O πλανήτης του Μικρού Πρίγκιπα
Ο ζωγράφος Αλέξης Κυριτσόπουλος μιλάει στην «Κ» με αφορμή την έκθεσή του για το έργο του Εξιπερί
Αλέξης Κυριτσόπουλος καταπιάνεται με τον Αντουάν Ντε Σεντ Εξιπερί και τον «Μικρό Πρίγκιπα» στη νέα έκθεσή του στην αίθουσα τέχνης Σκουφά. Με τρυφερότητα και ευφυΐα μάς ωθεί να ανακαλύψουμε ξανά τη διαχρονική δύναμη του βιβλίου του Γάλλου συγγραφέα και πιλότου, ο οποίος απευθυνόταν με ευαισθησία σε μεγάλους και παιδιά. Η αλεπού, το λουλούδι, ο μικροσκοπικός πλανήτης, ο μικρός ήρωας και ο αφηγητής πρωταγωνιστούν στα έργα του.
Τοδιαπιστώνω καθώς περνούν τα χρόνια και μεγαλώνω και εγώ: είναι πολύ δύσκολο να βρεις κάποιον που διατηρεί ακέραια την τρυφερότητά του, που τα μάτια του έχουν κάτι γελαστό, που διαθέτει ψυχικό «ίσκιο», ένα φιλόξενο δηλαδή μέρος εντός του για τους άλλους. Κάθε φορά που έχω απέναντί μου τον Αλέξη Κυριτσόπουλο, θυμάμαι ότι ανήκει σε αυτή τη δυσεύρετη κατηγορία των ανθρώπων και πως η ζωγραφική του πηγάζει από αυτό το χάρισμά του. Συναντηθήκαμε με αφορμή την τελευταία του έκθεση που εγκαινιάζεται αύριο Κυριακή στον 1ο όροφο της Γκαλερί Σκουφά, με θέμα τον «Μικρό Πρίγκιπα» του Εξιπερί. Εικόνες ιαματικές, απαλές στο βλέμμα, που μας ξαναγυρίζουν πίσω στην παιδική μας ηλικία, αλλά μας δίνουν και το κουράγιο να σταθούμε σε μια δύσκολη καθημε- ρινότητα. «Πώς διατηρώ την τρυφερότητα; Την κρατάω με τα δόντια», μου λέει και γελάει στα πρώτα μου σχόλια. «Δεν νομίζω ότι μπορεί κανείς να μιλήσει για την τρυφερότητα έτσι σκέτα. Νομίζω ότι περισσότερο έχει να κάνει με το πώς βλέπεις τον κόσμο και τα πράγματα, τι θες να μοιραστείς, πώς αντιμετωπίζεις τη ζωή. Τρυφερότητα δεν αισθανόμαστε για τον εαυτό μας αλλά για τους άλλους, κάπου απευθύνεται το συναίσθημα αυτό. Θέλω να πιστεύω ότι σε πολλούς από εμάς υπάρχει ένα κυνήγι της καθαρότητας και αλήθειας που δεν ατονεί. Μέσα σε αυτό το πρίσμα ξαναδιάβασα και τον “Μικρό Πρίγκιπα” που είχα ανακαλύψει ως φοιτητής στην Αθήνα της Επταετίας. Δεν είναι ένα αμιγώς παιδικό βιβλίο. Πολλοί λογοτέχνες χρησιμοποιούν τα παιδιά σαν πρόσχημα για να διηγηθούν μια ιστορία για μεγάλους. Οχι πως τα παιδιά δεν έχουν τρυφερή πλευρά, αλλά έχουν ταυτόχρονα σκληρότητα και εγωισμό. Εγώ ως παιδί έχω κάνει σχεδόν εγκληματικές πράξεις...».
Συνεχίζει: «Ο Εξιπερί έφτιαξε μια εμβληματική περίπτωση, ένα μοναχικό ον παρέα με την αλεπού και το λου- σε μέρη μακρινά. Μαζί έφτιαξε και την εικονογράφηση, η οποία μας καταδυναστεύει μέσα από τα αντικείμενα στα οποία αποτυπώθηκε: μπουκαλάκια, φλιτζανάκια, γραβάτες, σημειωματάρια. Νομίζω πως είναι ελάχιστοι οι λογοτεχνικοί ήρωες που έχουν γνωρίσει τέτοια διάδοση εκτός του βιβλίου που πρωταγωνιστούν. Είναι τόσο καθιερωμένες οι εικόνες αυτές, που πολλοί μου φίλοι με προέτρεψαν να μην ασχοληθώ μαζί του». Ξεπερνώντας τους αρχικούς ενδοιασμούς, ο ζωγράφος αποφάσισε να «καινοτομήσει», όπως λέει με το γνωστό του χιούμορ. Δεν συμπεριέλαβε μόνον τον Πρίγκιπα, το τριαντάφυλλο και την αλεπού αλλά και τον πιλότο που παίζει τον ρόλο του αφηγητή. «Ζωγράφισα και τον ίδιο τον Εξιπερί. Μετά τις τόσες φορές που διάβασα το βιβλίο, πάντως, πιστεύω ότι η σχέση του Πρίγκιπα με το λουλούδι είναι μια αναφορά σε μια ερωτική απογοήτευση, ενώ η αλεπού και η εξημέρωσή της ενσαρκώνουν τη φιλία», λέει ο καλλιτέχνης, που έχει φτιάξει περίπου 40 έργα για την παρούσα έκθεση. Σε κάποια έχει χρησιμοποιήσει την τεχνική του κολάζ, αλλά τα περισσότερα εξ αυτών είναι ακουαρέλες και παστέλ.
Μπορεί στην εποχή της κρίσης ο ήρωας αυτός να είναι επίκαιρος; «Δεν ξέρω, αλλά δεν το είδα από τη σκοπιά αυτή, για να είμαι ειλικρινής», απαντάει. «Κάθε μέρα το πρώτο που ακούμε είναι πόσο χρέος θα μας κόψουν ή με ποιον τρόπο θα το αποπληρώσουμε, ενώ το ζήτημά μας είναι πώς μπορούμε σε αυτή την κατάσταση να είμαστε παραγωγικοί σε πραγματικό αλλά και ψυχικό επίπεδο. Σε μια χώρα που η παιδεία έχει τέτοια χάλια, μπορεί ο Εξιπερί να μην είναι τόσο γνωστός. Αυτοί που διαβάζουν στην Ελλάδα έχουν μια προσωπική ώθηση που δεν την πήραν από το σχολείο. Αυτούς συντροφεύει ο Πρίγκιπας...».
«Πιστεύω ότι η σχέση του Πρίγκιπα με το λουλούδι είναι αναφορά σε ερωτική απογοήτευση, ενώ η αλεπού και η εξημέρωσή της ενσαρκώνει τη φιλία».