκάνσκι απογείωσε τη «Ραψωδία» του Ραχμάνινοφ.